Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Harmonizującnapięcie.Nowespojrzeniewprofilaktyceuzależnień
wielupułapekinterpretacyjnych,dostarczająwiarygodnychwnioskównatentemat
(Plominiin.,1997;za:Carson,Butcher,Mineka,2003).
Terminskłonnośćorganicznastosujesiędoopisukażdejspecyficznejcechy,któ-
rajestwrodzonalubnabytatakwcześnie–częstowokresieprenatalnym–iwystę-
pujeztakąintensywnością,żejejfunkcjonowanieprzypominaskłonnośćgenetyczną.
Pośródwielucechwtejkategoriiznajdująsięułomnościfizyczneoraztemperament.
Najbardziejpowszechnymproblememtowarzyszącymnarodzinom,powodującym
późniejszezaburzeniapsychiczne(łącznieztrudnościamiwnauceorazkłopotami
emocjonalnymiizzachowaniem),jestniskawagaurodzeniowa(2,5kglubmniej).
Jestonaczęstaprzyprzedwczesnychnarodzinach,alenietylko.Czynnikiprenatalne,
któremogąprowadzićdoprzedwczesnychnarodzininiskiejwagiurodzeniowej,to
niedożywienie,choroba,kontaktzpromieniowaniem,leki,silnystreslubnadużywa-
nieprzezmatkęalkoholuinikotyny.Jednozbadań,wktórymobserwowanodzieci
oniskiejwadzeurodzeniowej,wykazało,żedziecitewwieku8lattraciłyniektóre
osiągnięcia,wnajlepszymrazieudziecioumiarkowanieniskiejwadzeurodzeniowej
udawałosięzachowaćpewnepostępy.
Noworodkiwróżnysposóbreagująnarozmaiterodzajebodźców.Zachowaniate
uważasięraczejzakonstytucjonalneniżgenetyczne,ponieważwynikająoneprawdo-
podobnienietylkozwpływówgenetycznych.Takżeczynnikiprenatalneiśrodowi-
sko,wktórymznajdujesiędzieckopourodzeniu,mogąodgrywaćpewnąrolęwich
rozwoju(Kagan,1997;za:Carson,Butcher,Mineka,2003).Podobnezachowaniasą
składnikamitemperamentu,któryobejmujenietylkoreaktywność,aleicharaktery-
stycznesposobysamoregulacji.Kiedymówimy,żeniemowlętamająróżnytempera-
ment,oznaczato,żeróżniąsięonesystematyczniepodwzględemreakcjipobudzenia
orazreakcjiemocjonalnychnaodmiennebodźceorazwtendencjachdowchodzenia,
wycofywaniasięiuczestniczeniawpewnychsytuacjach.Naszwczesnytemperament
jestuważanyzapodłożerozwojuosobowości.Jeżeliskładnikiosobowościsąpołączo-
nezwysokimpoziomemwrogości,będąonestanowićpodstawęrozwojuzaburzeń
zachowaniaiantyspołecznegozaburzeniaosobowości.
Znaczneuszkodzenietkankimózgowejstanowiryzykowystąpieniapsychicz-
nejpatologii,alekonkretnezmianypatologicznemózgurzadkobywająpodstawo-
wąprzyczynązaburzeniapsychiatrycznego(Eisenberg,1990;za:Carson,Butcher,
Mineka,2003).Zasięgtakiegozaburzeniajestznaczniewiększyuosóbstarszych,
główniezpowodusamegoprocesustarzeniasięlubzwiązanejznimniewydolności
naczyńsercowych.Uszkodzeniemózguwstarszymwiekuprowadziczasamidozabu-
rzonychzachowań.Poważnapatologiamózgu,zwidocznymiwadamitkankimózgo-
wej,występujeuniewieluosóbzzaburzonymzachowaniem.Ajednakwielezaburzeń
spowodowanychjestbardziejsubtelnymiwadamifunkcjonowaniamózgu.Coraz
większeiszybszewostatniejdekadziepostępywrozumieniutego,jaktezaburzenia
wstrukturzeifunkcjonowaniumózguwpływająnapsychopatologię,sąpołączone
zcorazbardziejdostępnymiskomplikowanymitechnikamibadaniategoorganu.
Studianadplastycznościąnerwowąibehawioralnąwpołączeniuzkorelacjąge-
notypowo-środowiskowąwyjaśniają,dlaczegopsychopatolodzyrozwojowipoświę-
cającorazwiększąuwagępodejściusystemówrozwojowych(pogląd,wedługktórego
14
