Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
10GŁUPOTAJAKOZAGROŻENIEIPROBLEM
Wszerokimujęciuźródłamiiskładnikamistrukturygłupoty,opróczwyżej
wymienionych(niewiedzy,nieumiejętności,niedostatkuwzakresiedoświadcze-
niaiuczeniasię,deficytuinteligencji)mogąbyćrównież:
a)deficytyidysfunkcjeosobowościowe;
b)deficytyidysfunkcjemotywacyjne;
c)deficytyidysfunkcjespołeczno-moralne.
Niewiedzawzakresieistotnychwiadomości(informacji)ogólnychiszcze-
gółowych,dotyczącychokreślonejsferyaktywnościżyciowejlubkonkretnego
problemu,możebyćwynikiem:niedostatkówwykształceniauniwersalnegoikie-
runkowego,brakupotrzebyinawykukształceniaisamokształceniapermanent-
nego,opóźnieniarozwojuzawodowego,deficytuzainteresowańiaspiracjiumy-
słowych,wrodzonychlubnabytych(np.starczych)ograniczeńintelektualnych,
wtymnp.pamięciowych,podatnościnamanipulacyjno-indoktrynacyjneoddzia-
ływaniamarketingowo-propagandoweitp.Niewiedzamożedotyczyćlukwiedzy
typuHwiem,żeł”itypuHwiem,jakł”cośprzebiegało,jaknależytozrobić;
pierwszatoniewiedzaofaktach,drugazaśtoniewiedzaoprocesach.Niewiedza
możemiećformęzarównodeficytówHwiedzyzimnej”(naukowej:obiektywnej,
rzetelnej,trafnej,sprawdzalnej),jakiniedostatkówHwiedzygorącej”(potocznej,
zżyciawziętej).Ponadtoniewiedzamiewawymiarteoretycznyi(bądź)empi-
ryczny(praktyczny).Niewiedzaelementarnaispecjalistycznaczęstobywaźró-
dłemgłupiegomyślenia,wypowiadaniasięidziałania.Jednakże,jakjużwspo-
mniałem,posiadanienawetwiedzyerudycyjnej,głębokiej,ponadprzeciętnejnie
zapewnia,żejejdysponenciniesąiniebędąsprawcamiczynównadergłupich.
Spodziewamysię,żeludziedużoidobrzewiedzący,rzadziejniżniewiedzącysą
ibędąautoramirozmaitychzachowańniemądrych.
Nieumiejętnośćjeststanemniemożnościnadewszystkopraktycznegowyko-
nywaniaokreślonychczynności,działań,zadań,osiąganiacelów,zależnymod
różnychdeficytówpoznawczychipozaumysłowychnp.motwacyjno-ćwiczenio-
wychprzejawianychprzezkonkretnypodmiot.Każdyczłowieknieumierobić
wielurzeczy,nieumiewykonywaćwieluróżnychczynnościidziałańistotnych
wkonkretnejsferzefunkcjonowania.Bowiemniktniejestomnibusem.Umie-
jętnościnabywamywprocesienauczaniaiuczeniasięszkolnegoipozaszkolnego
np.wprocesieedukacjirodzinnej,pracowniczej,masmedialnej,samokształcenia
isamorozwijaniasprawnościzawodowejczyhobbystycznej.Brakokreślonych
umiejętnościlubichniedostateczneopanowaniemożemiećpodobnepodłoże
jakwskazanewyżejbędąceźródłamikształtowaniasięniewiedzy.Jednakżepod-
stawowymiprzyczynamistanudeficytuumiejętnościniezbędnychdomądrego
(skutecznego,efektywnegoimoralnego)działania(zachowania),zależnymiod
podmiotusą:niedostatecznezainteresowanieposzukiwaniemjegowzorców,
niskamotywacjadouważnegoirefleksyjnegoobserwowaniaosóbposiadających
iprzejawiającychokreśloneumiejętnościorazniechęćlubniskamotywacjado
