Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.5.RozmieszczeniearchaicznychjąderkratonówAfrykiiAmerykiPołudniowej
(ciemnoszare)jestargumentempotwierdzającymsłusznośćideidryfukontynentów.
Strzałkiprzedstawiająkierunkiruchulądolodówpermokarbońskich
nahipotezędryfukontynentów,adokońcalat30.zostałaonaniemalcałkowicieodrzu-
conaizapomniana.Niewspominanooniejnawetnawykładachuniwersyteckich.
Triumfodnieślizwolennicypermanencjikontynentówioceanów.
Dlawielugeologów,szczególniepracującychnakontynentachpółkulipołudniowej,
byłojednakjasne,żezgeologicznegopunktuwidzeniaideadryfukontynentówjest
słuszna.Należałoznaleźćtylko„motor”poruszającykontynenty.Niemieckigeodeta
igeofizykFriedrichRobertHelmertpróbowałtłumaczyćdryfkontynentówtrójosio-
wościąelipsoidyziemskiej.AlexanderduToitiReginaldAldworthDaly(kanadyjsko-
-amerykańskipetrografigeolog)wysunęliprzypuszczenie,żezerodowanyzkontynen-
tówmateriał,gromadzącsięwrowachoceanicznych,wgniatałdnooceanuizwiększał
jegonachylenie,adryfkontynentówtowynikichześlizgiwaniasięwstronęrowu.
Mechanizmdryfukontynentówpróbowanorozwiązaćzapomocąprądówkonwek-
cyjnych.Konwekcjipoczątkowoniewiązanozdryfem.Możliwośćistnieniakonwekcji
jakopierwszybadałbrytyjskiuczony,WilliamA.Hopkins,jeszczew1839r.,podkreśla-
jącrolę,jakąmogłabyonaodgrywaćwprocesiestygnięciawnętrzaZiemi.
BadaczAlpOttoAmpferw1906r.wypowiadałsięoprzestrzennieograniczonych
przepływachpodskorupowych.Nakonwekcję,jakopodstawowąprzyczynęproce-
sówgeodynamicznych,wskazałamerykańskiuczony,ArturHolmes-porazpierw-
szyw1931r.,anastępniew1945r.Istnieniemprądówkonwekcyjnychwyjaśniałon
dryfkontynentów,procesyorogeniczne,powstawaniełukówwysp,dolinryftowych,
rozmieszczeniewulkanówistrefsejsmicznych(ryc.6).ZaletąmodeluHolmesabyło
1.OdWegeneradotektonikipłyt
25