Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Istotageopolityki
39
zpolitykąnatejsamejzasadziejakekonomiazgeografiąekonomiczną52.
Naogółpodkreślasię,żedwomanajważniejszymiatrybutamigeografii
politycznejpozostająprocespolitycznyiprzestrzeń53.Wtakimujęciu
podstawowymprzedmiotemgeografiipolitycznejjestpaństwoijegote-
rytorium54.
Zpunktuwidzeniapracy,odgeografiipolitycznejistotniejszewydajesię
terminngeopolityka”
,użytyporazpierwszyw1899r.przezRudolfaKjel-
lena55.Wjegorozumieniugeopolitykaoznaczałannaukęopaństwiejako
organizmieprzestrzennym”56.TeoriaR.Kjellenamiałacharakterorgani-
cystyczny,awięczakładałaporównaniepaństwazżywymorganizmem.
SposóbpojmowaniaistotypaństwabyłrozwinięciemkoncepcjiF.Ratzla
inadałjejcharakterupolitycznegoipraktycznego57.Geopolitykajako
twórteoretycznyznalazłaswojeumocowaniewrzeczywistościpolitycznej.
TwórczośćR.Kjellenawywarławpływnageopolitykówniemieckich,co
przełożyłosięnapóźniejszeutożsamianiegeopolitykizekspansjonizmem
hitlerowskichNiemiec.Skutkiemnegatywnychskojarzeńbyłautratajej
statusuipopularności.Przezkilkadekadbyłademonizowana.Odrodze-
niegeopolitykisytuujesięnakonieclat70.ubiegłegowieku,jednakże
52NaprzykładM.Blacksell,Geografapolityczna,Warszawa2008,s.17.Jedno-
znacznezdefiniowaniegeografiipolitycznejjestniemożliwe,ponieważsamageografia
jestokreślanawrozmaitysposób.Zresztąjejstatusjakonaukiczęstojestpodważany.
S.Otok,Geografapolityczna,Warszawa2002,s.7-8.
53Zob.Ibidem;J.Barbag,Geografa…,op.cit.,s.15.
54S.Otok,Geografa…op.cit.,s.7.
55PojęciegeopolitykirównieżnarodziłosięnaprzełomieXIXiXXw.,aporaz
pierwszyzostałoużyteprzezRudolfaKjellenaw1899r.wpracypoświęconejgranicom
Szwecji.Geopolitykapozostajezatemdwalatamłodszaodgeografiipolitycznej.Roz-
szerzenieznaczeniategopojęcianastąpiłowartykulewspomnianegoautora,Polityka
jakonaukawczasopiśmienGöteborgsAfonblad”opublikowanymw1901r.,gdziewy-
jaśniał,żeżadnazistniejącychnauknietłumaczyskuteczniegenezy,funkcjonowania
iistotypaństwajakosamodzielnegobytu.P
.Eberhardt,Podstawyteoretyczneiideo-
wegeopolitykiwedługRudolfaKjelléna,nPrzeglądGeograficzny”2012,z.2(84),s.316.
Pojęciegeopolitykizostałoużytewkontekściejednejzpięciudziedzinpolitykiobok
demopolityki,kratopolityki,ekopolitykiisocjopolityki.A.Czajowski,Geopolityka,w:
Studiazteoriipolityki,t.2,red.A.W
.Jabłoński,L.Sobkowiak,Wrocław1998,s.97-98.
56A.Wolń-Powęska,DoktrynageopolitykiwNiemczech,Poznań1979,s.113.
57Ibidem,s.112.
