Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawyrozwojuregionalnego–aspektteoretyczny
15
Całościowyrozwójgospodarczyregionumusiwformiezbiorczejiskoordynowanej
uwzględniaćkoniecznośćzachowaniaładuekonomicznego,społecznego,prze-
strzennego,ekologicznegoilokalnego.
Zkoleiteoriarozwojuregionalnego10skupiasięnabadaniuprocesówrozwoju
wskaliregionu.Wzwiązkuztymokreślaprawidłowościzwiązanezichwystępo-
waniem,aponadtoidentyfikujeprzyczynę,dynamikęistrukturę.Dokonujetakże
ocenysposobuiwarunkówoddziaływanianatworzeniebazymaterialnejorazwska-
zujeczynnikirozwoju.Ponadtoteoriatazwracauwagęnaracjonalnekształtowanie
procesurozwojuzpunktuwidzeniazarównoposzczególnychmieszkańców,jak
ispołecznościregionuczykraju.Należypamiętać,żeteorierozwojuregionalnego
tworzonesąprzeważniewoparciuobadaniaempiryczneiodwzorowująuproszczo-
nyopiszjawiskwystępującychwgospodarceregionu11.
Wdotychczasowychpracachbadawczychnadtąproblematykąwypracowano
wieleujęćteoretycznych.Większośćznichmożnapogrupowaćnadwaprzeciw-
stawnenurty,tj.teorięneoliberalną(tzw.koncepcjęneoklasyczną)iteorieinspiro-
wanedoktrynąkeynesowską.Teorianeoliberalnazapodstawowąuznajehipotezę,
żeróżnicewzakresieposiadaniaczynnikówprodukcjiprzezposzczególneregiony
sąniwelowaneprzezmechanizmrynkowy(wcześniejczypóźniej)automatycznie12.
Wynikatozprzyjętychzałożeń,wktórychpodstawąjesttwierdzenieonaturalnej
tendencjidowyrównywaniasiękrańcowychwynagrodzeńczynnikówprodukcji
wujęciumiędzyregionalnym.Wkonsekwencjinastępujewyrównywaniesięwspo-
sóbnaturalnypoziomurozwojuwprzestrzeni,gdyżkapitałprzenosisięzobszarów
jużwysokozagospodarowanych(awięcdrogich)domiejscrelatywniemniejrozwi-
niętych(tańszych)13.
Wteoriiinspirowanejdoktrynąkeynesowskąwskazujesięnaniedoskonałości
mechanizmurynkowegoiwobectegonakoniecznośćingerencjipaństwa14.Nastąpi-
łotutajdostosowanieanalizytypukeynesowskiegodoskaliregionalnej.Poziom
działalnościgospodarczejjestzawszezależnyodpopytuglobalnego.Przyjętezało-
żeniawtejteoriiwskazująnaróżnicewrozwojuregionówikoniecznośćichprze-
zwyciężaniaprzezpaństwo.Argumentujesiębowiem,żeistniejącedysproporcje
10K.Secomski,Teoriarozwojuregionalnegoiplanowania.PWE,Warszawa1987,s.30.
11T.G.Grosse,PolitykaregionalnaUniiEuropejskiej.PrzykładGrecji,Włoch,IrlandiiiPolski,
InstytutSprawPublicznych,Warszawa2004,s.23.
12J.Szlachta,Rozwójregionalnywwarunkachtransformacjigospodarczej,Fundacjaim.Friedri-
chaEbertaPrzedstawicielstwowPolsce,Warszawa1993,s.72.
13G.Gorzelak,B.Jałowiecki,Problematykaspołecznawgospodarceprzestrzennej,[w:]Współ-
czesneproblemyrozwojuregionalnego,red.T.Marszał,M.Opałło,KPZK,PAN,Warszawa1998,
s.171-172.
14J.Szlachta,Interwencjonizmpaństwawprzebiegprocesówrozwojuregionalnegowświetle
doktrynyneokeynesowskiejineoliberalnej,[w:]Politykaregionalnawwarunkachgospodarkirynko-
wej,red.B.Winiarski,Ossolineum,Wrocław1992,s.30in.
