Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.WprowadzeniedohistoriiikulturyJaponii
jedynymicudzoziemcamiwJaponiibyliChińczycyorazHolendrzy,któ-
rympozwolonohandlowaćnawyspieDejima(出島
)
uwejściadoportu
Nagasaki(I崎).Przezcałyokresizolacji,Holendrzyiinnicudzoziemcy
musielistosowaćsiędopraktykowanejjużwcześniejprocedurytzw.Fumie
(踏み絵,czyliUdeptaniewizerunku”),którepolegałonadeptaniurzucone-
gonaziemięchrześcijańskiegoobrazu–wizerunkuJezusaChrystusalub
(przedewszystkim)Bogarodzicy.TakwięcJaponiaodroku1638stałasię
wpełniUkrajemwizolacji”(Sakoku,鎖国),apozostałajedynieDejimaoraz
nastawieniwyłącznienahandel(imającymonopolwtymzakresie)Holen-
drzy
20
.Wartoteżwskazać,żewzwiązkuzcałkowitymzakazemwyznawa-
niachrześcijaństwa,władzepoleciły,abykażdyJapończykprzynależałdo
konkretnejświątynibuddyjskiejlubszintoistycznej,dziękiczemumożna
byłokontrolować,czyktośniebyłwyznawcązakazanejreligii
21
.
TowokresieEdo(江戸
,od1603r.)ukształtowałsięostatecznysystem
polityczno-społeczny.SystempolitycznybyłnazywanyBaku-Han,gdyż
opierałsięnarównoczesnymistnieniuszogunatu(Bakufu,幕府–rządy
wojskowe,dosłownie:Urządyznamiotu”)orazokoło250autonomicznych
feudalnychksięstw(Han,藩).Społeczeństwopodzielononaczteryodręb-
newarstwy:samurajów(Shi),chłopów(No),rzemieślników(Ko)orazkup-
ców(Shō)
22
.
ZpowoduodcięciaodświataJaponiapogrążyłasięwstagnacjiizbie-
giemlatniebyłaprzygotowanadokonkurencjizpaństwamieuropejskimi
orazStanamiZjednoczonymi.Stałosiętooczywistewmomenciewymu-
szonegozakończeniaizolacjiJaponii.Wroku1853doJaponiidotarłaeks-
pedycjamorskaStanówZjednoczonychpodwodząkomandoraMatthew
CalbraithaPerry’ego(1794–1858),któryzmusiłJaponiędootwarciagranic.
Formalnienastąpiłotodnia31marca1854r.,gdywKanagawiepodpisano
traktatUopokojuiprzyjaźni”
23
.Późniejpodpisanopodobneumowytak-
żezinnymipaństwami.Wroku1873–pięćlatporestauracjiMeiji(m治)
20
Wartozauważyć,żeowoFumie,踏み絵(zmuszaniedopraktykdeptaniawizerunkuMatkiBo-
skiejwceluwykryciaiściganiakatolików)byłojednymzgłównychpowodówwybuchupowsta-
niawShimabarze;por.J.Tubielewicz,Historia...,s.285–286.Zob.ponadtoHajimeNakamura,Syste-
mymyślenialudówWschodu–Indie,Chiny,Tybet,Japonia,red.PhilipP
.Wiener,Kraków2005,s.531;
P
.Niedbalska-Asano,SuzukiKantarō(1867–1948)azakończeniewojnywAzjiinaPacyfiku,Warszawa
2005,s.15–16;R.Badowski,PolacywJaponii(w:)ChrisRowthorn,JohnAshburne,DavidAtkinson,
AndrewBender,SaraBenson,CraigMcLachlan,Japonia…,s.7;W
.Wowczuk,Wyzwanieoświeconych
samurajów,Warszawa1973,s.35–36.
21
Zob.A.Kość,Filozoficznepodstawy...,s.49.
22
Ibidem,s.26–27;PaulVarley,Kulturajapońska,Kraków2006,s.167–168.
23
Zob.E.Pałasz-Rutkowska,K.Starecka,Japonia...,26–29;J.Tubielewicz,Historia...,s.325–333.
17
