Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Grawitacja
zgodniezogólnąteoriąwzględnościsąobiektamibardzoprostymi,
któremożnawpełniopisaćzapomocąkilkuparametrów.Jaktowyra-
ziłS.Chandrasekhar:„Czarnedziurytozeswejnaturynajdoskonalsze
makroskopoweobiektyistniejąceweWszechświecie,sązbudowane
wyłączniezczasuiprzestrzeni.Aponieważogólnateoriawzględno-
ścimatylkojednąrodzinęrozwiązań,którejeopisują,sątorównież
najprostszeistniejąceobiekty”(Chandrasekhar1983).
ZaobserwowanoczarnedziuryomasiekilkumasSłońca,krążą-
cewokółzwykłychgwiazd.Wjądrachgalaktykistniejąsupermasyw-
neczarnedziuryomasierzędumiliardamasSłońca.Wcentrumna-
szejDrogiMlecznejznajdujesięczarnadziuraomasiewprzybliżeniu
trzechmilionówmasSłońca.Obecniecorazwięcejdanychwskazuje
nato,żeczarnedziuryistniejąwjądrachwszystkichgalaktykodosta-
teczniedużejmasie.
Wprawdzieczarnedziurysąciemne,alemocnozakrzywionacza-
soprzestrzeńwokółnichstanowiarenęnajgwałtowniejszychprocesów,
jakieznawspółczesnaastrofizyka.Materiaspadającanaczarnądziurę
wchodzinaorbitęwokółniej,poczymtworzygorącydysk.Takidysk
emitujepromieniowanierentgenowskie(rys.1.4).Materiaspadająca
nawirującą,namagnesowanączarnądziuręjestźródłemenergiikwa-
zarów.Niemożnawykluczyć,żeczarnedziurysąodpowiedzialneza
rozbłyskigamma,wśródktórychzdarzająsięnajpotężniejszeeksplo-
zjeodczasuWielkiegoWybuchu(metodywykrywaniaczarnychdziur
orazichznaczeniewastrofizyceomawiamywrozdz.13).
Falegrawitacyjne
Zogólnejteoriiwzględnościwynika,żeniewielkiezaburzeniakrzy-
wiznyczasoprzestrzenirozchodząsięwpustejprzestrzenizpręd-
kościąświatła.Sątotakzwanefalegrawitacyjne(rozdz.16).Do-
9
Rysunek1040Modelrentge-
nowskiegoukładupodwójne-
goGROJ1655-40.Gwiazda
odużejmasiekrążywokół
niewidocznejczarnejdziury.
Materiazmasywnejgwiaz-
dyspadanaczarnądziurę
itworzygorącydysk,który
emitujepromieniowanie
rentgenowskie.
