Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.Ubóstwieniegościaipoświęceniekobiet…
bogowie.Spróbujęzatemzidentyfikowaćwsymbolicznychtekstachkluczoweele-
mentyistrukturynarracjiogościnie,okazje,wktórychwystępowałaimiałaja-
kieśnastępstwa,agospodarzomigościomprzypisanopierwotneobowiązki
iuprawnienia.Zobaczymywtedy,żegościnnośćzasadniczoniebyłatuskierowa-
nadoinnegoczłowieka,żenieojegożyciechodziło,gdyżgośćbyłraczejnie-
śmiertelny.Istotnebyłonatomiastnadaniemuczypodkreśleniejegonależytej
godnościorazokazaniewłasnejgotowościdoporzuceniawszystkichinnychzajęć
iprzyznaniagościowiwartościnadrzędnej.
Doźródłowychtekstówkulturykręgueuropejskiego(Joas2012),doktórych
szczególnieczęstoodwołująsiębadaczegościnności,należąOdysejaHomeraoraz
BibliaStaregoiNowegoTestamentu1.Wobuzawartesąliczneprzykładysytuacji,
kiedyktośnieznanyiważnyprzybywaijestprzyjmowany,ajegoprzybycieispo-
sóbprzyjęciagomająistotnekonsekwencjedlakonkretnychludzilubcałejspo-
łeczności2.Dobrymprzykładempołączonegoznaczeniaodczytanegozjednego
idrugiegotekstunagrunciekulturypolskiejjestfragmentpióraCyprianaKamila
NorwidapochodzącyzewstępudoOdyseiz1870roku:
Botam,wkażdymnędzarzuitułaczuobcympodejrzewałosięnaprzód,
czylionniejestzBoga?Niemożnabyłougościćnikogo,zapytującnaprzód:
ktojestprzychodzień?-aledopieroskorosięwnimuszanowałoboskość,
zstępowałosiędoludzkichpytań.Itosięnazywałogościnnością,apolicza-
łojądlategowłaśniemiędzynabożnepraktykiicnoty.Jakiegośnostatnie-
goczłowieka!”niebyłouGrekówiHomera!-zawszeonbyłpierwszym,
bojestboskim.
Coważne,przytoczonesłowazdająsięnietracićnaaktualności,kondensując
popularnysposóbujmowaniagościnnegodziedzictwaEuropy.Charakterystyczne
dlarozpowszechnionegorozumieniagościnnościjestto,żepopierwsze,obrazgoś-
cinybazujetunarelacjidwustronnejgospodarz-gość,natomiastpomijanesązna-
czenieichspołecznychcechorazobecnośćinnychuczestnikówspotkania.Podru-
gie,relacjaujmowanajestczęstowkontekścieasymetrycznym-człowiekspotyka
sięzkimśponadludzkim.Gospodarzjestnaogółzwykłyiznany,charakteryzowany
1DoOdyseiiBibliiwkontekściebadańnadgościnnościąodwołująsięm.in.Arterbury2005;
Manoussakis2011;McNulty2007;Nadolski2015;Pitt-Rivers2012;Still2010;Waithe2006;Wo-
dziński2015;Yates2011.
2WTorzegościnnośćzostałanakazana24razyjakoideałokorzeniachreligijnych,zarówno
wsensiepojmowaniaBogajakotego,którynmiłujecudzoziemca,udzielającmuchlebaiodzie-
nia”(Pwt10,18),jakiwświetledziejówIzraelitówwEgipcie:nwysamibyliściecudzoziemcami
wziemiegipskiej”(Pwt22,20;por.Kpł19,33-34;Pwt10,19).Ponadtojesttamprzedstawiony
obrazBogajakogospodarzapodejmującegogościnąIzrael(Am9,13-15)inarody(Iz25,6-8)
podczaswielkiejucztynakoniecczasów.
