Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Globalneupowszechnieniegospodarkikapitalistycznejdoprowadziłodo
ukonstytuowaniasięwtradycjibadańsocjologicznych,dziśjużklasycznego,
obiektubadań1regionuprzemysłowego.Obszaryintensywnejindustrializacji
izwiązaneznimispołecznościstałysiędlabadaczyobiektemwieludociekań
prowadzonychzróżnychperspektyw:historycznej,społecznej,literaturoznaw-
czej,ekonomicznejczyantropologicznej.Każdyzregionówprzemysłowychjest
uwikłanywspecyficznyukładprocesówrozwojugospodarczegoitechnologicz-
nego,właściwościlokalnejprzestrzeni,uwarunkowaniakulturoweietniczne.
Równocześniewystępująpewnewspólnecechy,pozwalająceokreślaćregion
przemysłowyjakouniwersalnąkategorięsocjologiczną.Jednąztakichcech
jestfenomenkulturyrobotniczej1zjawiskazazwyczajwiązanegozpewnym
układemspołecznychtożsamości,instytucjami,ukształtowaniemprzestrzeni,
etosempracy,afiliacjamipolitycznymi,treściąindywidualnychodczućikształ-
tembiografii.
Wymuszonezewnętrznymiwarunkamiekonomicznymiprzemianyokręgów
przemysłowychwywierająwpływnacałokształtżyciaichmieszkańców.Dla
robotnikówzprzyzakładowychosiedlidramatyupadającychbranżoznaczają
wielopłaszczyznowedramatyekonomiczneitożsamościowe.Ichosobistedoświad-
czeniapozwalająukazaćnapięciamiędzypodmiotowymipróbamiodnalezieniasię
wnowejrzeczywistości1tworzenianowegoporządkusymbolicznegoinmanipu-
lowania”kulturą1adeterminującymiczynnikamistrukturyspołecznej:domi-
nującymidyskursami,utrwalonymipraktykami,symbolamistaregoporządku.Jak
przekonujeD.Harvey(1989),wrazzpostępującymwlatachsiedemdziesiątychna
zachodzieEuropyiwUSAzałamywaniemsięparadygmatufordyzmu,kryzysem
keynsizmuiideologiipaństwadobrobytuwyłaniałsięnowyporządek,opartyna
doktrynieneoklasycznejekonomiiipraktycegospodarczejderegulacji(taostatnia
doprowadziładodestrukcjiwieluobszarówintensywnejindustrializacji).Jedno-
cześnieukształtowałysięnowedyskursy1aspirującedomianahegemonicznych
1artykułującetakiewartości,jakindywidualizm,wolność,prywatnawłasność,
StareregionyprzemysłoweEuropy…
osobistaodpowiedzialność,orazimplikującekrytycznystosunekwobecrzeko-
monadmiernychwpływówzwiązkówzawodowych,biurokracjiczyetatyzmu.
Wepocepostfordyzmustałysięonedominującąformąspołecznejświadomości,
czegodobitnymwyrazemsąprogramyistrategiepartiisocjaldemokratycznych
próbującepodążaćzazmieniającymisiępreferencjamiswegotradycyjnegoelekto-
ratu(Ch.Mouffe,E.Laclau,2007).
Owozarysowanetunapięciemiędzyindywidualnąpodmiotowościąadeter-
minującąroląstrukturyspołecznej,występującewstarych(powstałychjeszcze
wepocedominacjiparadygmatufordyzmu)okręgachprzemysłowych,obecnie
dotkniętychprocesamiekonomicznejrestrukturyzacji,stałosięgłównąosiąproble-
matykibadawczejwprojekcieSPHERE.Mimożewszystkiezespołyzposzczegól-
12
nychkrajów:Anglii,Francji,Hiszpanii,Niemiec,TurcjiiPolski,uzyskałyszeroki
