Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WSTĘP
Powojnieharcerstwostałosięobszaremwzmożonegozainteresowania
nowejnludowej”władzy.Działaniaaparatuprzemocynatympolubyłyzresz-
tązauważalnejużod1944roku.Itonietylkowstosunkudoharcerstwa,ale
takżeinnychorganizacjimłodzieżowychiinstytucjioświatowych.Dlatego
zchwilązakończeniawojnyrozpoczęłasięwalkaopolskieharcerstwo.Itrwała
ona,zróżnymnatężeniemirezultatami,ażdolikwidacjiZwiązkuHarcerstwa
Polskiegopięćlatpóźniej2.Wlatach1948-1950trwałprocesbrutalnegonisz-
czeniapolskiegoskautingu:potępionowówczasizanegowanocałośćideowe-
goipedagogicznegodorobkuruchuharcerskiego3.Międzywojenneharcerstwo
jasnookreślałowswoimprogramie:fanatycznewręcznastawienienaobronę
niepodległościPolski,negatywnystosunekdoZwiązkuRadzieckiegoikomuni-
zmu,przywiązaniedoKościoła4.Po1945rokuwszystkotomiałobyćodrzucone
izanegowane.Stąddużaczęśćmłodzieżyniepogodziłasięztymiwybierała
konspirację,strajkiszkolneorazantykomunistyczneiantyrządowereakcje5.
Ponadtoharcerstwo,pomnedoświadczeńprzedwojennych,niechciało
byćpolityczne,wolałopozostaćniezależneisamodzielne.Wtakiejzaśposta-
cipo1945rokuniemogłoistnieć.Pozatymdrogędoideowo-politycznejinte-
gracjimłodegopokoleniaupatrywałapartiawwychowaniu,któredokonywało
siępoprzeznaukęisamokształcenie,przezkolektywneoddziaływaniegrupyna
jednostkę,przezpracę.(ś)Wychowywanopoprzezpracęiwposzanowaniudla
pracy,wpajającmłodymdewizę,żestanowionamiernikludzkiejwartości.Wpa-
janotakżeprzeświadczenieoprymacieinteresuspołecznegonadindywidualnym6.
Stądwtakiejrzeczywistościspołeczno-politycznejbycieharcerzemniezawsze
oznaczałoczłonkostwowharcerskiejorganizacji,oznaczałotopoprostużycie
wedługściśleokreślonychwartościireguł.
Zmiany,jakiedokonywałysięw1956rokuwcałymkraju,odcisnęłytakże
swojepiętnonaorganizacjachmłodzieżowych,wtymnaharcerstwie,bojak
napisałAntoniCzubiński,procesrozczarowanianajszybciejinajsilniejogarniał
młodzież
7
.NajsilniejszymakordemprzemianbyłŁódzkiZjazdDziałaczyHarcer-
skich,który,obradującwdniach8-10grudnia1956roku,doprowadziłdoodro-
dzeniaZwiązkuHarcerstwaPolskiegoijegotrwaniaażdokońcaPolskiLudowej.
2K.Persak,Odrodzenieharcerstwaw1956roku,Warszawa1996,s.11.
3Tamże.
4
ArchiwumAktNowych,UrządRadyMinistrów,BiuroPrezydialneRM,5/395,k.4;A.Kamiński,
S.Broniewski,Z.ZakrzewskadoE.Osóbki-Morawskiego,Warszawa19V1946.
5J.Jakubowski,Postawyideoweipolitycznenauczycieliorazmłodzieżyszkółśrednichwpierw-
szychlatachpowyzwoleniu,nPokolenia”1971,nr3,s.77-79;J.Wołoszyn,Konspiracjamłodzieżowa
naziemiachpolskichwlatach1944-1956,nPamięćiSprawiedliwość.PismoInstytutuPamięciNa-
rodowej”2011,nr1,s.47-74.
6B.Hillebrandt,ZwrotypolitycznearuchmłodzieżowywPRL,nPokolenia”1981,nr5,s.39.
7A.Czubiński,PolskaiPolacypoIIwojnieświatowej(1945-1989),Poznań1998,s.355.
