Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny

Karol Szadkowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8223-179-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

313

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Szadkowski, Karol. Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2020, 313 s. ISBN 978-83-8223-179-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Szadkowski, K.

T1 Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2020

SN 978-83-8223-179-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 245265, author = "Szadkowski, Karol", editor = "", title = "Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2020", address = "", isbn = "978-83-8223-179-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Szadkowski, Karol

ED -

TI - Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2020

SN - 978-83-8223-179-3

ER -

Netografia (standard APA):

Szadkowski, Karol. Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2020 [dostęp: 30 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/hipoteka-umowna-na-wierzytelnosci-hipotecznej---subintabulat-umowny-karol-szadkowski-245265.

hipoteka, Subintabulat

W książce kompleksowo omówiono instytucję hipoteki na wierzytelności hipotecznej, zwanej również subintabulatem (art. 108(1) – 108(5) ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Praktyczne znaczenie subintabulatu wyraża się w tym, że umożliwi...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8223-179-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

313

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str13
Słowo wstępne | str17
§ 1. Znaczenie terminu „subintabulat” | str19
Wprowadzenie | str19
§ 2. Funkcje subintabulatu | str21
§ 3. Przyczyny braku zainteresowania subintabulatem | str23
§ 4. Zakres pracy | str24
I. Poruszane zagadnienia | str24
II. Cel pracy | str25
III. Wykorzystywane metody | str25
IV. Uwagi prawnoporównawcze | str27
§ 1. Uwagi ogólne o przepisach odsyłających w kontekście regulacji subintabulatu | str31
Technika redakcyjna regulacji subintabulatu | str31
§ 2. Granice zakresu odesłania przepisów odsyłających | str35
§ 3. Granice zakresów odesłania i odniesienia art. 1085 u.k.w.h. | str36
§ 1. Uwagi ogólne | str41
I. Przedmiot i struktura rozważań | str41
Ustanowienie subintabulatu | str41
1. Wprowadzenie | str42
II. Pojęcie czynności prawnej | str42
2. Oświadczenie woli a skutki czynności prawnej | str43
§ 2. Charakterystyka umowy ustanawiającej subintabulat | str44
1. Skutek rozporządzający czynności prawnych | str44
3. Dodatkowe elementy czynności prawnej | str44
A. Pojęcie rozporządzenia prawem | str44
I. Ustanowienie subintabulatu jako czynność prawna rozporządzająca | str44
B. Obciążenie prawa podmiotowego | str45
2. Skutek rozporządzający umowy o ustanowienie subintabulatu | str50
1. Pojęcie przysporzenia oraz czynności prawnej przysparzającej | str51
II. Ustanowienie subintabulatu jako czynność prawna przysparzająca | str51
2. Umowa o ustanowienie subintabulatu jako czynność prawn przysparzająca | str53
1. Czynności prawne kauzalne i abstrakcyjne w polskim piśmiennictwie prawniczym | str54
III. Umowa o ustanowienie subintabulatu jako czynność kauzalna | str54
2. Pojęcie kauzy | str55
3. Katalog kauz | str56
4. Problem obowiązywania zasady kauzalności czynności przysparzających | str57
5. Kauzalność umowy ustanawiającej subintabulat | str59
A. Ogólne uwagi o czynnościach kreujących ograniczone prawa rzeczowe | str59
B. Krytyka stanowiska doktryny w przedmiocie kauzalności umów ustanawiających ograniczone prawa rzeczowe | str60
C. Kauzalność ustanowienia hipoteki | str61
6. Wnioski | str63
1. Stanowisko dominujące | str65
IV. Ustanowienie subintabulatu a podział czynności prawnych na odpłatne i nieodpłatne | str65
