Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Powstaniedialektyki
chrześcijańskiegośredniowieczamówiłaoDprzypadkowości”ludzkiegoist-
nienia,którezresztądzielipodtymwzględemsytuacjęwszelkichbytów
stworzonych.DPrzypadkowość”terminprzejętyzarystotelesowskiejtrady-
cji(wPeriHermeniasrozważanesąsądyprzypadkowe,tojestorzekające
orzeczycoś,comożejejprzysługiwaćlubnieprzysługiwaćbeznarusze-
niajejnatury)-oznaczałatęotosytuacjębytuskończonego,iżmożeon
istniećalbonieistnieć,aistnienieniezawierasięwsamejjegoistocie,nie
jesttedykonieczne.Wszelkibytstworzonyma,jakotaki,początekwcza-
sie,jestwięctakimoment,wktórymgoniemapoprostu,awięcistnieć
niemusi.Dlaperypatetyzującejscholastykiowoodróżnieniemiędzyisto-
tąaistnieniem,którecharakteryzujebytstworzonywjegoopozycjiwzglę-
demStwórcy,koniecznegowswejegzystencji(istotaiistnieniesąwBogu
tymsamym),odróżnienietobyłowprawdzienajjaskrawszymświadectwem
znikomościświatastworzonego,alebynajmniejnieuchodziłozaźródło
nieszczęściaaniobjawupadku.Żeczłowiekjestbytemprzypadkowym
(przygodnym)-byłatowiadomość,którapowinnaskłaniaćdopokory
iuwielbieniadlaStwórcy,leczzarazemwiadomośćcharakteryzującastan
nieuchronnyiniezbywalnynaszegobytu,niezaśwynikstoczeniasięzwyż-
szejpozycji.Równieżistnieniewczasieisamfaktcielesnościczłowieka
nieujawniałyjegoupadku,alenależałydonaturalnychwarunków,wyzna-
czonychgatunkowiludzkiemuzgodniezhierarchiąbytów.
Natomiastdlatradycjiplatońskiej,któraniekorzystałalubrzadkoko-
rzystałazsamegoterminuDprzypadkowość”,samataokoliczność,żeczło-
wiekjakobytskończonyiżyjącywczasieniejesttymsamym,coistota
człowieka,samtenfaktświadczyłotym,żeczłowiekniejesttym,czymjest,
albożejegoempiryczne,faktyczne,czasoweistnienieniezbiegasięzide-
alnymidoskonałym,pozaczasowymbytemczłowieczeństwajakotakiego.
Alenie-być-tym-czym-się-jesttocierpiećnanieznośnerozdwojenie,tożyć
zeświadomościąupadkuwłasnego,totęsknićnieustanniedodoskonałej
identyfikacji,którejżyciefizyczne,wystawionenazagładę,życiewczasie,
niemożeżadnąmiarązapewnić.Świat,wktórymżyjemyjakoosobniki
skończone,świadomewłasnejprzemijalności,jestmiejscemwygnania.
2.SoteriologiaPlotyna
Platoniplatonicysformułowaliwjęzykufilozoficznympytanieprzejęte
zreligijnejtradycjiiponawianebezustannieprzezcałedziejeeuropejskiej
