Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odatlantystówdowielobiegunowegoświatadierżawników...
27
wręczpowinienrozszerzyćNATOnawschód,byzabezpieczyćsiebieikraje
EuropywschodniejodskutkówkrachudemokracjiwRosji55.DlaRosjipunk-
temzwrotnymbyłooficjalnezapoczątkowanieprzezRadęPółnocnoatlanty-
ckąwgrudniu1996rokuprocesurozszerzenia,któretymsamymstałosię
nieuniknione.Podjęławięczdecydowanekrokiprzeciwkorozszerzaniu.Po-
litykatawspółgrałazobjęciemMSZFRprzezPrimakowa.SprzeciwyRosji,
upatrującejwNATOgłównezagrożeniedlaswychinteresówibezpieczeń-
stwa,byłyoczywistymignorowaniemprawadowyborusojusznikówprzez
krajeEuropyŚrodkowo-Wschodniej56.Rosjamusiałajednakuznać,żejej
starania,byzapobiecrozszerzeniuNATO,zakończyłysięfiaskiemiżeza-
inwestowanypoważnywysiłekpolitycznyspełzłnaniczym.Wtejsytuacji
rządrosyjskistanąłwobecnaderrealnegoniebezpieczeństwa,iżstaniesię
zakładnikiemwłasnejretorykiantynatowskiejiszerokozakrojonejkampanii
przeciwkorozszerzeniu57.Pojawiłysiękrytyczneocenypaństwzachodnich
zestronykierownictwaRosjiorazgłosywzywającedouszanowaniaspecy-
fikiRosjiijejinteresów58.KwestiarozszerzeniaNATOnawschódwpłynęła
istotnienaprzedefiniowaniestosunkuRosjidopaństwczłonkowskichPaktu
izaostrzeniekursuwobectegoregionu.Powodowałaonatakżezaostrzenie
relacjinaliniiMoskwa-Warszawa.
Primakowprzyniósłzsobąnowąwizjęprowadzeniapolitykizagranicz-
nej,opierającąsięnarozczarowaniuZachodemipróbamiosłabieniajego
pozycjipoprzezwspółpracęzsiłami,którerównieżmogłysięczućzagro-
żonezachodniądominacją.WizjaPrimakowawiązałasiętakżezkoncep-
cjąstopniowejodbudowydawnegoimperiumireintegracjibyłegoobszaru
radzieckiego.JednakjakpodkreślawielubadaczykoncepcjaPrimakowaaż
takbardzonieodbiegałaodstanowiskatzw.późnegoKozyriewa.Tutakże
mamydoczynieniazsilnymrozczarowaniemZachodem.TakKozyriew,jak
iPrimakowzdawalisobiesprawęzniemożnościszybkiejintegracjizkręgiem
liberalnychwartościZachodu.Tym,coróżniłotedwiepostaci,byłogłów-
nierozmieszczenieróżnychakcentówwpolityce.Primakow,mimowciąż
ożywionychkontaktówzZachodem,zacząłwyraźniepodkreślaćzwiązki
zeWschodem,inawetwtęstronęprzeniósłciężardyplomacji.Wrealnych
działaniachPrimakowdoprowadziłdozatwierdzeniawpostaciprawnych
umówtychkierunków,jakiezapoczątkowałKozyriewwdziedzinieumacnia-
55ПушковА.,Неубедительностьнатовскойаргументацйиочевидна,компромисс
всеещевозможен,„МеждународнаяЖизнь”1997,nr3,s.9.
56ЗагладинН.,nНовыймировойбеспорядок”ивнешняяполитикаРоссии,nМировая
ЭкономикаиМеждународныеOтношения”2000,nr01,s.18.
57BaranowskiW.,NATOwoczachRosji,[w:]Bezpieczeństwomiędzynarodoweczasuprze-
mian.Zagrożenia,koncepcje,instytucje,red.R.KuźniariZ.Lachowski,PISM,Warszawa2003,
s.427.
58KozyriewA.,op.cit.,s.178-184.
