Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
szychcech,ukonstytuowanychjeszczewXIXwieku,uznałracjonalizację
dziejów,porządekwprowadzonyprzezautorytetnarratora-historiografa.
WwiekuXXnatomiast,przekonywałParnicki,tradycyjnespoiwauległy
rozluźnieniu-ograniczonazostałanarracyjnawszechwiedza,historia-kronika
zmieniłasięwhistoriędługiegotrwania13,perspektywaspołeczno-narodowa
ustąpiłauniwersalnejiupsychologizowanej.Postaciestałysięreprezentantami
indywidualistycznejkoncepcji,cowpoczątkachminionegostuleciadopro-
wadziłodopowstaniapowieśćbiograficznej14.ZdaniemParnickiego,powieść
historycznaXXwieku,jejdążenia,upodobania,zainteresowania,formy,
atakżestawianejejwymagania,prawienicjużniemająwspólnegozklasyczną
powieściąhistoryczną.Wjegoopinii,powieśćta-siłąsugestiiartystycznej-
winnaprzekonaćczytelnika,że,zjednejstrony,ludziewewszystkichepokach
sąludźmi,zdrugiejzaśpodkreślić,iżwinnychepokachludzieci,tacysami
jakmydzisiaj,bylijednakinni,przedewszystkimpodwpływemotaczających
ichwarunków,stopniarozwojucywilizacjiirozwojuduchowego15.Przykład
takwłaśnieskonstruowanejpowieści,opróczdziełsamegoParnickiego,sta-
nowiBakunowyfaktor(1960)JohnaBartha.
13Por.:T.PARNICKI:Koniec„ZgodyNarodów”.Powieśćzroku179przednarodzeniem
Chrystusa.Warszawa1957,s.659.Terminnczasdługiegotrwania”(longuedurée)
wprowadziłfrancuskihistorykFernandBraudel.Wodróżnieniuodczasukrótkiego
icyklicznegojestoncharakterystycznydlaprzemianstrukturspołecznychorazdziejów
cywilizacji.Jegobadaczkoncentrujesięnazdarzeniachumykającychtradycyjnym
podręcznikomhistorii,swoistychbiałychplamach.Dwapozostałeczasywyróżnione
przezBraudela,toczaskrótki,odnoszącysięprzedewszystkimdowydarzeń
politycznych,orazczascykliczny,dotyczącym.in.cykliekonomicznych.Krzysztof
Balińskiuważa,że:nJesttozupełnieinnaHistoria,opisującazdarzeniawdługim
trwaniu,gdziedatydzienneniemajążadnegoznaczenia,ważniejszedlabadaczastają
sięfluktuacjekoniunktursezonowych,któreskładająsięnadługietrwanie.Boska
Klio,muzahistorii,natchnęłahistorykówizaczęlizastanawiaćsię:kimbyliludzie
żyjącywodległejprzeszłości?,corobili?,jakżyli?,jakmyśleli?Wszystkotosprawiło,
żehistoriaupodobniłasiędosocjologii,filozofiiiinnychnaukoczłowieku.Jestwtym
wielkazasługadwóchwielkichmistrzówhistoriografii,założycieliszkołyAnnales
-MarcaBlochaiLucienaFebvre’a”.Więcejzob.:K.BALIŃSKI:Rewolucyjnawizja
historiografiinowoczesnej.http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,3256(06.04.2014).
14Zob.:T.BUJNICKI:Powieśćhistorycznawśródprądówepoki.„Aecjuszostatni
Rzymianin”T.Parnickiego.Kraków1972,s.174.
15Ibidem,s.176.
17
