Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.2.Periodyzacjadziejówjęzykapolskiego
Periodyzacjidziejówjęzykapolskiegodokonujemyzewzględunadwa
kryteria.Pierwszymznichjestfaktwystępowania(lubniewystępowania)
pisanychzabytkówjęzykapolskiego;jesttowięcswegorodzajukryte-
riumfilologiczne.Odrugimdecydujewewnętrznyrozwójjęzyka,wktórym
zaznaczająsiępewnecezury,izewnętrzne(pozajęzykowe,tj.społeczne,
polityczne,kulturalne,ekonomiczne)jegouwarunkowania.Wtymwypadku
mamydoczynieniazkryteriumhistorycznojęzykowym
9.
Zewzględunapierwszekryteriumdziejejęzykapolskiegodzielimyna
dwieepoki(doby):
1)epokęprzedpiśmienną-do1136r.,
2)epokępiśmienną-od1136r.
Granicęchronologicznąmiędzytymidwomaepokamistanowirok1136
-dataprawdopodobnegosporządzeniatzw.Bullignieźnieńskiej(zob.
I.3.3.2.1).Niejesttocoprawdadokumentsporządzonynaziemiachpol-
skichisformułowanywjęzykupolskim,alewjegotekściełacińskimwy-
stępuje410nazwmiejscowychiosobowych,napodstawiektórychmożna
zrekonstruowaćsystemfonetycznyówczesnejpolszczyznyorazwyróżnić
produktywnetypyonomastyczne.Tentekstspełniawięcwgruncierzeczy
funkcjępierwszegofilologicznegozabytkupolszczyznyidlategoprzypi-
sywanąmudatępowstaniauznajemyzacezuręobuepok-przedpiśmien-
nejipiśmiennej.
Zewzględunadrugiekryteriumwdziejachjęzykapolskiegowyróżnia-
mytrzyokresy:
1)okresstaropolski-odpoczątkówrozwojupolszczyzny(Xw.)do
przełomuXViXVIw.,
2)okresśredniopolski-obejmującywiekXVI,XVIIiXVIIIdoroku
1772,
3)okresnowopolski-odroku1772doroku1939.
Najnowsząhistoriąpolszczyzny(pookresieIIwojnyświatowej),tj.od
1945r.,zajmujesięjużnaukaowspółczesnymjęzykupolskim.
9Jeślichodzioperiodyzacjędziejówjęzykapolskiego,topor.m.in.M.Karaś,Histo-
riajęzykawujęciuZ.Klemensiewicza,fiPoradnikJęzykowyn1970,z.3,s.139-150;Z.Kle-
mensiewicz,Historiajęzykapolskiego,Warszawa1974;S.Borawski,Tradycja
iperspektywy.Przeszłośćiprzyszłośćnaukiodziejachjęzykapolskiego,Wrocław1995.
56
