Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Kokot,Gospodarkawodno-elektrolitowaikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipatologii,Warszawa2005
ISBN83-200-3109-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2005
miąwielkości125mmol/l)stanowikrytycznąwartość,októrąmożesiępowiększyć
objętośćtegonarządu.Dalszepowiększenieobjętościmózgujestniemożliwezpo-
woduniepodatnejnarozciąganieotoczkikostnej.Dlategoteżwwarunkachzmniej-
szenianatremiiponiżej125mmol/ljedynymimechanizmamichroniącymineurocy-
typrzeddalszymwzrostemichobjętościjestzmniejszeniemolalnościpłynuśród-
komórkowego.
Zmniejszenietodokonujesięprzezwydalaniezkomórekwymienionychwyżej
osmolitów.Utrata28%całkowitejilościosmolitówwmózgu(wtymmaksymalnie
18%osmolitównieorganicznychi10%organicznych)czynitkankęmózgowąnie-
zwyklewrażliwąnadalszeprzemieszczeniesubstancjiosmotycznieczynnychzneu-
rocytówdoprzestrzenipozakomórkowej.
Podczaskorekcjihiponatremiiobserwujesięruchosmolitówdokomórek.Najła-
twiejwnikajądokomórekjonypotasu,wodorowęglanoweichlorkowe,wolniejjony
sodu,anajwolniejosmolityorganiczne(aminokwasyitd.–patrzwyżej).Wrazie
nagłegowyrównaniahiponatremiipłynpozakomórkowymożesięstaćhipertonicz-
nywstosunkudopłynuśródkomórkowego,cowkonsekwencjiprowadzidood-
wodnieniakomóreknerwowychidopojawieniasięobjawówdemielinizacjimostu
lubtzw.osmotycznegozespołudemielinizacyjnego(zob.Leczenie).
Obrazkliniczny.Wobrazieklinicznymdominujączęstoobjawychorobypod-
stawowej,tj.chorobyprzewodupokarmowego(wymioty,biegunki),nerek(objawy
mocznicy),nadnerczy(objawychorobyAddisona),lubteżobjawycharakterystycz-
nedlazespołuSIADHalbozjawiskatrzeciejprzestrzeni.Wwarunkachzmniejsze-
nianatremiiod130do120mmol/lchorzyskarżąsięnajczęściejnaogólneosłabie-
nieiuczuciewyczerpania.Wraziedalszegozmniejszenianatremiiponiżej120mmol/l
mogąwystąpićbóległowy,nudności,wymioty,brakłaknieniaizaburzeniaorienta-
cji.Hiponatremiimniejszejniż110mmol/lmogątowarzyszyćdrgawkiiśpiączka.
Objawyneurologicznesąniespecyficzneiczęstosąinterpretowanejakonastępstwo
pierwotnychchoróbo.u.n.Wzależnościodstopniahipowolemiiciśnienietętnicze
krwimożebyćnormalnelubzmniejszone.
Uchorychzhiponatremiązrozcieńczeniawobrazieklinicznymdominująob-
jawychorobypodstawowej(przewlekłaniewydolnośćkrążenia,marskośćwątroby,
nerczyca)orazzatruciawodnego.
Rozpoznaniehiponatremiimusibyćkażdorazowozweryfikowaneoznacze-
niemstężeniasoduwosoczukrwi.
Ustalenieprzyczynyhiponatremii.Ustalenieprzyczynyhiponatremiiwymaga,
opróczdokładnegozebraniawywiadów,oznaczeniajonogramuimolalnościosocza
imoczuorazocenywielkościprzestrzeniwodnejpozakomórkowej.
Hiponatremiarzekomacharakteryzujesięprawidłowąmolalnościąosocza.Jest
spowodowanahiperlipidemiąlubhiperproteinemią(najczęściejparaproteinemią).
Hiponatremiaprawdziwaztowarzyszącąhipowolemią(zobjawamiodwodnie-
nia,spadkiemciśnieniatętniczego,przyspieszeniemtętna,oligurią)możebyćspo-
wodowanabiegunkamilubnadmiernymipotami(utakichchorychstężeniesodu
wmoczujestzregułymniejszeniż10mmol/l)lubutratąsoduiwodyprzeznerki
(uchorychzchorobąAddisona,hipoaldosteronizmempierwotnymlubwtórnym,
alboprzyjmującychdiuretyki).Ustalenieprzyczynyhiponatremiiutakichchorych
jestnaogółłatwenapodstawiewywiadów(biegunki,nadmiernepoty,utratapły-
58