2. Odpłatność czynności prawnej w kontekście rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych | str66
3. Odpłatność ustanowienia hipoteki | str67
4. Wnioski | str70
V. Umowa ustanawiająca subintabulat jako czynność konsensualna | str70
§ 1. Uwagi ogólne o treści czynności prawnej | str72
Treść umowy ustanawiającej subintabulat | str72
§ 2. Treść umowy ustanawiającej hipotekę | str75
I. Minimalny zakres treści | str75
1. Oznaczenie stron | str79
2. Oświadczenie o obciążeniu prawa | str79
II. Charakterystyka poszczególnych elementów minimalnej treści umowy ustanawiającej hipotekę | str79
3. Oznaczenie sumy hipoteki | str80
4. Oznaczenie zabezpieczonych wierzytelności | str82
A. Uwagi ogólne | str82
B. Wierzytelności pieniężne | str83
C. Dopuszczalność zabezpieczenia hipoteką wierzytelności przyszłych | str84
D. Przedmiot obciążenia subintabulatem i jego oznaczenie w umowie ustanawiającej | str94
1. Essentialia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str105
III. Elementy treści umowy ustanawiającej subintabulat | str105
2. Naturalia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str106
3. Accidentalia negotii umowy ustanawiającej subintabulat | str106
A. Warunek i termin | str106
B. Powstanie subintabulatu na podstawie umowy obejmującej zastrzeżenie warunku zawieszającego lub terminu początkowego | str107
C. Uzależnienie zmiany sumy subintabulatu od warunku lub terminu | str107
§ 1. Forma umowy ustanawiającej subintabulat w obrocie powszechnym | str110
Forma i zawarcie umowy ustanawiającej subintabulat | str110
§ 2. Forma umowy ustanawiającej subintabulat w obrocie bankowym | str115
§ 3. Strony umowy | str119
I. Wprowadzenie | str119
II. Ustanowienie subintabulatu na wierzytelności hipotecznej należącej do wspólników spółki cywilnej | str120
III. Ustanowienie subintabulatu na wierzytelności hipotecznej należącej do majątku wspólnego małżonków | str121
IV. Ustanowienie subintabulatu przez nieuprawnionego | str122
§ 4. Rola wpisu do księgi wieczystej | str125
1. Uwagi ogólne | str125
I. Konstytutywny charakter wpisu | str125
2. Wpis do księgi wieczystej jako element czynności prawnej? | str126
1. Wpis do księgi wieczystej jako czynność konwencjonalna | str129
II. Charakter prawny wpisu do księgi wieczystej | str129
2. Charakterystyka wpisu hipoteki jako orzeczenia | str130
3. Treść wpisu hipoteki | str131
A. Treść wpisu hipoteki w ogólności | str131
B. Treść wpisu subintabulatu | str133
4. Wadliwość wpisu hipoteki | str134
5. Wpis hipoteki a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | str137
6. Wpis hipoteki a domniemanie związane z wpisem | str139
A. Uwagi ogólne | str139
B. Domniemanie związane z wpisem a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | str140
C. Możliwość obalenia domniemania związanego z wpisem do księgi wieczystej | str142
III. Wnioski | str146
§ 5. Problem zawiadomienia dłużników | str147
I. Wprowadzenie | str147
II. Brak zawiadomienia o ustanowieniu subintabulatu a sytuacja prawna dłużnika wierzytelności obciążonej i właściciela nieruchomości | str148
III. Propozycja rozwiązania prawnoprocesowego | str149
§ 6. Kompetencja do ustanowienia subintabulatu a kompetencja do ustanowienia zastawu na wierzytelności hipotecznej | str150
I. Subintabulat a zastaw rejestrowy na wierzytelności hipotecznej | str150
II. Subintabulat a zastaw zwykły na wierzytelności hipotecznej | str153
§ 1. Treść hipoteki w ogólności | str157
Treść sytuacji prawnej subintabulanta | str157
§ 2. Struktury podmiotowe powstające w wyniku ustanowienia subintabulatu | str167
§ 3. Specyficzne elementy sytuacji prawnej subintabulanta | str169
I. Wprowadzenie | str169
1. Uwagi ogólne | str170
II. Podstawowe skutki ustanowienia subintabulatu | str170
III. Dodatkowe skutki ustanowienia subintabulatu | str170
