Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.WprowadzeniedohistoriiikulturyJaponii
byłotoprocedowanieskrajnieodmienneodznanegonaZachodzie.
Właściwiechodziłotutajtylkookwestiękary.Cointeresujące,obroń-
cazurzęduwezwałtylkojednąosobęwceluprzesłuchania–swojego
klienta.Obrońcyzależałojedynie,żebyoskarżonypowiedział,żeża-
łujeswojegoczynu.Oskarżonycałkowiciewyszedłnaprzeciwoczeki-
waniomobrońcy(orazprokuratoraisądu).Wyjaśnił,jaktegoodniego
oczekiwano,przyznałsiędoczynuorazwinyiobiecał,iżnigdywięcej
tegoniezrobiibędzieodtądporządnymobywatelem.Zapytanyprzez
obrońcę,cozrobi,abynienaruszaćwięcejprawa,oskarżonyodpowie-
dział,Użesiębędziestarał”.Wobectakiejodpowiedziadwokatzadał
kolejnepytanie–UCzykiedykolwieknapisałeśpoematHaiku(俳句)
26
”?
Oskarżonyodpowiedział,żenigdy.Natojegoobrońcastwierdził:UPo-
winieneś,japiszęczęsto,botopomagaoczyścićduchaiumysł”.Oczy-
wiściewobectakiejargumentacjioskarżonyobiecałtakżeipisanieHa-
iku.Jaknatomiastzachowałsięwtejsytuacjiprokurator?Zgodziłsię
zobrońcą!Alenietylkoon–takżesądorzekającywsprawie.Wszyscy
obecninasalirozpraw–obrońca,prokuratororazsąduwierzyli,że
wwynikupisaniajapońskiejpoezji,ówoskarżonypoprawisięinigdy
więcejniepowrócinadrogęprzestępstwa
27
.Wszystkotodziałosięna
salisądowej,wprocesiekarnymrecydywisty,oskarżonegoobardzo
poważneprzestępstwo.
***
Dlaczegotakodmiennyodnaszego,jestsposóbrozumowania
wJaponii?Oczywiściekonfucjanizmorazszintoizm
28
miały(imają)
ogromnywpływnatamtejsząkulturęorazstosowanieprawa.WJapo-
niikrólujebowiemideologiaharmonii,którakładzienacisknazbioro-
wyinteres,anieinteresindywidualny
29
.Światzachodnitoświatindy-
26
RodzajwierszajapońskiegopowstaływXVIIw.;jesttopoematsiedemnastozgłoskowy(trzy
wersy:5/7/5sylab);terminHaiku(俳句)zostałwprowadzonywXIXw.(zob.EshoMuraishi,Dotyk
Japonii,Warszawa2005,s.105–108;J.Tubielewicz,KulturaJaponii–słownik,Warszawa1996orazLite-
raturaświata.EncyklopediaPWN,Warszawa2007,s.302).
27
Zob.DavidT
.Johnson,TheJapanesewayofjustice.ProsecutingcrimeinJapan,Oxford2002,
s.100–101.
28
Shintō
(
神fi
)
–todosłownieUdrogabogów”,zkoleiButsudō(Mfi)–toUdrogaBuddy”(zob.
A.Kość,Filozoficznepodstawy...,s.35–40;ponadtozob.Religieświata.EncyklopediaPWN,Warszawa
2006,s.729–735).
29
Harmoniawrozumieniujapońskimniejestrezultatemaktywnegouzgadnianiasprzecznychin-
teresówróżnychpodmiotów,leczpoleganabiernympodporządkowaniusięzastanemuiniezmien-
19
