Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarcinT.Zdrenka
nudy,któraczerpiezarównobezpośredniozfilozofii(słynnesłowaKierke-
gaarda:nCzymożebyćcośbardziejegzystencjalnieniepokojącegoniżwła-
śnienuda?”czypostulatysformułowaniaodrębnejnfilozofiinudy”34),jaki-
jeślinieprzedewszystkim-zliteraturypięknej35czyeseistyki36.
Czterywskazanetukluczowenarracje,zbudowanewokółpodstawowe-
godlakażdejznichpojęcia(acedia,melancholia,depresja,nuda),jakkolwiek
wielowątkowosplecione,pozostająodseparowaneprzezfakt,iżkażdąznich
tworzy,apóźniejrozwija-byznówodwołaćsiędonomenklaturywojskowej-
innykorpusbadaczy.Upraszczając:acediązajmująsięteologowie,melan-
cholią-medycyialchemicy,depresją-psychologowieipsychiatrzy,nudą-
teoretycykulturyiliteraturoznawcy.Żadnaztychgrupnieczujesięwobo-
wiązkuprzekraczaćswegoterytoriumlubchoćbywychylaćsiępozajegogra-
nice,chybażetylkonachwilęiniezagłęboko,aniektórzyskłonnisąnawet
budowaćmiędzyterytoriamiwysokiemury.Dziejesiętakzwłaszczanastyku
nunaukowionej”depresji,którejbadaczezaroganckąpobłażliwościąpatrząna-
awkonsekwencjiostateczniejeodrzucają-naiwnenprzednaukowe”próby
badanialenistwaprzezprzedstawicielistarszychnarracji.
Ituwłaśniewinienwkroczyćfilozof-szpiegikłusownik,którynicsobie
nierobizbarierigranic.Cowięcej,nieobciążonysystematycznymiwyso-
kospecjalistycznymistudiami,możebezczelniekraśćdojrzałeowocecudzej
wieloletniejpracyirobićznichużytek.Uważam,żetakbogatewkonteksty
pojęcia,jakgnuśnośćczylenistwo,takgłębokoiwielowątkowozaszytewma-
teriinaszejkultury,wymagająwłaśnietakiegopodejścia.Niechzatembędzie
topierwszyprofitznaszegofilozofa-błazna-kłusownika.
Kolejnakorzyśćwiążesięzinspiracją,jakąfilozofczerpiezeswojejwłasnej
sytuacji.Grającyresztkami,spacerującypocmentarzysku-lapidariumdaw-
nychwielkichsystemów,wciążjednakpozostajezwróconykuprzeszłości,jak
namawiającydolutowaniaidrutowaniastarychgarnkówdruciarz.Jakotaki
maowielewięcejestymynietylkodladawnychteoriiikoncepcji,aletakże
dlaanachronicznychsłowników,któreprzegrywająpodnaporemszybkoz-
miennejmowypotocznej.Toprędzejfilozofniżpsychologupomnisięoto,
byposzerzyćsłownikopojęciengnuśności”iniepoprzestawaćnapotocznym
nlenistwie”czyzapożyczonejzżargonumedycznegondepresji”.Otym,żejest
34J.Hellsnes,Pågrensa:Ommodernitetogekstremetilstandar,Oslo1994,s.15;za:
L.Svendsen,APhilosophyofBoredom,transl.J.Irons,London2005,s.11.
35Zob.A.Moravia,Nuda,tłumM.Woźniak,Warszawa2010;F.Pessoa,Księganie-
pokojunapisanaprzezBernardaSoaresa,tłum.J.Z.Klawe,Warszawa1995;M.Bizior-
-Dombrowska,Romantycznanuda.Wielkanostalgiazaniczym,Toruń2016.
36Zob.J.Brodski,Pochwałanudy,tłum.A.Kołyszko,M.Kłobukowski,Kraków1996,
s.86-94.
22
