Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
namifantastykijakhistoriaalternatywna,fantastykapolityczna(political
fiction)ifantastykasocjologiczna.
Początkiprozyhistorycznejmiałymiejscejużwstarożytności,kiedyto
pojawiłasiętzw.powieśćaleksandryjska,traktującaoczynachiprzygodach
AleksandraMacedońskiego5.Ówczesnedzieła,podobniezresztąjakpróby
podejmowanewśredniowieczuiliteraturzefrancuskiejXVIIstuleciu,
cechował-oczywiścieznaszejperspektywy-naiwnyrealizmhistoryczny
inieumiejętnośćzerwaniazotaczającąpisarzarzeczywistością.Wyraźnie
widaćtonaprzykładziepowieściHonoréd’UrfégoczyMadeleinedeScudéry,
gdziebarbarzyńcyzpoczątkównaszejeryzaludniająpodobnedowersalskiego
parkiozdobionefontannamiimarmurowymiposągami.nPrawdziwa”powieść
historyczna,zrywającazracjonalistycznąabstrakcjąXVII-iXVIII-wiecznego
klasycyzmu,prezentującazgodnązpoczuciemrzeczywistościanalizęmiej-
scaiczasu,powstaładopierowokresieromantyzmuwrazzrozwojemnauk
historycznych.ZdaniemDmitrijaBłagoja,mianotwórcypierwszejpowieści
historycznejprzysługujeFrançoisChateaubriandowi(Męczennicy,1807)6,nie-
mniejzaojcategogatunkuuchodzipowszechnieWalterScott(PaniJeziora,
1810;Waverley,1814).
KlasycznymodelpowieścihistorycznejstworzyłwłaśnieautorRobRoya.
Jakopierwszywprowadziłondofabułyściślezesobąpowiązanepostacie
historyczneifikcyjne.Coistotne,wjegoutworachpostaciezmyślonenie
zajmująpozycjimarginalnej,leczsąrównoprawnymiuczestnikamiitwór-
camihistorii.TakotoScott,wsposóbartystyczniewiarygodny,włączyłdo
5Julian
Krzyżanowski
tego
typu
opowieściom
nadał
nazwę
nromansu
pseudohistorycznego”;prawdahistorycznaniemalcałkowicieustępujewnichmiejsca
fantastycznymlegendom.Zob.naprzykład:hasłonaleksandreidy”W:S.ŻAK:Słownik:
kierunki,szkoły,terminyliterackie.Kielce1998,s.11-12.
6Д.БЛАГOЙ:Историческийроман.http://feb-web.ru/feb/slt/abc/lt1/lt1-3351.htm
(21.09.2014).Pierwszepróbystworzeniaprozyhistorycznejwliteraturzefrancuskiej
przypadająnaokrestzw.preklasycyzmu.PowstaływówczastakieutworyjakAstrea
(1607)Honoréd’UrfégoczyCyrusWielki(1649-1653)MadeleinedeScudéry.Ich
autorzyuznawanisąjednakzaprzedstawicieli,odpowiednio,manierypastersko-
-konwencjonalnejiheroiczno-sentymentalnej.Więcejnatentematzob.Literatura
francuska.LiteraturaFrancjifeudalnej.Oprac.A.NIKLIBORCOWA.W:Dziejeliteratur
europejskich.T.1.Red.W.FLORIAN.Warszawa1977.
