Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kwantyfikacjaprocesubielicowania...
23
2.4.Orientoryiindykatoryuwarunkowańoraz
trendyrozwojuglebbielicoziemnych
Wobrębieekologicznychsystemówistniejąmiędzypodsystemamipłynniezrów-
noważoneizintegrowanekompleksystanówdziałania,dążącychdozoptymalizo-
waniaichwokreślonychgeograficznychlokalizacjach,łączniezwejściemenergii,
dostępnościąwodyiskładnikówodżywczychorazhistoriąrozwojuorganizmów
(Woodley1993;Barkmann2002).Zdolnośćekosystemówdoentropii,jakrównież
zdolnośćdogromadzeniaidegradacjienergii,pojemnośćprzepływówsubstancji
ienergii,ukierunkowaniaobiegów,pojemnośćmagazynowania,wielkośćrespi-
racjiitranspiracjiorazabiotycznaibiotycznaheterogeniczność,są-wedługF.
MülleraiB.Fatha(1998)orazJ.Barkmanna(2002)-wektoramistanów,miarami
ekologicznejzdolnościdosamoorganizacji,nazwanymiorientorami.Sątomiary
zdolnościreakcjisystemu,takżesystemuglebowego-podstawowegoskładnika
ekosystemu,nadziałaniaiwłaściwościśrodowiskawsamoorganizującychsięsys-
temachprzyrodniczych.Wymienioneuprzedniosiedemmierzalnychczynników
(cechekosystemów-orientorów)przyjmujeJ.Barkmann(2002)jakopodstawę
doprzyczynowegorozpatrywaniaindykatorówzrównoważonegorozwojuskład-
nikówekosystemówwichczasoprzestrzennychmozaikach(ryc.2.4).
Oiledlaglebbielicowychorientoramimogąbyćnp.wcześniejjużrozpatry-
waneczynnikiglebotwórcze,takiejakklimat,organizmyżywewrazzczłowiekiem,
substratgeologicznyczyrzeźba,zróżnicowanewczasieiwprzestrzeni,albowe-
długUSSoilTaxonomy(SoilSurveyStań1960)-znacznawilgotność(Aquods),
zimnyklimat(Cryods),iluwiacjamateriiorganicznej(Humods)iiluwiacjamine-
ralnychskładników(Orthods),otyleindykatoramisąpochodnedziałaniatych
czynników:poziomydiagnostycznealbici/lubspodicorazwystępującewkom-
pleksieznimipodpowierzchniowepoziomydiagnostycznehaplic,cambic,ferric,
carbic,gleyic,gelic,fragipan,wyróżniającepodklasyglebbielicowychwklasyfikacji
FAO-UNESCO(1974),atakżedodatkowodiagnostycznepoziomysideric,umbric,
ochric,gleyospodic,argicifolicpodtypówglebbielicoziemnychwKlasyfkacjigleb
leśnychPolski(2000)iSystematyceGlebPolski(2011).
Najbardziej„agresywnespecyficzneprocesypedogenezy”(specifcpedogenic
processes-SPP)wedługV
.TarguljanaiP
.Krasilnikova(2004),toferralityzacja
ibielicowanie,wytwarzające„bardzoniekorzystneśrodowiskaglebowedlaorgani-
zmów”
.Natejpodstawiebadaczeciprzedstawiająkontrowersyjnywnioseko„do-
brychizłychatraktorach”procesurozwojugleb,prowokującydoustosunkowania
siędoniegowdalszejczęścinaszegoopracowania.
Wielośćindykatorówglebbielicoziemnych,zktórychkażdyjestcharaktery-
zowanyinnymukłademniekonieczniewzajemniepowiązanychzbiorówcech,nie-
wątpliwiewynikazczasowychiprzestrzennychinterferencjiczynnikówrozwoju
