Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Teologiawkulturzeukryta
Spuściznatapozostajegłębokosłowiańskazeswejnatury.
Chrześcijaństwosłowiańskiezaśniemalwewszystkichkrajach
skupiałosięnietylenanauce,filozofiiczyteologii,ilenasztuce.
Bułgaria,SerbiaczyRuśKijowskaiMoskiewskanieofiarowały
światugłębokiejteologii,nieskupiłysięnamyśli,alenaobrazie.
Ikony,freski,aleiprzenikniętasłowiańskąestetykąliturgiapozostają
jednaktym,codarowałyoneKościołowipowszechnemu.Aznaczenie
tegodaru,któryostatniozaczynająprzyjmowaćtakżedotejpory
ikonoklastyczniprotestanci,jesttakwielkie,żetrudnoniezgodzićsię
zksięciemEugeniuszemTrubieckojem,któryprzedlatypisał,żeruska
ikonajest„Ewangeliąwkolorach”.
Polskatradycjachrześcijańskajestpodobna.Tyleżeonarealizowała
sięraczejwpoezjiczyliteraturze.„Chrzest,którywciągucałego
millenniumprzyjmowałypokolenianaszychrodaków,nietylko
wprowadzałichwtajemnicęśmierciizmartwychwstaniaChrystusa,
nietylkoczyniłdziećmiBożymiprzezłaskę,aleznajdowałbogaty
rezonanswdziejachmyśli,wtwórczościartystycznej,wpoezji,
muzyce,dramacie,plastyce,malarstwieirzeźbie”7–mówiłJanPaweł
IIwczasieswojejpierwszejpielgrzymkidoOjczyzny.Prawda
tadotyczynietylkopierwszychwielkichdziełliterackich,takichjak
kronikiGallaAnonimaiWincentegoKadłubkaczyBogurodzica,ale
równieżwielkichdziełpierwszychmistrzówjęzykapolskiego:Jana
KochanowskiegoczyMikołajaReja.Twórcycibowiempodpłaszczem
wielkiejnierzadkolirykiczyprozyprzemycalitakżegłębokieiczęsto
(jaktobyłozRejem)polemicznetreściteologiczne.
OdrodzenieibarokwcaletegowPolsceniezmieniły.MikołajSęp
Szarzyński,poecibarokowi,anawettakwyśmiewanyks.Baka
wswoichwierszachnadalprzekazująprawdyistotnedla
współczesnegoczłowieka.Aniewątpliwymdowodemnatopozostaje
choćbyfakt,żezespółBudzyiTrupiaCzaszkawydałpłytęztekstami
ks.Baki,któracieszyłasięniemałympowodzeniem.Oświecenie
wPolsce,inaczejniżweFrancjiczynawetAngliiiSzkocji(bo,
oczymczęstosięzapomina,należyrozróżniaćoświecenieangielskie
odszkockiego),takżebyłoprzeniknięteduchemchrześcijańskim.
StanisławKonarski,HugoKołłątaj,FranciszekSalezyJezierskiczy
StanisławStaszicbyliduchownymikatolickimi,awiara(może
zwyjątkiemKołłątaja)byłaistotnymelementemichtożsamości,
wpływającymnaichmyślenieidziałaniaspołeczne.Takieźródła
