Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
GRAWITACJA
wolneciało,którewtrakcieruchuniezachowujesymetriisferycznej
inieporuszasięruchemprostoliniowym,emitujefalegrawitacyj-
ne(rozdz.23).Donajsilniejszychźródełfalgrawitacyjnychnależy
zaliczyćzderzeniazwartychgwiazd,łączeniesięmasywnychczar-
nychdziurorazWielkiWybuch.WeWszechświeciejestdużoporu-
szającychsięmas,ategograwitacyjnegoodpowiednikaładunkunie
możnaekranować.Azatem,jeślichodziopromieniowaniegrawi-
tacyjne,toWszechświatniejestszczególnieciemny.Zlewającesię
czarnedziurywjądrachłączącychsięgalaktykmogąstanowićnajpo-
tężniejszeźródłaenergiiweWszechświecie,którejwiększośćzostaje
wyemitowanawpostacifalgrawitacyjnych.Detekcjapromieniowa-
niagrawitacyjnegodlategowiążesięztakimitrudnościami,żejest
onosłabosprzężonezmaterią(1.2),aletosłabesprzężeniesprawia
również,iżrejestracjafalgrawitacyjnychjesttakinteresująca.Raz
wyemitowanefalegrawitacyjneniemalnieulegająabsorpcji.Wo-
bectegofalegrawitacyjnemogąstaćsięnowymoknemnaWszech-
świat,którepozwolinamzobaczyćnajwcześniejszechwileWielkiego
Wybuchuorazobserwowaćprzebiegprocesupowstawaniaczarnych
dziur.
Promieniowaniagrawitacyjnegonieudałosięjeszczezarejestrować
bezpośrednio,wziemskimlaboratorium,alezaobserwowanowpływ
tegopromieniowanianaruchjegoźródeł.Falegrawitacyjnemożna
wykryćzapomocądokładnychpomiarówwzględnegoruchuciałpod
wpływemzaburzeniakrzywiznyczasoprzestrzeni,tyleżefalezukładu
podwójnegogwiazd,będącegodlaobserwatorównaZieminajsilniej-
szymźródłemfalgrawitacyjnych,powodująwzględnązmianęodległo-
ścimiędzydwiemamasamipróbnymirzędu1do1020.Nawetwprzy-
padkunajwiększegodetektorafalgrawitacyjnych,jakizostałdotejpo-
ryzaproponowany–maonpostaćukładusatelitówodległychodsiebie
Rysunek1050Szkickos-
micznegointerferometru,
służącegodorejestracji
falgrawitacyjnychLISA.
Wiązkilaserowełączątrzy
detektoryodległeodsiebie
o5000000km.Falegra-
witacyjnemożnawykryć,
mierzącniewielkiezmiany
odległościmiędzydetektorami,
spowodowaneprzejściemfali.
