Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BarbaraKrauz-Mozer,PiotrBorowiec
wtenżesystemhegemoniisupermocarstwimechanizmuutrzymywaniapokoju”85.
Państwanietracąjednaksuwerennościwwynikumiędzynarodowegorozwoju,bosą
dwiesfery,wktórychmiędzynarodowekorporacjegospodarczeifinansoweniemają
szansnarywalizacjęzpaństwem,sątoposiadaniewładzynadokreślonymteryto-
riumorazbrakmonopolistycznejwładzynaużywanieprzemocy.Zatemtopaństwa
sągłównymirozgrywającymiwglobalizującymsięświecie.Aglobalizacjawedług
A.Giddensatoniesłychanezwiększenieogólnoświatowychrelacjispołecznych,które
łącząodległespołecznościlokalnewtakisposób,żenawydarzenialokalnewpływają
wydarzeniazachodzącewmiejscachbardzoodległych.Procestenmazresztątakże
charakterodwrotny86.
Teoriaspołeczeństwaryzyka
Modernizacjabędącsiłąnapędowąwspółczesnychprocesów,przyczyniłasiędostwo-
rzenianapoczątkulat90.nowejteorii:społeczeństwaryzyka(risksociety).Twórcątej
koncepcji,nawiązującejczęściowodoA.Giddensa,byłniemieckibadaczUlrichBeck,
zajmującysięnaukowozagadnieniamizwiązanymizryzykiem,środowiskiem,władzą
orazglobalizacją87.Badaniespołecznegoryzykawiążesięzbadaniemcelowychdzia-
łańludzi,racjonalnychwyborówwwarunkachniepewności,atakżezjawisk,naktóre
jednostkaniemawpływu,„bytowanieludzkiemożebyćtakżeobarczoneryzykiem
niejakozzewnątrz”88.
Ryzyko(bieda,zagrożenieutratąpracy,niepewność,wypadkiitd.)byłoijestobecnie
stałymelementemżyciaspołecznego,przyczymwodchodzącejjużfaziemodernizacji
jednostkibyłyprzygotowanenaradzeniesobieznim.Narzędziem,którenajczęściej
służyłodozmniejszaniaryzyka,poprzezodpowiednipodziałdobrobytu,byłopaństwo
narodowe.Najlepszymprzykłademjestukształtowanakoncepcjapaństwaopiekuńcze-
go(welfarestate)wspołeczeństwachzachodnich.Państwotakiezajmujesięochroną
ipromowaniembezpieczeństwaswoichobywateli,poprzezpowszechnąopiekęzdro-
wotną,ubezpieczenieodchorób,bezrobocia,systememerytur,dodatkówitd.89
Współcześnie„wzaawansowanejnowoczesnościspołecznaprodukcjabogactwa
idziewparzezespołecznąprodukcjąryzyka.Wzwiązkuztymproblemyikonflikty
dystrybucjispołecznegoniedostatkuprzysłoniętezostałyprzeztrudnościisporywy-
stępująceprzyprodukcji,definiowaniuipodzialeryzykawytworzonegoprzeznaukę
itechnikę”90.Corazbardziejoczywistedlawszystkichstajesięto,żewiedzaiprocesy,
85K.Gilarek,dz.cyt.,s.98;patrztakże:A.Giddens,TheNation-StateandViolence.VolumeTwoof
AContemporaryCritiqueofHistoricalMaterializm,Cambridge1985,s.255–257.
86M.Kempny,Globalizacja[w:]Encyklopediasocjologii...,t.I,s.242.
87U.Beck,WhatisGlobalization?,Cambridge2000,s.10–101.
88L.W.Zacher,Ryzykospołeczne[w:]Encyklopediasocjologii,t.III,Warszawa2000,s.358.
89B.Krauz-Mozer,Państwoopiekuńcze–współcześnie[w:]P.Kimla,B.Krauz-Mozer(red.),Spo-
tkaniazLewiatanem,Kraków2004,s.75.
90U.Beck,Społeczeństworyzyka.Wdrodzedoinnejnowoczesności,tłum.S.Cieśla,Warszawa
2004,s.27.
44
