Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Hegelipozór
Popierwsze,wwymiarzepojęciowympozostajeon,jakokantysta,
podprzemożnymwpływemautorytetudwóchpierwszychKrytyk.Próbuje
wprawdzierozgrywaćprzeciwkonimwłasneintuicje–flozofaKantamię-
dzywierszamisamajawisięjakowytwóriofaranowożytnychabstrakcji.
Przymusprawamoralnegojestwręczwysublimowanąformątejsamejlo-
giki,którąkierujesięmechanicznepaństwo,wktórymrządzący„obcując
zczłowieczeństwemjedyniezdrugiejręki,wformiereprezentacji”myląje
„zesztucznymtworemintelektu”.Podrugie,niezależnieodpowszechnej
wówczaswśródmyślicieliipoetówfascynacjiantycznąklasycznością,Gre-
cystanowiątujużtylkodobrypunktodniesienia,któryumożliwiaszersze
krytycznespojrzenienalogikęświatawspółczesnego.JakpiszeSchiller:
„fenomenczłowieczeństwagreckiegojestniewątpliwietylkopewnymosiąg-
nięciemmaksymalnym,któreniemogłoanitrwalepozostaćnatymstopniu,
aniteżwznieśćsięjeszczewyżej”10.WtymsensieGrecjajestczymśminio-
nym,aprzyszłośćdomagasięinnego„osiągnięciamaksymalnego”,które
skazanejestnaswoistykonstruktywizm(tądrogąpójdziezresztąjużroz-
prawaOpoezjiikonstrukcjawzorcacharakteru„sentymentalnego”wprze-
ciwieństwiedoklasycznie„naiwnego”).Obapunktyodniesienia–Grecy
iKant–zostająpowiązanewliścieVIwpolemicezPomysłaminaujęcie
historiipowszechnejwaspekcieświatowym.ZdaniemKantapowszechny
antagonizmjednostekjestśrodkiem,jakimposługujesięprzyroda,„aby
rozwinąćwszystkiedaneprzezniąludzkościzadatki”.Schillerreplikuje:
Czyżjednakprzeznaczeniemczłowiekamożebyćto,abymiałonwimięjakie-
gokolwiekinnegoceluzaniedbywaćsiebiesamego?Miałażbynamcelowość
naturyodbieraćtędoskonałość,którązalecanamcelowośćrozumu?Niemoże
więcbyćtoprawdą,żerozwójposzczególnychsiłkonieczniepowodowaćmusi
utratęichpełni;ajeślinawetprawonaturytakusilniedotegodąży,townaszej
powinnobyćmocytępełnięnaszejnatury,którązniszczyłasztuka,przywrócić
nanowodziękisztucejeszczewyższejidoskonalszej11.
10
Tamże,s.61,63.
11
Tamże,s.65.
22
