Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Glebybielicoziemne
MierzeiGardnieńsko-Łebskiej,opisaneprzezK.Tobolskiegoiinnych(1997).
W
.Dzięciołowski(1974a,b)opisujetakżestarepreborealneglejobieliceorsztynowe
murszasteitorfiasteorazbielicepróchniczno-żelazistenapołudniowychobrzeżach
tejmierzei.Z.Prusinkiewicz(1961,1976)stwierdzanatomiast,żewpółnocnejPol-
scenajintensywniejszebielicowaniewystąpiłonaprzełomieokresusubborealnego
isubatlantyckiego.
NarozpatrywanychterenachPolskizachodniejwchłodnychisuchszychśro-
dowiskachodmaksimumVistulianudookresupreborealnegoistniaływarunki
sprzyjającerozwojowiglebrdzawych.Cieplejszeiwilgotniejszeokresyodmak-
simumVistulianudookresupreborealnego,anastępniewholoceniedoczasów
współczesnychokresychłodniejszeiwilgotniejszetworzyływarunkirozwojowe
glebbielicowych(ryc.2.2,2.3).Serielitogenicznych,słaborozwiniętychpaluszko-
wychpoziomówpróchnicznychzfragmentarycznymiwybieleniamisąnatomiast
holoceńskieigłówniezwiązanezbezpośredniąobecnościączłowiekaizpożara-
milasów.TeczynnikinaruszałytopostabilnośćpowierzchniZiemiipowodowa-
łydenudacjęorazługowaniegleb,niezależnieodwarunkówklimatycznych(ryc.
2.3,2.6).
Trzebajednakzauważyć,żewliteraturzeprzedmiotuznajdująsięopisygleb
rdzawychbezcechśrodowiskaperyglacjalnego,którepowstaływpoczątkowych
okresachholocenu.WPolsceglebytakie,związanenietylkozpóźnymVistulia-
nem,alerównieżzchłodnymiokresamipoczątkuholocenu(preborealnymibore-
alnym),występującewstaniekopalnymopisali:naobszarzesandruWdyR.Bed-
narek(1991),wBasenieWarszawskimK.Konecka-Betley(1991),awodkrywkach
BełchatowaiSzynkielowa-B.ManikowskaiR.Bednarek(1994).WedługE.Ja-
nowskiej(2001)poziomyBvtychkopalnychglebniezachowałymorfologicznych
cechreliktowychśrodowiskaichpowstania,niemająwięcwartościdiagnostycznej
dlaglebrdzawych.
WśrodkowejSzwecji,napółnocnymstokugranitowegomasywugórskiego
Västerskutanwrazzewzrostemwysokościod420do1190mn.p.m.irosnącąwil-
gotnościąśrodowiskagleb,zwiększasięmiąższośćpoziomówOiEes.Malejena-
tomiastmiąższośćpoziomówBhfenałożonychnastropowączęśćpoziomówBv
wprofilachkatenygórskichglebrdzawychbielicowychtajgipółnocnejorazpo-
ziomówBhfegkamienistych,tundrowychglebglejobielicowych,częstotorfiastych
ztiksotropiąwpoziomieEesgnaterasachkrioplanacyjnych,zlicznyminanich
płytkimi,zatorfiającymisięzbiornikamiwódroztopowychiopadowych(Kowal-
kowski1998a;Kowalkowski,Kocoń1998).
V
.Targuljan(1971)wtundrach,lasotundrachipółnocnotajgowychkrajobra-
zachśrodkowejiwschodniejSyberiiwyróżniaczterypodstawowegrupyzmarz-
linowychtypówgleb:endoperkolatywnepodburyzbrunatnymmorfologicznie,
niebielicowanymprofilemizwiązaneznimiglebybielicoweiluwialno-próchnicz-
