Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
instytucjom,działaniom,wyobrażeniom,zdarzeniomczyobyczajom.Senssu-
biektywnystałsiępodstawąkoncepcjibadańantropologicznychwpierwszej
połowieXXw.Ważnymprzedstawicielemtejorientacjijestbrytyjskifunkcjo-
nalista,EdwardEvanEvans-Pritchard,któryzagłównezadanieantropologii
uważałuchwyceniesensuiznaczenia,jakiemająposzczególnenormyczyin-
stytucjedlauczestnikówbadanejkultury.Wrazzezmianąprzedmiotubadań
zmieniłysiętakżemetodyilogikawyjaśnień.Głównymnarzędziemwyjaśnia-
niastałasięinterpretacja.CliffordGeertz,amerykańskiantropologuznawany
zanajwiększyautorytetnowejantropologiilatosiemdziesiątychXXw.,twier-
dzi,żeanalizakulturowajest(lubpowinnabyć)domyślaniemsięsensów(me-
anings),szacowaniemdomysłówiwyciąganiemwniosków.Każdainterpreta-
cjajestwpewnymsensierozpoczynanaodnowa;oznaczatozbieraniewciąż
nowychmateriałów,któresłużyćbędądokolejnych,odmiennychodpoprzed-
nichanaliz
5
.Interpretowaniejestzatemciągłym,niekończącymsięprocesem,
wktórymuczenistarająsięznaleźćodpowiedźnapytaniehjaktaczyinnagru-
paludzi,taczyinnaepoka,taczyinnaosobadlasiebiesamejtworzysensD
6
.
Odszukanietegosensuwymagamiędzyinnymiuchwyceniaznaczenia
symboli,znakówiprzekazów.Toonekryjąwsobiepodstawoweinformacje
objaśniającerelacjezachodzącewspołeczeństwieisens,jakiimjestnadawany.
Pozwalająodczytaćsystemywartościiwzorceetyczne,dotrzećdowyobraźni
zbiorowej.Dążeniedorozumieniazjawiskkulturowychpoprzezbadaniesen-
susubiektywnegostałosięnaczelnymcelemantropologiisymbolicznej,dzie-
dziny,którażyworozwijasięwostatnichdziesięcioleciach.Podstawowym
założeniemhnowejantropologiiDjestprzekonanie,żeludzieorganizująswoje
działanianiewedługwarunkówobiektywnych,takich,jakiemożezzewnątrz
zaobserwowaćbadacz,alezgodniezwłasnąwizjąświata.Odtworzeniemyślo-
wegomodeluświata,stanowiącegopodstawędziałania,możliwejestpoprzez
badaniestruktursymbolicznych,mitów,ideologiiirytuałów,wierzeńreligij-
nychimagicznychitp.Wykładniępodstawowychzasadnowejantropologiidał
jedenzjejtwórcówEdmundLeachwksiążceCultureandCommunication
(Cambridge1976).SzczególniewWielkiejBrytaniibadanianadkulturąsym-
bolicznąstanowiąobecniewiększośćbadańantropologicznych,wtymznaczna
częśćdotyczyproblemówrytuału,symbolizmuijegoklasyfikacji.
5
Zob.C.Geertz,ThickDescription:TowardanInterpretiveTheoryofCulture,w:TheInter-
pretationofCultures,NewYork1973,s.20.
6
C.Geertz,Ogatunkachzmąconych(Nowekonfiguracjemyślispołecznych),w:Postmoder-
nizm.Antologiaprzekładów.WybóriprzekładR.Nycz,Kraków1997,s.218.
