Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
Moraokreślazatemiloczas,długośćtrwaniaposzczególnychjednostek,samajednak,
jakoelementprzynależnyraczejdorytmu,melodii,niestanowijeszczejednostkime-
trycznej.Bysięujawnićwmetrycemorapotrzebujesylaby
37
(zob.rozdz.I1:[Osylabie]).
Sylabajestzatemnajmniejsząjednostkąmetryczną
38
ijakotakamożemiećwartośćjednej
mory(sylabakrótka)lubdwóchmór(sylabadługa)
39
.
Zsylab,jakmówisamHefajstion(rozdz.III1),powstająstopy.Abyzatempowstała
stopa(poÚg),musinastąpićpołączenieprzynajmniejdwóchsylab
40
,awaspekcie
rytmicznymprzynajmniejdwóchmór
41
,dlategoteżnajmniejszastopajestdwusylabowa
idwumorowa.Każdastopamarównieżprzynajmniejjednączęśćsłabą-podniesienia
stopy(tó¥nw,¥rsig)-orazprzynajmniejjednąmocną:opuszczeniastopy(tóKatw,
Gšsig,czasamibasig)
42
.StosunekiloczasowyKatwdo¥nwlub¥nwdoKatwmoże
wynosić2:2(stosunekrówny-‡son),2:1lub1:2(stosunekpodwójny-diplasion),3:2
lub2:3(hemiolion-¹miÒlion)oraz4:3lub3:4(stosunekepitrytyczny-śpitriton)-ten
ostatnibyłjednakczasamiuznawanyzanierytmiczny
43
.ChociażKatwi¥nwsąbardziej
kategoriamirytmicznyminiżmetrycznymi(nieznajdujemyichzatemuHefajstiona),
opisanetustosunkiiloczasoweposzczególnychrodzajówrytmu(atakżezaburzeniatych
stosunków)miaływpływnaopismetryczny(zob.np.rozdz.XV1:[Metra]asynarte-
tyczne,i.Asynartetaepisyntheta),doktóregoteżprzenikałyniektórezterminówstricte
rytmicznych(zob.rozdz.XVI1:„Polischematycznymi”nazywamy,v.¥taKtoniszczegó-
łoweznaczenieterminu„polischematyczny”orazvii.¥logogversus¥taKtog).
Zpołączeniastóppowstajądypodie/syzygieorazstopyzłożone,któresameteż
mogąfunkcjonowaćjakosyzygie(zob.rozdz.III1:Stopy,iii.Problemważnościstóp).
Terminndypodia”(dipodia)znaczydosłowniendwustopa”,natomiastterminnsyzygia”
(suzugia)znaczynpołączenie”(domyślnie:nstóp”).Definicjeobutychterminówniesą
aninagrunciegreckim,aninagruncierzymskimjednolite
44
;zróżnicowanewydająsię
1111111111111
37
Aristid.Quint.I14,5-8W.-I.:oátogdŚ[scil.crÒnog]Тmer¾gmonadogoƒoneicèranœcei·
GewrettaigdrśnmŚnlšxeiperisullab»n,śndŚmšleiperifGÒggonÀperi%ndiasthma,śndŚ
Kin»seisèmatogperi%nscÁma.
38
Niektóretraktatymetrycznerozpoczynałysięcoprawdaodomówieniagłosek,niezgłosek(zob.
rozdz.I1:[Osylabie]),leczgłoskasamawsobie,tzn.oileniestanowijednocześniesylaby,niejest
jeszczejednostkąmetryczną.
39
Zob.jednakrozdz.XVI1:„Polischematycznymi”nazywamy,vii.¥logogversus¥taKtog.
40
Por.np.Tract.Harl.,s.9,2StudemundlubAppend.rhet.,s.337,3Consbr.:poÚgśsti
metriKónsÚsthmasullabîn.Append.Dionys.,s.332,8-9Consbr.:istšondš,ÓtioÙdšpote¼ttwn
disullaboudÚnataietnaipoÝgaplo6g-sÚnGesiggarśstisullabîn.
41
Aristox.El.Rhythm.II18,1-2,s.81,19-21Westphal:ÓtimŚnoânśx˜nógcrÒnoupoÝgoÙK
¨ne‡hfanerÒn,śpeid»per%nshmetonoÙpoietdiairesincrÒnou·¥neugdrdiairšsewgcrÒnou
poÝgoÙdoKetginesGai.
42
Aristid.Quint.I14,32-33W.-I.:poÝgmŚnoânśstimšrogto6pantóg·uGmo6di'oátón
ÓlonKatalambanomen·toÚtoudŚmšrhdÚo,¥rsigKaiGšsig.Aristid.Quint.I13,13-14W.-I.:
¥rsigmŚnoânśstifordmšrougsèmatogśpitó¥nw,GšsigdŚśpitóKatwtaÙto6mšroug.
43
Aristid.Quint.I14,49-50W.-I.:gšnhtoinunśsti·uGmiKdtria,tó‡son,tó¹miÒlion,tó
diplasion(prostiGšasidštinegKaitóśpitriton).
44
Por.np.Aphthon.(Mar.Victor.),GLVI,s.47,4-6Keil:nSieiusdemgeneris,idestpares,iugati
fuerint,dipodian,aut,utquidam,tautopodian,sindispares,uttrochaeuscumiambo,syzygianefficiunt”.
