Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie

Honorata Jakubowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-17805-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

583

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jakubowska, Honorata. Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, 583 s. ISBN 978-83-01-17805-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jakubowska, H.

T1 Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-01-17805-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 108300, author = "Jakubowska, Honorata", editor = "", title = "Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17805-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jakubowska, Honorata

ED -

TI - Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-01-17805-5

ER -

Netografia (standard APA):

Jakubowska, Honorata. Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/gra-cialem-praktyki-i-dyskursy-roznicowania-plci-w-sporcie-honorata-jakubowska-108300.

socjologia, sport, płeć, olimpiada sportowa, zawody sportowe

Gra ciałem to nowatorska monografia na styku socjologii sportu oraz socjologii ciała, ukazująca miejsce i znaczenie cielesności i płciowości w dyskursie na temat sportu oraz w samych praktykach sportowych.

Autorka bada dwie pozostaj...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17805-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

583

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp14
CZĘŚĆ PIERWSZA. JEJ HISTORIA (HERSTORY) W SPORCIE32
Rozdział 1. Od wykluczenia do (prawie) równego uczestnictwa: kobiety na igrzyskach olimpijskich34
1.1. Mit kobiecej słabości34
1.2. Batalia o lekką atletykę42
1.3. Zdobywanie kolejnych olimpijskich aren44
1.4. Sporty niedostępne dla mężczyzn52
1.5. Etapy rozwoju kobiecego olimpizmu55
1.6. Wsparcie dla kobiet w sporcie60
1.7. (Nie)obecność muzułmanek65
Rozdział 2. Sport kobiet w Polsce68
2.1. Rozwój sportu kobiet w Polsce68
2.2. Polki na igrzyskach olimpijskich77
2.3. Udział Polek w zdobyczach medalowych81
2.4. Nieobecność problematyki sportu kobiet w Polsce84
CZĘŚĆ DRUGA. RÓŻNICA PŁCI: DYSKURS BIOLOGICZNY JAKO UPRAWOMOCNIENIE I ODNATURALIZOWANIE RÓŻNICY92
Rozdział 3. Definiowanie i atrybucja płci94
3.1. W poszukiwaniu definicji płci95
3.2. Testy płci96
3.3. Kłopotliwość kryteriów atrybucji płci101
3.4. Transseksualni sportowcy104
3.5. Między płciami: hermafrodyci w sporcie106
3.6. Kontrola poziomu androgenów: nowe testy płci?113
3.7. Społeczno-kulturowe tworzenie płci biologicznej115
Rozdział 4. Płciowe różnice w sportowej rywalizacji118
4.1. Anatomia i fizjologia płci i ich wpływ na sportowe rezultaty119
4.2. Feministyczne spojrzenie na anatomię i fizjologię płci121
4.3. (Nie)wymierne różnice płci w wybranych dyscyplinach124
4.3.1. Piłka nożna124
4.3.2. Boks126
4.3.3. Strzelectwo127
4.3.4. Szachy128
4.3.5. Ranking szachowy: natura czy kultura?131
Rozdział 5. (Nie)znaczące różnice: ciała upłciowione, urasowione, (nie)naturalne135
5.1. Reprodukowanie dychotomii płci w sporcie135
5.2. Płeć a rasa: dyskusja o różnicy, ciele i poprawności politycznej139
