Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kwantyfikacjaprocesubielicowania...
27
poniżej100cm,bezpośrednionadtrudnoprzepuszczalnymiglinamiiiłami.Bu-
dowałygopiaskipokrywoweróżnegouziarnienia,bogatewefrakcjepyłowe,zję-
zykowatymiizaciekowatymiorazkieszeniopodobnymi,ostrozaznaczonymiprzej-
ściamibarwyiuziarnieniadogliniastegopodłoża(Jarkov1954).
S.Miklaszewski(1907,1908,1922,1930)naterenachdawnejPolskiwyróżnia
dwiegrupyglebbielicowych:bielicewłaściwezukłademczynnikówdecydujących
oprocesiewyraźniebielicującymskałęmacierzystąodpoczątkujejpowstaniaaż
dodziś,bezuprzedniegowpływuinnychtypówprocesówglebotwórczych(1930)
orazbielicezcechamiinnychprocesówglebotwórczych-wcześniejszychlubna-
stępującychpóźniej,pozmianachsekwecjiczynnikówglebotwórczych.Według
tegobadaczadużaczęśćbielicwłaściwych,zpoziomemeluwialnymomiąższości
do150cm,składającymsięzbiałegowietrzeniowegokrzemionkowegopyłu,po-
wstawałapodlasamizpiasków,glin,iłówilessów.Podłożemtychglebrzadkojest
ciągłyiluwialnypoziomorsztynowy;zazwyczajjestonnieciągły,plamisty,języko-
waty,częstooddzielonyodpoziomubielicowegobrukiemkamienistym.Niekiedy
jesttotylkostropodwapnionego,zbitegopoziomuwietrzeniowegoBvt,wytworzo-
negozglin,iłówilessów,zcechamimarmurkowategooglejenia.
Naobszarachwystępowaniamorendennych,opłaskiej,wyrównanejrzeźbie,
utrudniającejodpływwódopadowychiroztopowych,takieniezmeliorowanegleby
jeszczewpoczątkuXXw.byływedługS.Miklaszewskiego(1930)wiosnąnasy-
conewodamiroztopowymi,półpłynneiniedostępnedlaczłowieka.Wokresach
suchychłatwotraciływodęi„kamieniały”
,stawałysiębardzozbite-przypomi-
nałytymopisywanyprzezG.Smitha(1986)poziomdensipan,niescementowa-
ny,ekstremalniezbitypoziomeluwialnyglebglejowobielicowych.Wzachodniej
Grenlandii,jakpodajeA.Jahn(1951),upłynnienieglebjestuzależnioneodich
uziarnienia.Wpiaskachwystępujeprzywilgotności≥14%,awiłachterasnadmor-
skich-≥31%;wprzybliżeniuodpowiadatonasyceniuwodądowielkościpolowej
pojemnościwodnej(Kowalkowski1983a).WSiedmiogrodziewodystagnujące
wgórnejczęściprofiliszarychziemleśnychiglebbrunatnychwytworzonychzles-
sównapoziomieBtwedługN.Černescu(1943)sągłównąprzyczynąpowstania
specyficznychintrazonalnychwtórnychbielic.
NawschodnimizachodnimwybrzeżuOslofordenSchüllizewspółautorami
(2004)stwierdziłnierównopoczątkowe,transgresywnebeznakładaniachrono-
sekwencjebielic(wsensieJenny’ego,1941orazVreekena,1975),wytworzonych
zmorskichosadówowiekuod1800do11000lat.Częśćtychglebmapoziomy
A-Eostałejmiąższości40±3cm,którychjasnykolorbielejezwiekiem,nietyl-
kowskutekrozkładucząstekiłu,leczgłównieprocesówredukcyjnychspowodo-
wanychpodtopieniemwodamimorskimi.Wymywanaztegopoziomuwybielona
frakcjailastaod4500-5000latwnikadopoziomuBjasnymijęzykowatymizacieka-
miostopniuzaawansowaniarosnącymzwiekiemgleby.Nazachodnimwybrzeżu
