Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.5.Podstawymineralogii
37
strukturalnazawieratrzyoktaedry,aminerałtakijestnazywanytrioktaedrycz-
nym.Tezależnościstrukturalnesąbardzoistotne,gdyżwwieluprzypadkach
decydująowłaściwościachminerałów(tab.2.5).
Tabela2050Właściwościważniejszychminerałówilastych
Grubość
pakietu
(nm)
Powierzchnia
Typstruktury
właściwa
(m2og-1)
Minerał
Kaolinit
0,72
1:1-sztywna
7-30
Haloizyt
0,72
1:1-sztywna
10-45
Hydrohaloizyt
1,00
1:1-kurczącasię
430
Illit
1,00
2:1-sztywna
67-100
Wermikulitdioktaedryczny
1,40
2:1-pęczniejąca
50-800
Wermikulittrioktaedryczny
1,40
2:1-pęczniejąca
600-800
Montmorillonit
1,40
2:1-pęczniejąca
600-800
Chloryty
1,40
2:1:1-sztywna
25-150
Pojemność
wymienna
kationów
(cmol(+)okg-1)
2-15
10-40
5-50
25-40
100-150
100-200
80-150
10-40
Większośćpowszechniewystępującychminerałówilastychjestdiokta-
edryczna-kaolinit,illit,smektytyiglebowechloryty.Dotrioktaedrycznych
należywermikulit.
Wzależnościodwzajemnegoukładuwarstwtetraedrycznychioktaedrycz-
nych(rys.2.8)minerałyilastemogątworzyćstrukturypakietów:
–dwuwarstwowych(otypiebudowy1:1),gdziejednawarstwaoktaedrów
jesttrwaleijednostronniepołączonazjednąwarstwątetraedrów,
–trójwarstwowych(otypiebudowy2:1),wktórychjednawarstwaokta-
edrówzamkniętajestmiędzydwomawarstwamitetraedrów,zwróconymido
siebiewierzchołkami,
–czterowarstwowych(otypiebudowy2:1:1),wktórejmiędzypakietami
2:1jestumiejscowionadodatkowopojedynczawarstwaoktaedrycznametalo-
-wodorotlenowa.Wprzypadkuminerałówtakichjakchlorytykationemmetalu
jestmagnez,awarstwanosinazwębrucytowejMg(OH)
2.
Ważnymelementemstrukturykrzemianówwarstwowychjestprzestrzeń
oddzielającaposzczególnepakiety.Jejwielkośćjestzmiennawróżnychminera-
łach.Częstojestonamiejscem,gdziemniejlubbardziejtrwalelokująsięróżne
kationylubcząsteczkiwody.Grubośćpakietówjestcharakterystycznadlapo-
szczególnychtypówminerałówilastych.Możesięonazmieniaćwzależnościod
rodzajuzaadsorbowanegokationu,liczbycząsteczekwodylubmolekułzwiąz-
kóworganicznych,np.gliceryny.Tacechajestpodstawądoprecyzyjnejidenty-
fikacjiminerałówilastychzapomocądyfraktometriirentgenowskiej(tab.2.6).
