Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
I.Pierwszafazamarksizmusowieckiego.Początkistalinizmu
zagranicą).Niebyłoniepodobieństwem,byćmoże,odsunięcieStalinaod
władzyw1924roku,aleTrockizpewnościąnieskorzystałbynatymwiele,
gdyżbyłdostatecznieznienawidzonyprzezpozostałychprzywódców;ci
zgłosilisiędońzpropozycjąwspólnegospiskudopiero,gdysamizostali
wyeliminowanizwładzy.
FaktycznapolitykagospodarczaipodatkowawepoceNEP-uniebyła
zresztąniezmiennaizmierzaławkierunkustopniowegozaostrzenianacis-
kównachłopstwo.ObokBucharinarzecznikamiNEP-uwkierownictwie
partiibyliRykow,któryobjąłpoLeniniestanowiskopremiera,orazTomski,
kierującyzwiązkamizawodowymi.Obajbylidziałaczamibolszewickimi
stojącyminawłasnychnogach,bynajmniejniemarionetkamiStalina;Stalin
wcześniejednakdobrałsobiedokierownictwaludzi,którzyniczegosami
przezsięniereprezentowaliiokazywalimuposłuchnieograniczony(jak
Mołotow,Woroszyłow,Kalinin,Kaganowicz).Niepewnośćiniejasność
wpolityceekonomicznej(ostatecznierównieżentuzjaściNEP-uniemogli
wyrzecsięcałkowicieideiDwalkiklasowejnawsi”)doprowadziływkońcu
doślepegozaułka,zktóregoniebyłodobregowyjścia.W1925rokupoczy-
nionezostałyznaczneustępstwawobecchłopów,któredoprowadziłydo
zwiększeniaprodukcjirolnej;mimoto,gdyprzyszedłrok1927,produkcja
zbóżjeszczenieosiągnęłapoziomuprzedwojennego.Tymczasemindustria-
lizacjaiurbanizacjastwarzałyrosnącezapotrzebowanienażywność.Małe
gospodarstwamiałystosunkowoniewielezbożanasprzedaż,akułacy
zkoleinieśpieszylisięzesprzedażą,jeśliniebyłoczegokupićzauzyskane
pieniądze.WwynikuStalinw1927rokupostanowiłprzejśćdoostrzej-
szychmetod-konfiskatiprzymusu.Bucharinwpierwszejchwilipopierał
politykęiwogólnościzrewidowałswójprogram,zaleciłwiększąinter-
wencjępaństwawstosunkirynkowe,więcejelementówplanowania,więk-
szeinwestycjewciężkimprzemyśleiwkońcuzapowiedziałDofensywę”
przeciwkułakowi.Ustępstwateniezadowoliłybynajmniejopozycji,ale
niemiałotojużwiększegoznaczenia,gdyżpozycjeDlewicy”byłytakczy
owakzniszczone.Natomiastzwiększonynaciskekonomicznyiadministra-
cyjnynachłopówdoprowadziłdodrastycznegospadkudostawipogorszył
znaczniesytuacjężywnościową,któraitakbyłaniedobra.Stalincoraz
więcejmówiłoniebezpieczeństwiekułackim,oumacnianiusięwroga
klasowego,alewlutym1928rokuzapewniałciągle,żewszystkiepogłoski
olikwidacjiNEP-uirozkułaczaniutogadaninakontrrewolucyjna.
Wniespełnaczterymiesiącepóźniejogłosiłwszelako,żejużDdojrzały
warunki”domasowegoorganizowaniakołchozów.Wlipcutegożrokuna