Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
interpretacjaprawastajesiębardziejwiarygodna.Pytaniepolegana
tym,czywfilozofiiprawaistniejąuzasadnionemetodyjegointerpretacji.
InteresujenasprzedewszystkimstosunekKelsenadowypracowanych
wtradycyjnejjurysprudencjimetodinterpretacji,takichjakanalogia
czywnioskowanieacontrario.
Ostatni-ósmy-rozdziałprezentujeKelsenowskąkrytykępojęcia
lukiwprawie.Olucewprawiemówinajczęściejten,ktoocenia,że
przepisyprawanienormująpewnejsytuacji,chociażjegozdaniem„po-
winny”jąregulowaćwokreślonysposób.Wypowiedziowystępowaniu
lukiwsystemieprawasązawszewypowiedziamioceniającymi9.Można
wyodrębnićminimumtrzygrupytypowychkontekstów,wktórychsą
formułowaneocenyoistnieniulukiwprawie:
1.Gdywramachunormowaniaprawnego„brak”przepisu,który
„powinien”obowiązywać.
2.Gdybrakprzepisu„jednoznacznie”określającegoskutkiprawne.
3.Gdywrozumieniuorganustosującegoprawo„brakprzepisuwłaś-
ciwego,słusznego”.
Ocenybrakuokreślonegounormowaniaopierająsięnazałożeniach
oceniających,toteżniemożnajejsformułowaćjedynienapodstawie
analizyopisowejdanejregulacjiprawnej.
DoksiążkizałączamwformieaneksutłumaczenieartykułuKelsena
Oteoriiinterpretacjiz1934roku10,zawierającegoprawiedosłownepo-
wtórzenierozdziałuszóstegopierwszegowydaniaReineRechtslehre…
zpewnymizmianamiidopowiedzeniami.Zamieszczenietłumaczenia
tegotekstu-zazgodąInstytutuHansaKelsenawWiedniu-manacelu
wzbogaceniepolskiejliteraturyfilozoficznoprawnejododatkoweźródło
historycznewiedzyopoglądachjednegoznajważniejszychfilozofów
prawadwudziestegowieku.
Głównątezętejpracymożnasformułowaćwpostacinastępującego
twierdzenia.Kelsenowskateoriainterpretacjiprawadowodzi,żezte-
oretycznegopunktuwidzenianieistniejejedno„właściwe”znaczenie
normyprawnej.Znaczyto,żezawszemożliwesąrozbieżneinterpretacje
tekstówprawnych,aprzepisprawnymożewyznaczaćjedyniebardziej
lubmniejogólneramyznaczeniowe,któreokreślajągraniceróżnych
możliwychirównouprawnionychsposobówwykładni.Wybórmiędzy
różnymimożliwymiinterpretacjamijestdokonywanyzpunktuwidze-
niapraktycznegoimacharaktermetaprawny,pozanaukowyorazściśle
9
Zob.J.Nowacki,Lukiwprawie.Ideologia,„StudiaPrawno-Ekonomiczne”1970,
t.4,s.29inast.Por.Idem,Koncepcjalukcontralegem,„ZeszytyNaukoweUniwersy-
tetuŁódzkiego.NaukiHumanistyczno-Społeczne”1969,nr66,s.3inast.
10H.Kelsen,ZurTeoriederInterpretation,„InternationaleZeitschriffürTeorie
desRechts”1934,Nr.8,s.9-17.