2. Sytuacja subintabulanta względem pierwotnego dłużnika osobistego | str171
A. Subintabulat a umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej | str171
B. Roszczenie subintabulanta względem pierwotnego dłużnika osobistego | str173
3. Subintabulant jako wierzyciel pierwotnego dłużnika osobistego | str174
A. Wprowadzenie | str174
B. Problem skargi pauliańskiej | str175
C. Wymagalność roszczenia subintabulanta | str178
D. Pozostałe zagadnienia wiążące się z zakwalifikowaniem subintabulanta jako wierzyciela pierwotnego dłużnika osobistego | str181
4. Sytuacja subintabulanta względem właściciela nieruchomości | str182
5. Moc wiążąca regulacji wyznaczających dodatkowe skutki ustanowienia subintabulatu | str183
6. Problem zastosowania do subintabulatu art. 335 k.c. | str184
7. Problem zastosowania do subintabulatu art. 313 k.c. | str186
8. Problem zastosowania do subintabulatu art. 319 k.c. | str187
9. Ochrona subintabulatu | str191
A. Ochrona subintabulatu w ramach czynności zachowawczych (art. 330 k.c.) | str191
B. Podmiotowy i przedmiotowy zakres ochrony subintabulatu | str192
C. Czynności zachowawcze zmierzające do przerwania biegu przedawnienia roszczenia obciążonego | str194
§ 4. Wygaśnięcie subintabulatu | str195
§ 5. Kwalifikacja subintabulatu w ramach podziału na zabezpieczenia osobiste i rzeczowe | str196
§ 6. Wnioski | str197
§ 1. Pierwotny dłużnik osobisty | str199
1. Pierwotny dłużnik osobisty a ustanowienie subintabulatu | str199
2. Regulacje wyznaczające sytuację prawną pierwotnego dłużnika osobistego | str199
I. Uwagi wprowadzające | str199
Sytuacje prawne podmiotów zobowiązanych wobec subintabulanta | str199
1. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. | str201
A. Umiejscowienie przyczyn wygaśnięcia zobowiązania w strukturze norm prawnych | str201
II. Spłata roszczenia obciążonego subintabulatem | str201
B. Krąg podmiotów upoważnionych do spłaty wierzytelności obciążonej do rąk subintabulanta | str202
C. Artykuł 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. a kompetencja wierzyciela hipotecznego do odbioru świadczenia | str203
2. Zakres przedmiotowy kompetencji do spłaty wierzytelności obciążonej subintabulantowi | str205
A. Spłata do wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej | str205
D. Artukuł 1081 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.w.h. a obowiązek świadczenia | str205
B. Spłata po ustanowieniu subintabulatu | str206
1. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. – wprowadzenie | str209
III. Złożenie świadczenia do depozytu sądowego | str209
2. Skutki złożenia świadczenia do depozytu sądowego | str211
3. Okoliczności, w jakich aktualizuje się kompetencja wynikająca z art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. | str212
A. Kompetencja do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego a wymagalność roszczeń | str212
B. Tytuł wykonawczy upoważniający do spłaty wierzytelności do rąk subintabulanta | str213
C. Zakres podmiotowy kompetencji wynikającej z art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. | str215
D. Zawartość normatywna art. 1081 ust. 2 zdanie drugie u.k.w.h. – wnioski | str217
IV. Ochrona pierwotnego dłużnika osobistego w ramach rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych | str218
1. Uwagi ogólne | str220
V. Zarzuty przysługujące pierwotnemu dłużnikowi osobistemu | str220
2. Problematyka zarzutów w ramach rozważań o umowie na rzecz osoby trzeciej i subintabulacie – porównanie | str221
A. Uwagi ogólne | str221
B. Zarzuty wynikające ze zmiany treści stosunku pokrycia | str222
C. Zarzuty wynikające z pozorności umów kreujących stosunek pokrycia | str222
D. Zarzut przedawnienia | str224
E. Problem potrącenia | str230
F. Zarzuty wynikające ze stosunku waluty | str236
VI. Wnioski | str236
