Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
WPROWADZENIE
iczywnaszymhistorycznympunkciewyjścia-uprogusiódmej
dekadyXVIIIwieku-miałoononadalwydźwiękwspółczesny,czy
byłodlaautorówpojęciowymcliché,powielanymwtraktatachdaw-
nychdotyczącychpsychicznychifizjologicznychaspektówodczu-
wanianamiętnościorazideiretorykimuzycznej.Wtymkontekście
istotneznaczeniebędąmiećdlamnierozważaniaJacques)aDerridy
dotycząceEssaisurl)originedeslanguesRousseau,zjegokoncepcją
wspólnegopochodzeniamowyimuzykiorazzniechętnymtrak-
towaniempisma,adowartościowywaniemjęzykamówionegojako
bliższegonaturalnejekspresjiuczuciowości67.
Pismo-piszeRousseau-które,jaksięzdaje,powinnodoskonalićję-
zyk,jestwłaśnietym,cogozmienia;niezmieniasłów,alegeniusz-za-
stępujeekspresjędokładnością.Wyrażamynaszeuczucia,kiedymówi-
my,anaszeidee,kiedypiszemy.Pisząc,jesteśmyzmuszeniprzyjmować
wszystkiesłowawichpowszechnymznaczeniu;jednakmówcaróżni-
cujeteznaczeniazapomocątonu,określajetak,jakmusiępodoba;
mniejkrępujesięwyrażaćjasno,nadaje[słowom]więcejmocy.Niejest
możliwe,abyjęzykpisanyzachowałnadługożywotnośćtego,cozosta-
łotylkowymówione68.
Aleistotnejestrównieżosadzenietejkoncepcjiwkontekściewspół-
czesnegoRousseaumodeluwrażliwości,którywyrastazestetyki
sentymentalizmu,adresowanejprzedewszystkimdoodbiorcywy-
wodzącegosięzmieszczaństwa.Tenspołecznyaspektestetykisen-
tymentalnejzdiagnozowalimiędzyinnymiTeodorAdornoiMax
Horkheimer69.Kontekstuczuciowościtypusentymentalnegoipo-
wiązanejznimetykimieszczańskiejbędzienieustanniepowracał
wmoichrefleksjach,ponieważ-jakdowodziJessicaRiskin-stano-
67Por.J.Derrida,Koniecksiążkiipoczątekpisma,w:idem,Ogramatologii,przeł.
B.Banasiak,Łódź2011,s.40-43.
68J.-J.Rousseau,Essaisurl)originedeslangues,FrankfurtanderMain1856,s.16.
69Por.M.Horkheimer,T.W
.Adorno,DygresjaII:„Julia”albooświecenieimoral-
ność,w:eidem,Dialektykaoświecenia.Fragmentyflozofczne,przeł.M.Łuka-
siewicz,Warszawa1994,s.102-110.