5.3. Naturalne versus nienaturalne: dyskurs „naturalnego” ciała w stechnologizowanym sporcie145
5.3.1. Związek technologii i sportu146
5.3.2. Konstrukt „naturalnego” ciała149
5.3.3. „Naturalne” a „kobiece”151
5.4. Czy technologia pozwoli kobietom dogonić mężczyzn?154
Rozdział 6. Społeczne konstruowanie różnicy ciała158
6.1. Rzucasz jak dziewczyna, czyli kobiece „użycia” ciała159
6.2. Socjalizacja do sportu162
6.2.1. W domu162
6.2.2. W szkole167
6.2.3. Na boisku170
6.3. Sportowe wybory a płciowa socjalizacja176
6.3.1. Biegi lekkoatletyczne176
6.3.2. Piłka nożna176
6.3.3. Boks178
6.3.4. Strzelectwo180
6.3.5. Szachy182
6.4. Trenowanie kobiecego ciała184
6.4.1. Dopasowanie treningu do kobiecych możliwości184
6.4.2. Skomplikowana psychika kobieca versus „męska” rozmowa: podejście trenerów186
6.4.3. Podejście zawodniczek do treningów189
Rozdział 7. Ciało jako proces: rozwój sportowych wyników193
7.1. Postępy kobiet w sportowej rywalizacji193
7.2. Społeczno-kulturowe uwarunkowania postępu kobiet197
7.3. Role rodzinne jako bariera w rozwoju sportu kobiet201
CZĘŚĆ TRZECIA. ZASADA OSOBNEGO ROZGRYWANIA ZAWODÓW JAKO FORMA SEGREGACJI PŁCI206
Rozdział 8. Segregacja płciowa208
8.1. Pojęcie i rodzaje segregacji208
8.2. Segregacja płciowa210
Rozdział 9. Osobna rywalizacja kobiet i mężczyzn216
9.1. Zasada fair play: szansa na sportowy sukces216
9.2. Inne uzasadnienia płciowego podziału sportowej rywalizacji221
9.2.1. Kontaktowość221
9.2.2. Intymność222
9.2.3. Chronienie kobiet224
9.2.4. Obawa przed przegraną?229
Rozdział 10. Dozwolone i postulowane znoszenie podziału płciowego233
10.1. Wspólna rywalizacja kobiet i mężczyzn dozwolona przepisami234
10.2. Możliwość wspólnej rywalizacji kobiet i mężczyzn w wybranych dyscyplinach: opinia środowiska sportowego243
10.2.1. Piłka nożna243
10.2.2. Strzelectwo246
10.2.3. Szachy249
10.2.4. Boks i biegi250
10.2.5. Opinie o nie swoich dyscyplinach251
10.3. Postulat weryfikacji zasady osobnego rozgrywania zawodów253
10.4. Feministyczne spojrzenie na podział płciowy256
Rozdział 11. Różnice ukryte w szczegółach263
11.1. Wymiary różnicowania kobiecego i męskiego263
11.1.1. Odmienna liczba konkurencji263
11.1.2. Kategorie wagowe265
11.1.3. Maksymalna liczba uczestników269
11.1.4. Zróżnicowane zasady270
11.2. Różnice między kobiecym a męskim w wybranych dyscyplinach276
11.2.1. Boks276
11.2.2. Strzelectwo279
11.2.3. Szachy284
11.2.4. Biegi lekkoatletyczne287
11.3. Różne, ale równe?290
Rozdział 12. Różnice w strojach sportowych295
12.1. Ewolucja stroju sportowego295
12.2. Stroje a płeć: analiza różnic w wybranych dyscyplinach300
12.2.1. Boks300
12.2.2. Biegi lekkoatletyczne301
12.2.3. Piłka nożna304
12.2.4. Strzelectwo306
12.2.5. Szachy306
12.3. Problem strojów muzułmanek308
CZĘŚĆ CZWARTA. PODZIAŁ I RÓŻNICA PŁCI: SPRAWIEDLIWOŚĆ I UZNANIE312
Rozdział 13. Kiedy nierówne traktowanie nie jest dyskryminacją314
13.1. Prawo o różnicy314
13.2. Równe traktowanie jako forma dyskryminacji316
13.3. Cecha relewantna317
13.4. Nierówne traktowanie w sporcie jako forma dyskryminacji?318
Rozdział 14. Idee równości i sprawiedliwości w sporcie320