§ 2. Właściciel nieruchomości | str237
1. Właściciel nieruchomości jako podmiot zobowiązany wobec subintabulanta | str237
I. Zasadnicze elementy sytuacji prawnej właściciela nieruchomości | str237
2. Powstanie i wygaśnięcie zobowiązania właściciela nieruchomości wobec subintabulanta – wygaśnięcie hipoteki na | str238
3. Zakres długu i odpowiedzialności wobec subintabulanta | str239
1. Zarzut przedawnienia | str241
A. Przedawnienie roszczenia głównego | str241
B. Przedawnienie roszczeń ubocznych | str241
II. Zarzuty służące właścicielowi nieruchomości | str241
2. Zarzuty związane z ograniczeniami odpowiedzialności wynikającymi z prawa spadkowego | str244
A. Zakres podmiotowy regulacji zawartej w art. 74 u.k.w.h. | str244
B. Ograniczenia odpowiedzialności wynikające z prawa spadkowego | str245
C. Zakres przedmiotowy regulacji zawartej w art. 74 u.k.w.h. | str246
D. Wnioski | str247
3. Inne zarzuty | str248
A. Zarzuty właściciela nieruchomości w świetle regulacji art. 73 u.k.w.h. | str248
B. Katalog zarzutów dłużnika osobistego przysługujących również dłużnikowi rzeczowemu | str248
C. Dopuszczalność przedstawienia do potrącenia przez dłużnika rzeczowego roszczenia przysługującego dłużnikowi osobistemu | str250
D. Katalog zarzutów przysługujących z mocy art. 73 w zw. z art. 65 ust. 4 u.k.w.h. właścicielowi nieruchomości wobec subintabulanta | str254
E. Wypowiedzenie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką względem właściciela nieruchomości (art. 78 u.k.w.h.) | str257
1. Uwagi ogólne | str260
III. Problematyka skargi pauliańskiej w relacji subintabulant – właściciel nieruchomości | str260
2. Problem pokrzywdzenia wierzyciela przez dłużnika rzeczowego | str261
A. Specyficzny charakter zobowiązania dłużnika rzeczowego wobec wierzyciela hipotecznego | str261
B. Podsumowanie | str264
IV. Wnioski | str264
§ 3. Wierzyciel hipoteczny | str265
1. Stanowisko doktryny | str265
I. Wprowadzenie | str265
II. Czynności wierzyciela hipotecznego mogące pogorszyć sytuację subintabulanta | str265
2. Zagadnienia szczegółowe | str269
A. Problem konfuzji (konsolidacji) | str269
B. Brak kompetencji wierzyciela hipotecznego do odbioru świadczenia | str269
§ 4. Dłużnik osobisty | str270
C. Czynności wierzyciela hipotecznego niewymagające zgody subintabulanta | str270
§ 1. Uwagi ogólne | str272
Stosunek wewnętrzny pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str272
§ 2. Prawna kwalifikacja przypadku wielości dłużników zobowiązanych wobec subintabulanta | str273
I. Ogólna charakterystyka zobowiązań in solidum | str273
II. Ustanowienie subintabulatu jako źródło zobowiązania in solidum? | str275
1. Artykuł 373 k.c. | str276
III. Analogia z przepisów o solidarności biernej | str276
2. Artykuł 372 k.c. | str278
3. Artykuł 371 k.c. | str278
§ 3. Współuczestnictwo procesowe pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str279
1. Współuczestnictwo materialne | str279
I. Wprowadzenie | str279
II. Kwalifikacja współuczestnictwa procesowego podmiotów zobowiązanych wobec subintabulanta | str279
2. Współuczestnictwo zwykłe (niejednolite) | str280
3. Współuczestnictwo dowolne | str280
§ 4. Roszczenia zwrotne pomiędzy zobowiązanymi wobec subintabulanta | str281
I. Wprowadzenie | str281
II. Zasady subrogacji w przypadku spłaty wierzytelności zabezpieczonej subintabulatem | str281
§ 1. Wprowadzenie | str284
Praktyczne zastosowania subintabulatu | str284
§ 2. Subintabulat a przelew wierzytelności hipotecznej na zabezpieczenie | str285
§ 3. Subintabulat jako zabezpieczenie roszczeń podwykonawcy robót budowlanych | str287
§ 4. Subintabulat jako zabezpieczenie roszczeń uczestników konsorcjum kredytowego w stosunku do banku – organizatora | str288
§ 5. Prawo właściwe dla subintabulatu | str291
Podsumowanie | str294
Bibliografia | str305

