Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Przedmowa
wane,niekiedybardzopowikłane,anawetpełnesprzeczności.Pa-
trzącwszelakonaprawozrozległejperspektywyhistorycznejmożna
dostrzec,żewydatnieprzyczyniasięonodowytwarzaniaiutrwalania
corazwyższych,nacechowanychtolerancjąidobrociąformstosun-
kówmiędzyludzkich.Tektóreniezapewniajątrwaniairozwoju,są
odrzucane,awichmiejscepojawiająsięnowe,lepiejprzystosowane
donowychpotrzeb,oczekiwańiprzekonańludzi.
Najogólniejszezałożenie,zktóregopośredniowynikająpowyż-
szetezy,głosi,żeregułyprzystosowaniaiewolucjistosująsięnie
tylkodoświataprzyrody,lecztakżedoświataspołecznego,czylido
wszystkichszerokorozumianychinstytucji,tworzonychprzezga-
tunekHomosapiens.Takważnaipowszechnainstytucja,jakąjest
prawo,nienależydowyjątków.WsformułowaniuLeonaPetrażyc-
kiego,któregomyślinajczęściejpojawiająsięwszkicachzawartych
wtejksiążce,regułaprzystosowaniaspołecznegostwierdzamiędzy
innymi,żeczynnikiszkodliwedlażyciałącząsięzuczuciamiujem-
nymi(negatywnymi),aczynnikipożytecznezdodatnimi(pozytyw-
nymi).Posługującsięwielomaprzykładamizdziejówprawa,autor
Wstępudonaukiprawaimoralnościprzekonywającowykazał,żewży-
ciuspołecznyminormachprawnych,którejeregulują,stopniowo
malejeznaczeniebrutalnychmotywów(krwawejpomsty,przemocy,
strachu)jakopobudkidziałań.Wichmiejscenajpierwpojawiasię
motywacjaosiąganiaosobistychkorzyści(ikorzyściwłasnejgrupy),
późniejzaśzaczynasięupowszechniaćiodgrywaćcorazwiększąrolę
motywacjaaltruistyczna.Dlawieluwspółczesnychbadaczy,uczo-
nych,filozofówimyślicielijesttooznakapowolnego,aczstopnio-
wego(iniebezwyraźnychregresów)postępucywilizacyjnegoikul-
turowego.Prawnaochronaludzkiegożycia,wolnościigodnościstaje
sięcorazbardziejzdecydowanaijednoznaczna,corazmocniejugrun-
towanawpsychiceprzeciętnegoczłowieka.Słabniewnimzdolność
dopopełnianiaczynówgwałtownych,okrutnychiniegodziwych.
Niewątpliwiewięcjednymzgłównychaspektówprawajako
zbioruspołecznieuznanych,bopodobnieprzeżywanych,norm
imperatywno-atrybutywnych,tojesttakich,którecośczłowiekowi
nakazująizarazemwyposażajągowprawomocneroszczenia,jest
