Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestzeswejnaturybytemrozumnym.Boecjuszwskazywał,żedasięwyróż-
nićtrzyrodzajeosób:Boga,aniołówiczłowieka.OsobąjestBóg,osobami
sąaniołowie,osobąjestczłowiek,stądokreślenieflosobaludzka”niejest
pleonazmem,gdyżwśródosóbistniejątakże:osobaBoska(Bógosobowy,
Bógjakoosobabędącaczystymistnieniem),osobaanielska(bytczystodu-
chowy,bezcielesny,stworzony)orazosobaludzka(bytcielesno-duchowy,
stworzony).Wtakimpojmowaniuosobąwznaczeniuparadygmatycznym
jestBóg,natomiastczłowieknazywanyjestosobąprzezanalogiędoosoby
Boga,ponieważzostałstworzonynaobrazipodobieństwoBoga.Winter-
pretacjifilozoficznejczłowiekjestosobą,ponieważjakojedynyspośród
wszystkichistnień(bytów)naziemiodznaczasięrozumnościąiwolnością.
WXIIIwiekudoBoecjańskiejteoriiosobynawiązał,twórczojąrozwijając,
chrześcijańskifilozofiteolog,profesorUniwersytetuParyskiego,Tomasz
zAkwinu.WedługAkwinatyosobieprzysługujenajwyższaformabytowa-
nia,charakteryzującasięodrębnymistnieniem,rozumnościąiwolnością.
Wskazującnacielesno-duchowąjednośćczłowieka,Akwinatapodkreślał,
żeanisamadusza,anisamociałonietworząbytuludzkiego.
PodkoniecXVIIIstuleciaodsłowapersonautworzonowyrazpochodny
personalizm.NiemieckifilozofFriedrichSchleiermacher,propagującBoe-
cjańskąkoncepcjęBogajakoosoby,nazwałtostanowiskopersonalizmem.
Przeciwstawiłsięwtensposóbpoglądowigłoszonemuprzezinnegoniemie-
ckiegomyślicielaJohannaHerdera,którypojmowałBogajakobezosobową
siłęistniejącąwewszechświecie(panteizm).Zczasemterminpersonalizm
zyskałnapopularnościinabrałwieluodcieniznaczeniowych8.
OdokołopołowyXXstuleciawieleróżnychnurtówmyślowychiwiele
ideiokreślasiebie(czasamizupełniebezzasadnie)jakopersonalistyczne:
ideepersonalizmuwystępująwfilozofii,teologii,pedagogice,psychologii,
naukachspołecznychihumanistycznych9.Należyprzytymzdawaćsobie
sprawę,żeniemajednolitejkoncepcjipersonalizmu,aprzekonanie,
8
Por.np.:J.M.Burgos,Personalizm:autorzyitematynowejfilozofii,tł.K.Koprowski,War-
szawa2010.
9
Por.np.:P
.Jaroszyński,Personalizmfilozoficzny-integralnawizjaczłowieka,[w:]Dusza,
umysł,ciało:spórojednośćbytowączłowieka,red.nauk.A.Maryniarczyk,K.Stępień,Lublin
2007,s.473–484.
TERESAZAWOJSKA
PEDAGOGIKAPERSONALISTYCZNAWYCHOWANIEMDOCZŁOWIECZEŃSTWA
18
