Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
GRAMATYKAMAZNACZENIE
jednostkisymbolicznej,ujmującejto,cowspólnedlakonkret-
nychdeminutywówrodzajumęskiegozkońcówką-ik.Trzecityp
jednostkijęzykowejwynikającejzwarunkuzawartościobejmuje
natomiastużyciajęzykarozpoznawanewprocesiekategoryzacji
jakorealizacjaistniejącejjuż,skonwencjonalizowanejjednostki
schematycznej.Przykłademmożetubyćformastartupik(ćmały
startup’)–nowatorskajednostkasymbolicznastworzonazgodnie
zeschematycznąkonstrukcjądeminutywnązsufiksem-ik0Wten
sposóbwarunekzawartościwykluczapostulowanieelementów
językaniewynikającychwprostlubpośredniozpoświadczonych
wypowiedzijegoużytkowników,zaśtezaoznaczeniugramatyki
nabierawświetlejęzykoznawstwakognitywnegowiarygodności
psychologicznej.
Wswympostulacieosymbolicznejnaturzegramatykikogni-
tywiściidąjednakjeszczedalej,przekonując,że:
Gramatykajestnietylkopełnaznaczeń,leczodzwierciedlanasze
podstawowedoświadczeniaporuszaniasię,postrzeganiaioddziały-
wanianaświat.(…)Azatem,jeśligramatykęanalizowaćwłaściwie,
możenamonawielepowiedziećnatematznaczenia,jakinatemat
naszychprocesówpoznawczych(Langacker2009:19).
Takiespojrzenienagramatykęwynikazodrzuceniaprzyjmo-
wanegoprzezgeneratywistówzałożeniaomodularnejnaturzeję-
zyka:oilezwolennicyteoriiChomsky’egopostrzegająjęzykjako
autonomicznązdolnośćpoznawcząrealizowanąprzezspecjalnie
dotegoprzeznaczonymodułumysłu,którytozkoleipodzielony
jestnaosobnepodmodułyodpowiedzialnezaposzczególneaspek-
tyjęzyka,wedługjęzykoznawcówkognitywnychjęzykjestinte-
gralnączęściąaparatupoznawczegoczłowiekaiwchodziwścisłą
interakcjęzinnymizdolnościamipoznawczymi,takimijakkate-
goryzacja,koncentracjauwagi,pamięćczypercepcja,naktórych
zresztąwdużejmierzebazuje.Weźmydlaprzykładuwyrażenie
zającwtrawie,któregogramatykaodzwierciedlaludzkisposób
postrzeganiaikoncentracjiuwagi:fakt,iżpotencjalnieruchome
obiektyprzykuwająnasząuwagębardziejniżobiektytypowosta-
tyczne,powoduje,żerozpoczynamyopistakiejsytuacjiwłaśnie
