Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pacjentjakoobcy.Medycynanarracyjna
jakoantropologiczneinterpretowanieodmienności
Chorobajakogranicaspołecznejodmienności
Choroba,niepełnosprawność,aostatecznietakżeból,traktowanesąjakospo-
łecznearchetypydoświadczeńipraktykliminalnychitransgresyjnychprze-
kraczającychjęzykjakonarzędzieobiektywnejkomunikacji.JakpodkreślaJulia
Kristeva,Dnieudajesięnammówićdoosóbniepełnosprawnychiznimiani
wpisaćtegodoświadczeniadokodówkulturowych”1.Wtakichwypadkach
najczęstszymnarzędziemkomunikacjistajesięstygmatyzacjaDbrzydotycie-
lesnej,wadcharakteruorazrasy,narodowościiwyznania”2-idefactoproces
ten,opartynastereotypizacjiigeneralizacjiwewnętrznegodoświadczenia,jest
jednymzpodstawowychelementówutrzymywaniaspołecznegouniwersum.
Odmienność-wyrażonaczytoprzezchorobę,czyniepełnosprawność-
jesttym,copozwalazdefiniowaćnietylkociało,aletakże-przedewszyst-
kim-duszę,gdyżocenienieczegośjakoDinne”mamoralnąwagęsąduetycz-
nego.Ideałstarożytnegokaloskagathosfunkcjonujerównieżwspółcześnie,
gdystygmatyzującodmienność,społeczeństwoskazujejednostkęnastop-
niowądehumanizację3.Jednaknietylkoodmiennośćfizyczna,aletakżenie-
widocznecierpienie,którepowszechnieuznajesięzaniewypowiadalne,jest
tym,coDdegraduje”4.Przezbrakjęzyka,braktransmisjitychnajbardziejin-
tymnychisubiektywnychdoznań,pojawiasięwstręt,ostatecznaodpowiedź
dlawszystkichDinnych”niemogącychfunkcjonowaćwcentrumspołecz-
negoświataizmuszonychokupowaćjegoDbrudne”marginesy5.To,conie-
wypowiedziane,ajednocześnieobecneiwręczkonieczne-chorobaiból,
1JuliaKristeva,JeanVanier,(Bez)senssłabości.Dialogwiaryzniewiarąowykluczeniu,tłum.Katarzyna
Wierzchosławska,PiotrWierzchosławski(Poznań:WydawnictwoPolskiejProwincjiDominikanów
Wdrodze,2012),108.
2ErvingGoffman,Piętno.Rozważaniaozranionejtożsamości,tłum.AleksandraDzierżyńska,JoannaTokar-
ska-Bakir(Gdańsk:GdańskieWydawnictwaPsychologiczne,2005),34.
3SusanSontag,Chorobajakometafora.AIDSijegometafory,tłum.JarosławAnders(Warszawa:Państwo-
wyInstytutWydawniczy,1999),48.
4Tamże,124.
5Owstręciejakoelemenciewpływającymnasądyetycznezob.np.MarthaNussbaum,HidingfromHu-
manity:Disgust,Shame,andtheLaw(Princeton-Oxford:PrincetonUniversityPress,2004),13.
