Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BarbaraKrauz-Mozer,PiotrBorowiec
Niesątooczywiściewszystkiepłaszczyzny,naktórychdokonująsięzmianyprze-
kształcającerelacjemiędzyludzkie.Globalizacjawidocznajestteżwinnychsferach:
społecznej,politycznej,demograficznej,antropologicznej,militarnej,informacyjnej,
kulturowej,psychologicznej;zatemglobalizacja–jaksięniekiedytwierdzi–towszyst-
kietezjawiskaspołeczne,któreobserwujemywzwiązkuzpowstaniemświatowego
systemuekonomicznegoirozwojemnowychtechnologii.
Kolejnakwestiadomagającasięwyjaśnienianasuwapytanieoto,czybadającglo-
balizację,mamydoczynieniazjednorodnym,spójnymprocesem,którywprawdzie
wróżnymtempie,aleogarniacałyglob,czyteżnależymówićowieluróżnychodmia-
nachprocesówglobalizacyjnych,różniącychsięodsiebienietylkotym,żezachodzą
wróżnychdziedzinachżyciaspołecznegoinaodmiennychjegopoziomach,aletakże
tym,żedotyczązróżnicowanychkulturowowspólnotludzkich,wswoistysposóbre-
agującychnazachodzącezmiany.Jeżelidochodzisiędoprzekonania,żetendrugi
poglądjestlepiejuzasadniony,towówczasnależyzałożyćwspółistnieniewieluproce-
sówglobalizacjiiposzukiwaćcech,którewystępująipowtarzająsięwkażdymznich.
Studiaukierunkowanenarozpoznawaniepodstawowychmechanizmówdokonujących
sięzmianspołecznychwkontekścieprocesówglobalizacyjnychtworząobecniefascy-
nującąperspektywębadawcządlawszystkichnaukspołecznychihumanistycznych,
któretylkowewspólnym,zintegrowanymwysiłkumogąsprostaćtemuwyzwaniu
poznawczemu.
Trwającaobecnieburzliwaiwielokierunkowadyskusjaujawniawielezróżnicowa-
nych,częstosprzecznych,stanowiskiopinii.Należymiećnadzieję,żezczasemtegwał-
townepolemikidoprowadządopowstaniawzględniespójnegoobrazuprocesówizja-
wiskskładającychsięnaglobalizację,zbudowanegonapodstawierzetelnejwiedzy.
Jednazbardziejwpływowychopiniidotyczącychglobalizacjizostałasformułowana
przezJosephaE.Stiglitza,którytwierdzi,żezjawiskotopolegawistocienaściślej-
szejintegracjipaństworazludzinaświecie,spowodowanejogromnąredukcjąkosztów
transportuitelekomunikacjiorazzniesieniemsztucznychbarierwprzepływachdóbr,
usług,kapitału,wiedzyiludzizkrajudokraju.Globalizacjitowarzyszyciągtworzenia
nowychinstytucji,które,obokjużistniejących,prowadządziałalnośćprzekraczającą
granicepaństw10.Zatemglobalizacjatowedługtegopodejścianieznanedotychczas
whistorii„skróceniedystansu”wistotnychdlaczłowiekasferachżycia,jakkolwiek
niejesttorównoznacznezcałkowitymwyeliminowaniemtegodystansuzewspół-
czesnegoświata.Zmianymającharakterjakościowyioznaczają„przewartościowanie
dominującejdotejporywizjifunkcjonowaniaspołeczeństwludzkich,prowadzącdo
specyficznegościeśnieniaczasuiprzestrzeniorazzacieraniaróżnicmiędzytym,co
wewnątrzpaństwowe,itym,comiędzynarodowe.Formułowanyjestnawetpogląd,że
wwarunkachobecnejintensywnościprocesówglobalizacjiwkraczamywokresfun-
damentalnej,historycznejtransformacji,porównywalnejztąspowodowanąprzezre-
wolucjęprzemysłową”11.Przyrozpatrywaniustanu„ścieśnienia”czasuiprzestrzeni,
możnawyodrębnićczterysposobytłumaczeniategozjawiska.„Popierwsze,wskazuje
sięnamechanizmodterytorialnienia(deterritorialization)niektórychzjawiskiproce-
10J.E.Stiglitz,Globalizacja,tłum.H.Simbierowicz,Warszawa2005,s.26.
11M.Pietraś,Globalizacjajakoproceszmianyspołecznościmiędzynarodowej[w:]M.Pietraś(red.),
Obliczaprocesówglobalizacji,Lublin2002,s.34.
10
