Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Kokot,Gospodarkawodno-elektrolitowaikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipatologii,Warszawa2005
ISBN83-200-3109-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2005
wywołaniudiurezyosmotycznejiodwodnieniakomórkowego.Podawanietych
lekówjestprzeciwwskazaneuchorychzupośledzonączynnościąwydalniczą
nerek.
Hipotoniapłynupozakomórkowego
Prawiezawszewywołanajestzmniejszeniemstężeniasoduwosoczukrwi.Nasku-
tekspadkuefektywnejmolalnościpłynupozakomórkowegodochodzidoprzemiesz-
czeniawodyzprzestrzenipozakomórkowejdośródkomórkowej,cojestprzyczyną
obrzękukomórek.Dokładnyopisstanówchorobowychcharakteryzującychsięefek-
tywnąhipomolalnościąpłynupozakomórkowegozamieszczonowrozdzialeoma-
wiającymhiponatremięorazstanyodwodnieniaiprzewodnieniahipotonicznego.
Podstawoweprawarządzącerównowagą
wodno-elektrolitowąikwasowo-zasadową
Równowagąwodno-elektrolitowąikwasowo-zasadowąrządządwaprawafizyko-
chemiczneijednofizjologiczne.Sąnimi:
l
prawoelektroobojętnościpłynówustrojowych,
l
prawoizomolalności(=izoosmolalność)płynówustrojowychoraz
l
prawoizojonii(dążnośćustrojudoutrzymywaniastałegostężeniajonów,
wtymrównieżjonówwodorowych).
Prawoelektroobojętnościgłosi,żepłynyustrojowe–obojętnie,wjakichsię
znajdująprzestrzeniachwodnych–sąelektrycznieobojętne.Znaczyto,żesuma
stężeńanionów(ładunkówujemnych)musisięrównaćsumiestężeńkationów(ła-
dunkówdodatnich)wdanympłynieustrojowym.Naprzykładwsurowicykrwisuma
stężeńkationówwynosi153mEq/lirównasięsumiestężeńanionów(patrzdiagram
Gamble,a–ryc.1a).
Prawoizomolalnościpłynówustrojowychwyjaśnia,żeciśnienieosmotyczne
płynówustrojowychwszystkichprzestrzeniwodnychjestjednakowe.Jeżelimolal-
nośćosoczawynosiprzeciętnie290mmol/kgH2O,totakąsamąwartośćotrzymuje
siędlapłynupozakomórkowegopozanaczyniowegoorazdlapłynuśródkomórko-
wego.Powprowadzeniudokrwiobieguokreślonejilości20%roztworumannitolu
ciśnienieosmotycznepłynupozakomórkowegoistotniewzrośnie.Wzrosttenspo-
wodujeściąganiewodyśródkomórkowejdoprzestrzenipozakomórkowejdochwili
wyrównaniasięmolalnościwobuprzestrzeniach.Jesttopraktyczniewykorzysty-
wanenp.wleczeniuobrzękumózgu.
Jakwiadomo,błonykomórkoweoddzielająodsiebieprzestrzeńwodnąpoza-
komórkowąodśródkomórkowej.Błonytesącałkowicieprzepuszczalnedlawody
iniektórychjonów,dlainnychnatomiastsąnieprzepuszczalnelubsłaboprzepusz-
czalne.Półprzepuszczalnyichcharaktersprawia,żestężeniejonówwpłyniepo-
zakomórkowymjestinneniżstężeniewpłynieśródkomórkowym(patrzrównowa-
gaGibbsa-Donnana).Jesttoprzyczynąpowstaniaróżnicypotencjałówelektrycz-
21