14.1. Rywalizacja sportowa: równość, sprawiedliwość, fair play 320
14.2. Osobno, lecz nierówno322
14.3. Sytuacja kobiet w sporcie w teoretycznych ramach koncepcji Nancy Fraser327
Rozdział 15. Władza w męskich rękach332
15.1. Organizacje sportowe333
15.2. Środowisko trenerskie340
15.2.1. Męska dominacja w środowisku340
15.2.2. Kobiety trenerki: bariery i uprzedzenia342
Rozdział 16. Sport w mediach346
16.1. Sport-media-complex347
16.2. Dostosowanie sportu do mediów352
16.3. Najbardziej medialne sporty356
16.3.1. Wymiar globalny357
16.3.2. Sport w polskich mediach363
16.4. Zainteresowanie mediów analizowanymi dyscyplinami367
16.4.1. Piłka nożna368
16.4.2. Biegi lekkoatletyczne370
16.4.3. Boks371
16.4.4. Szachy373
16.5. Zainteresowanie widzów analizowanymi dyscyplinami374
16.4.5. Strzelectwo374
16.5.1. Strzelectwo374
16.5.2. Szachy375
16.5.3. Boks376
16.5.4. Biegi lekkoatletyczne378
16.5.5. Piłka nożna380
Rozdział 17. Różnica płci w medialnym sporcie382
17.1. Marginalizacja w liczbach383
17.2. Symboliczne unicestwienie388
17.3. Męski świat dziennikarstwa sportowego396
17.4. Upłciowiony gust odbiorcy399
17.5. Widz kobiecy i widz męski402
17.6. Znaczenie płci sportowca405
Rozdział 18. Pieniądze i sprawiedliwość411
18.1. Sytuacja finansowa wybranych dyscyplin jako ilustracja kondycji polskiego sportu412
18.2. Pieniądze publiczne419
18.2.1. Zasady finansowania w świetle Ustawy o sporcie419
18.2.2. Finansowanie a płeć421
18.3. Pieniądze prywatne425
18.3.1. Sponsorzy425
18.3.2. Najlepiej zarabiający sportowcy426
18.3.3. Gender gap430
18.4. Czy obowiązująca w sporcie logika wynagradzania jest sprawiedliwa z punktu widzenia płci?435
18.5. Nierówności finansowe w opinii respondentów439
18.6. Wycena rozgrywek i sportowców446
18.7. „Męski” sport i „męskie” wydatki449
CZĘŚĆ PIĄTA. „KOBIECE” VERSUS „MĘSKIE”458
Rozdział 19. Sporty „kobiece” versus sporty „męskie”460
19.1. Sporty „męskie”460
19.2. Sporty „kobiece”464
19.3. Postrzeganie sportów na skali kobiece–męskie465
19.3.1. Przez widzów sportowych466
19.3.2. Przez feministki471
19.3.3. Przez przedstawicieli dyscyplin sportowych476
19.4. Koncepcja płci androgynicznej480
19.5. Dekonstrukcja podziału „kobiece” versus „męskie”484
Rozdział 20. Przekraczanie granic płci489
20.1. Postrzeganie kobiet w „męskich” sportach491
20.2. Przekraczanie granic: spojrzenie feministyczne498
20.3. Spojrzenie zawodniczek500
20.4. Między podkreślaniem a kontestowaniem kobiecości: zawodniczki o sobie504
20.4.1. Praktyki ukobiecenia sportowego ciała504
20.4.2. Scenariusze tworzenia kobiecości w sporcie509
20.4.3. Potencjał emancypacyjny sportu511
Rozdział 21. „Kobiece” versus „męskie”: uznanie dla różnicy?515
21.1. „Kobiece” w oczach sportowego środowiska515
21.2. „Kobiece” w oczach widzów519
21.3. Uznanie dla tego, co „męskie”522
21.4. „Kobiece” w praktykach językowych525
21.5. Naśladowanie mężczyzn529
21.6. Sporty „innych” w męskim świecie sportu531
21.6.1. Ciało niepełnosprawne a ciało kobiece532
21.6.2. Przełamywanie stereotypów535
21.6.3. Uznanie (dla) niepełnosprawnego ciała536
21.6.4. Zawody mniejszości seksualnych539
Zakończenie542
Bibliografia547
Indeks nazwisk574

