Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Kokot,Gospodarkawodno-elektrolitowaikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipatologii,Warszawa2005
ISBN83-200-3109-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2005
nadczynnośćtarczycylubwtokusztucznegooddychanianiedostatecznie
nawilżonymimieszaninamitlenuoraznadmiernejutratywodyprzeznerki
(uchorychzmoczówkąprostąlubmoczówkąprostąnerkowopochodną);
l
nadmiernejpodażysodu(nadmiernepodawanieNaHCO3uchorychreani-
mowanych,podawaniezagęszczonychpokarmówprzezsondędożołądka
chorymnieprzytomnym,użyciedializatuodużymstężeniuNauchorych
leczonychhemodializami,piciewodymorskiejprzezrozbitkówitd.)lub
l
nieproporcjonalniewiększejutratywodyaniżelielektrolitów(nadmierne
poceniesię,biegunki).
Wnastępstwiehipertoniipłynupozakomórkowegodochodzidoodwodnienia
komórek.
Hipertoniapłynupozakomórkowegouwarunkowanautratączystejwody
(=niezawierającejefektywnychosmolitów)jestprzyczynąodwodnieniadoty-
czącegowrównymstopniuzarównoprzestrzeniśród-,jakipozakomórkowej.Po-
nieważobjętośćkrwikrążącejstanowizaledwie1/12częściwodyogólnoustrojowej,
udziałtejprzestrzeniwogólnoustrojowymniedoborzewodyjestwtychstanach
chorobowychniewielki.Nicwięcdziwnego,żewobrazieklinicznymdominują
objawyodwodnieniakomórkowego(pragnienie,ogólneosłabienie,zaburzeniafunk-
cjio.u.n.),aniehipowolemii(tachykardia,zmniejszeniediurezy,spadekciśnienia
tętniczegokrwi).Wielkośćniedoboruwody(∆H2O)utychchorychmożnaobliczyć
napodstawieznajomościaktualnejmolalnościosocza(Posm)lubaktualnegostęże-
niasodu(PNa)wosoczukrwi,posługującsięwzorem:
∆H2O=0,6×masaciała×
(
|
(
1–
290
P
osm
]
|
)
wlitrach
lub
∆H2O=0,6×masaciała×
(
|
(
1–
140
P
Na
]
|
)
wlitrach
Hipertoniapłynupozakomórkowegouwarunkowanautratączystej(samej)
wodyjestprzyczynąpojawieniasięsilnegopragnienia,naskutekczegochorzywy-
pijajądużeilościwodyilikwidująwtensposóbstanodwodnienia.Tylkouniemow-
ląt,starcówlubosóbbardzociężkochorych,niezdolnychdosamodzielnegoobsłu-
giwaniasię,odwodnieniemożebyćprzyczynąnieodwracalnychzmianstruktural-
nychiczynnościowych,szczególnieo.u.n.Dokładniescharakteryzowanojewroz-
dzialeomawiającymhipernatremięorazstanyodwodnieniahipertonicznego.
Najczęściejhipertoniapłynupozakomórkowegojestwywołananieproporcjo-
nalniewiększąutratąwodyniżelektrolitów.Takiestanyodwodnieniasąspotykane
uchorychzbiegunkami(najczęściejudzieci)lubnadmierniepocącychsię.Kał
biegunkowyipotsąhipotoniczne(uwzględniającefektywnąmolalnośćtychwyda-
linlubwydzielin)wstosunkudoosoczakrwi,przezcoustrójtraciwięcejwodyniż
substancjiosmotycznieczynnych.Wrazieutratyhipotonicznychpłynówudziałprze-
strzeniwodnejpozakomórkowejśródnaczyniowejwutraciewodyogólnoustrojo-
wejjestwiększyniżwstanachodwodnieniauwarunkowanychutratączystejwody.
Klinicznieprzejawiasiętospadkiemciśnieniatętniczegoidiurezyoraztachykardią.
Hipertoniapłynupozakomórkowegouwarunkowananadmiernąpodażąsodu
jestprzyczynąodwodnieniakomórekizmniejszeniaprzestrzeniwodnejśródkomór-
19