Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
EwolucjapolitykizagranicznejRosji.KonsekwencjedlarelacjizUE
uwarunkowania,zyskiorazhoryzontczasowytejwspółpracy.Popierwsze,
Putinpragnąłwyjśćzizolacjimiędzynarodowej,wjakiejznalazłasięRosja
wzwiązkuzdrugąwojnączeczeńską,podrugie,dziękiwspółpracyzZacho-
demPutinusiłowałzdobyćśrodkiorazczaspotrzebnynauzdrowienieRosji.
Wreszciezdawałsobiedoskonalesprawę,iżokresbliskiejwspółpracyzZa-
chodemniejestwieczny.Wdużejmierzenajprawdopodobniejchodziłomu
owzmocnieniepaństwa,dziękiczemumógłpotemwyraźniejartykułować
interesyRosjinaareniemiędzynarodowej.
Spojrzenienapierwsząpołowęlat90.wrelacjachRosjizZachodempoka-
zuje,żemimoiżokrestenuznajesięczęstozaidealistyczny,tojednakoczeki-
waniaobustronświadczyły,iżpopierwsze,zderzenietychnadzieizrzeczy-
wistościąmusiałodoprowadzićdorozczarowań.Podrugie,obserwujemytu
takżestałe,wręczhistoryczneelementywzajemnegopostrzeganiajakood-
rębnychcywilizacji,azbliżeniepowodowanebyłowdużejmierzeogromnym
osłabieniemRosji,któraliczyłanapomoczachodnichpaństwwrozwiązaniu
wewnętrznychproblemów.PostrzeganieinteresówgeopolitycznychRosji,są-
dzącpopóźniejszychgwałtownychoporachwobecrozszerzerzeniaNATO
okrajepostkomunistycznejEuropy,znaczącosięniezmieniło.
ZatakimtraktowaniempolitykiRosjiwobecZachoduwpierwszejpoło-
wielat90.zdajesięprzemawiaćopiniaJ.Bratkiewicza,którypiszącoideo-
logicznychmodelachwrosyjskiejpolitycezagranicznej,mówionfalowaniu”
dziejówRosjipomiędzyWschodemaZachodem,pomiędzyopcjąeurazjaty-
ckąaeuropejską.Orientacjaeurazjatyckanajczęściejprzybieraładwaoblicza;
charakterdośrodkowy,nksobny”
,izolacjonistyczny,gdyimperiumodgradza-
łosięodnniegodnego”otoczenia,stawiałosięponadnim.Drugieobliczeto
politykaodśrodkowości,agresji,zaborczości.Opcjaeuropejskarosyjskiejpo-
litykizagranicznejcechowałasięograniczeniemagresywnychodruchówna
rzeczzachowańkooperatywnych,zwłaszczawobeczachodnichpartnerów.
Następowałotowokresiespadkunwigoruimperialnego”
,wokresachnawar-
stwiającychsięproblemów,kryzysówiklęsk,gdyzałamywałsięporządek
autokratycznywsystemiewładzy,zastępowanyprzezoligarchię(nzbiorowe
kierownictwo”),którawykazywałazawszeskłonnościliberalizacyjne37.Owo
falowaniemożnatakżescharakteryzowaćjaktradycyjnydlahistorycznego
rozwojuRosjicyklzastój-ocieplenie-zastój38.Tegotypuujęciecharaktery-
stycznejesttakżedlarozumieniahistoriiRosjiprzeztakichklasykówbadań
wschodnichjakJanKucharzewskizjegomonumentalnymdziełemOdbia-
łegocaratudoczerwonego,którycharakteryzujedziejeRosjipoprzezokresy
37BratkiewiczJ.,Europa,Eurazja,„Azjopa”(ideologicznemodelerosyjskiejpolitykizagra-
nicznej),nSprawyMiędzynarodowe”2007,nr02,s.29-30.
38ВолодинА.,Россия:трудностимежстадиальногопереходаиликризисцивилиза-
ции?,nПолис”2003nr05,s.139.