WSTĘP

uczestnictwawsporcieiwjegoinstytucjonalnymwymiarze,(3)strategieosiągania

równychszansdlakobietidziewcząt.Drugimobszaremjestideologiaiwładza,

którychanalizyobejmująmiędzyinnymi:(1)(re)produkcjęideologiipłciowej

wsporcie,(2)wpływtejideologiinaludzkieżycieoraz(nie)możliwośćosiągnięcia

równościpłci,(3)kulturoweistrukturalnezmianykoniecznedlaosiągnięciatej

równości.MichaelA.Messner(2002,s.xxi)wswojejksiążceTakingtheField:Women,

Men,andSportswprowadzanatomiasttrzypoziomowąramękoncepcyjną,którapo-

kazuje,żesportjesttworzonyprzez:(1)rutynęcodziennychpraktykuczestników

sportu,(2)ustrukturyzowaneregułyihierarchiesportowychinstytucji,(3)domi-

nującesymboleiprzekonaniaprzekazywaneprzezmedia.Wedługautora,wszyst-

kietrzypoziomy:interakcyjny

,strukturalnyikulturowy

,musząbyćuwzględnione

przyanalizowaniukwestiipłci,nanichbowiemndokonujesięróżnicapłciowa”.

ZdaniemMichaelaBurke’a(2001,s.17),głównynurtfeminizmu(niestety

autorniewyjaśnia,corozumieprzeztopojęcie),zwyjątkiemkilkuautorek,ta-

kichjakJaneEnglish,IrisM.YoungczyCatherineMacKinnon,ignorujesytuację

kobietwsporcieipostrzeganieichciałzeszkodądlasiebiesamego.Pomijanie

sportu,wedługniektórychbadaczy(zob.np.Hall1996,s.89),jestszkodliwe

dlafeminizmu,gdyżsportstanowijedenzgłównychobszarówpodtrzymywania

męskiejdominacji.WbrewtwierdzeniuBurke’a,bezproblemumożnajednak

znaleźćznaczącąliczbępublikacjidotyczącychsportu,przyjmującychperspek-

tywęfeminizmu,zktórychwielezostanieprzywołanychwtejksiążce,atakże

sporoorganizacjizwiązanychzesportem,wktórychaktywniedziałająfeministki.

Wieleznichłączydziałalnośćakademickązpraktycznymdziałaniemnarzecz

sportukobiet.Sameczęstosąrównieżaktywnesportowo,aniektóreznichto

byłezawodniczkilubosobywinnysposóbzwiązanezesportem.Zupełnieinaczej

wyglądasytuacjawPolsce,zarównoodstronypraktycznej,jakiteoretycznej.

Polskiebadaniaocharakterzespołecznymdotyczącesportukobiet,wświetle

posiadanejprzezemniewiedzy

,rozpoczęłysięwlatach70.XXwieku,jednakmają

znaczącoinnycharakter,niżprzywołanewcześniejzagraniczneanalizy

.W1971

rokuodbyłasięogólnopolskakonferencja,anastępnieukazałasię–stanowią-

cajejpokłosie–publikacjaWybranezagadnieniasportukobietpodredakcjąZoﬁi

Żukowskiej.Dwalatapóźniej,w1973roku,tasamaautorkareprezentowała

PolskiKomitetOlimpijski(PKOl)naXKongresieMiędzynarodowegoKomitetu

Olimpijskiego(MKOl)wWarnie,gdziewygłosiła–jakczytamywjejartykule–

pierwszyijedynyreferatpoświęconyproblematycesportukobiet.Jakzauważa

samaŻukowska(2009,s.30),postulatysprzedniemal40latnnicniestraciły

Brak wyników

Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra