Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kwantyfikacjaprocesubielicowania...
37
2.9).Wśrodowiskukriogenicznympoziomtenjestwzbogacanywwietrzeniowe
frakcjepyłoweiilasteoskładzieminerałówpierwotnych,główniekwarcu,znie-
wielkąakumulacjąpróchnicyiluwialnej.Wskutekcyklicznychzmianwilgotno-
ściiobjętościuzyskujestrukturęgrubopryzmatyczną,kolumnowąlubblokową,
niekiedypłytkową;agregatystająsiępowyschnięciubardzotwarde(Davey1978;
Langohr,VanVliet1981;Gugalinskaja1982;Langohr1983;Manikowska1985a;
Kowalkowski2006).
Wpoziomiebielicowymnatomiast,przywilgotnościnieprzekraczającejpeł-
nejkapilarnejpojemnościwodnej,wedługN.Kačinskiego(1927)powstajepłyt-
kowatastrukturakriogeniczna,którawwarunkachnadmiernegouwilgotnienia
zanika;potwierdzajątoT.żestkova(1982)iL.Gugalinskaja(1982).Wstanie
zamarzniętymbielicegliniastewpoziomieBpodpoziomembielicowymmają
strukturęsiatkowato-warstwową,poodtajaniuprzechodzącąworzechowato-
płytkowatąbądźdrobnowarstwowąlistkowatąipłytkowatą.Naściankachagre-
gatówoprzełamiemuszlowymzazwyczajwystępująziarnabiałejkrzemionki,tak
zwanejosypkikrzemionkowej.
Kopalnetundroweglebypróchniczneześrodkowegoplenivistulianunate-
renachWzniesieńŁódzkichmającechymrozowejsegregacjiiprocesówreduk-
cyjnychwpostacistrukturkomórkowychzłożonychzmezo-imikroagregatów
ociemnymzabarwieniuścianekzbiałymiotoczkamiorazdrobnoziarnistąnie-
ciągłąwarstwęzwięzłąocechachpoziomufragipan(Manikowska1969,1999).
WpoziomieBvkopalnejglebytundrowejzdolnegoplenivistulianuB.Manikow-
ska(1999)zaobserwowałastrukturysoczewkowato-komórkowezbiałymiziarna-
miwszczelinachmiędzywydłużonymipoziomo,ciemnymiagregatami.Według
P
.Haesaertsa(1983)wkopalnychtundrowychglebachglejowychwytworzonych
naterenachBelgiizgórnoplejstoceńskichlessówwystępujejasnoszarypoziom
omiąższościod0,1do0,5m.PodnimznajdujesiępoziomBv,brunatnożółty,
wzbogaconywFe.Poziomszarymadobrzerozwiniętąstrukturępłytkową,nagle
przechodzącąwgrubosubangularnąblokowąstrukturęwpoziomieBv,zazwyczaj
zotoczkamiFe.Testrukturypowstaływśrodowiskuperyglacjalnymwskutekpo-
wolnego,wielokrotnegowzrostusoczewekloduwstropiewieloletniejzmarzliny,
wktórejtenbadaczstwierdzatakże9generacjinastępującychposobiewieloboków
szczelinmrozowych.Zatemmrozowestrukturyagregatoweiwybieloneziarnana
powierzchniichścianekorazzbitypoziomfragipansącharakterystycznezarówno
dlaglebwspółczesnychtundr,jakitundrowychglebkopalnychoazreliktowych
potundrowychnaznacznychterenachcentralnej,wschodniejipółnocnejEuropy.
Naprzekształconychprzezprocesyperyglacjalnerówninnychpostperygla-
cjalnychobszarachEuropyiAzjibardzosilnewybieleniepoziomubielicowego
starychbielicmogłobyćrezultatemintensywnychprocesówredukcyjnych,także
wpoziomietiksotropowymglebzmarzlinowych,wewspółczesnychśrodowiskach
