Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
nWALKAONOWEHARCERSTWO”
.HARCERSTWOWPOLSCEWLATACH1944-1956
wytoczonopokazowyibezprecedensowyproceswMoskwie12.Wyeliminowa-
nowtensposóbpotencjalnychczłonkówRząduJednościNarodowej,któryfi-
nalniezostałpowołanydożyciawdniuwydaniawyrokuwprocesieszesnastu,
tj.21czerwca1945roku.Tydzieńpóźniejogłoszonojegoskład.Najważniejsze
resortyprzypadłydziałaczomPPR(WładysławGomułka,StanisławRadkiewicz,
HilaryMinc,MichałŻymierski).WicepremieremzostałS.Mikołajczyk(działacz
ludowy,wczasiewojnywicepremieripremierRząduRzeczypospolitejPolskiej
naobczyźnie),dlazachowaniapozorówsystemuwielopartyjnego.Niedopusz-
czonojednakdoujawnieniailegalizacjistronnictwipartii,związanychzsanacją,
NarodowąDemokracją,ruchemkonserwatywnymichrześcijańsko-społecznym
(chadecja)13.Latem1945rokupodjęłyjedyniedziałalnośćpartiaMikołajczyka
-PolskieStronnictwoLudoweorazStronnictwoPracy.RozszerzonoskładKRN,
którejprzewodniczyłBolesławBierut,czującysięnamiestnikiemStalinawPol-
sce14.Mimotonowewładzeszybkozyskałypoparciekolejnychpaństwipodjęły
decyzjęoprowadzeniuotwartejwalkipolitycznejzprzeciwnikamipolityczny-
mi.Szykowanosiętakżedozapowiedzianychwyborów.Niewszyscyjednakpo-
godzilisięzporażką,tymbardziejżeformalniedogrudnia1945rokupanował
wPolscestanwojenny,którywzmógłstanrepresjiwobecniepokornychczłon-
kówruchuoporu(np.wobecRuchuOporubezWojnyiDywersji-WolnośćiNie-
zawisłość).Władzebezpieczeństwadążyłydolikwidacjipodziemia15.Podobnie
jakiinnychorganizacji,którychwładzaludowaniemogłazawłaszczyć,np.Koś-
ciołakatolickiego16,dlaktóregolatapowojennewPolscerzeczywiściestałysię
nczarnymczasem”17.
Międzyinnymidlawysondowanianastrojówspołecznychirealnychwpły-
wówPPRwpolskimspołeczeństwie,przedwyboramidoSejmu,którerozpacz-
liwiechcianoopóźnić,przeprowadzonoreferendumludowewdniu30czerw-
ca1946roku.Władzeobawiałysiębowiemsiłyludowców,kierowanychprzez
S.Mikołajczyka,któryodmówiłstartowaniadowyborówwewspólnymbloku
wyborczymzPPRipodporządkowanejjejPPS.Kampanianarzeczreferen-
dumoznaczałazatemataknaMikołajczyka,któregopartiazaczęłatakżepękać.
12Z.Stypułkowski,ZaproszeniedoMoskwy,Warszawa1991;E.Duraczyński,GenerałIwanow
zaprasza,Warszawa1989.
13A.Czubiński,PolskaiPolacy,s.63.
14Tamże,s.90.
15H.Dominiczak,OrganybezpieczeństwaPRL1944-1990.Rozwójidziałalnośćwświetledoku-
mentówMSW,Warszawa1997.Patrztakże:P
.Lipiński,Przeciwkowszystkim,nPolityka”2005,nr34,
s.69-71.
16P
.Raina,KościółwPRL.Kościółkatolickiapaństwowświetledokumentów1945-1989,t.I:
Lata1945-1959,Poznań1994.
17A.Szostkiewicz,CzarnyczasKościoła”,nPolityka”2006,nr6,s.70-71.Patrztakże:A.Górski,
Watykan,zdrada,dolary,nPolityka”2003,nr39,s.73-75.