Wprowadzenie

Późniejszeregulacjesubintabulatuposługiwałysięwyłącznieopisowymzwrotemnhi-

potekanawierzytelnościhipotecznej”.Byłotakzarównowdekreciez11.10.1946r.-

Praworzeczowe(art.238-243pr.rzecz.),jakiwznowelizowanejustawąz25.10.1991r.8

ustawieoksięgachwieczystychihipotece(art.1081-1085u.k.w.h.).Kształtregulacji

subintabulatuwramachustawyoksięgachwieczystychihipoteceniemaldosłownie

odpowiadałzresztąunormowaniuznanemuzPrawarzeczowego9.

Wracającdomeritum,wceluuniknięciawtokudalszychwywodówewentualnych

błędówekwiwokacji10,atakżenieuzasadnionychprzesunięćkategorialnych11wypada

wskazaćnadwaznaczenia,jakieprzypisaćmożnasłowunsubintabulat”.Popierw-

sze,oznaczaonopewientypprawapodmiotowego12,którepowstajem.in.nasku-

tekczynnościokreślanejmianemustanowieniahipotekinawierzytelnościhipotecz-

nej.Innymizaśsłowyoznaczaonopewnązłożonąsytuacjęprawnąsubintabulanta.

Podrugie,nsubintabulat”możebyćrozumianyjakoinstytucjaprawna,tj.zespół

powiązanychzesobąfunkcjonalnienormprawnych,któreregulująpowstanie,trwa-

nieorazustaniejakiegośtypowegostosunkuprawnego13.Treśćtychnormwpodsta-

wowymzakresiewyznaczawskazanąpowyżejsytuacjęprawnąsubintabulanta,ale

takżesytuacjeinnychpodmiotówzaangażowanychwstosunkiprawnezprawem

tymzwiązane.

Zapewnemającnauwadzepowyższerozróżnienie,J.Kornaswyodrębniławęższy

orazszerszysensomawianegoterminu.Wedługtejautorki:nsubintabulatmożna

bowiemrozumiećwznaczeniuścisłym,jakosynonim«hipotekinawierzytelnościhi-

potecznej»albowznaczeniuszerszym-jakoinstytucję,naktórąskładająsięconaj-

mniejdwastosunkiprawne,wktórezaangażowanesąprzynajmniejtrzypodmioty”14.

Pomijającnawetzastosowanytuskrótmyślowy-identyﬁkującyinstytucjęprawnąnie

znormami,leczstosunkamiprawnymi,którezuwaginatenormypowstają-cyto-

wanypoglądwymagaistotnejkorekty.Otóżnieprecyzyjniesugerujeon,żeznaczenie

szerszeterminunsubintabulat”obejmujejegoznaczenieścisłe,mimoiżkażdeznich

należydoinnejkategoriiontologicznej.Cojednakważniejsze,poglądtenwsposób

arbitralnyrozstrzygaoznaczeniuzwrotunhipotekanawierzytelnościhipotecznej”,

upatrującwnimkonglomeratdwóchstosunkówprawnych,choćwmoimmniemaniu

sformułowanietegorodzajusąduwymagapogłębionejznaczniereﬂeksjinadistotą

8Ustawaz25.10.1991r.ozmianieustawy-Kodekscywilnyorazustaw-oksięgachwieczystych

ihipotece,Prawospółdzielcze,Kodekspostępowaniacywilnego,Prawolokalowe(Dz.U.z1991r.Nr115,

poz.496);wpierwotnejwersjiustawyoksięgachwieczystychihipotecesubintabulatzostałbowiempomi-

nięty,zob.T.Sokołowski,Hipotekagospodarcza?Najnowszetendencjeewolucjihipoteki[w:]Współczesne

tendencjewdziedziniezabezpieczeniawierzytelności,red.T.Sokołowski,Poznań2013,s.106.

9T.Sokołowski,Hipoteka…,s.106.

10Zob.Z.Ziembiński,Logikapraktyczna,Warszawa2002,s.139.

11Zob.Z.Ziembiński,Logika…,s.53i54.

12Por.Z.Radwański,Prawocywilne-częśćogólna,Warszawa2004,s.93.

13S.Wronkowska,Podstawowepojęciaprawaiprawoznawstwa,Poznań2005,s.117.

14J.Kornas,Subintabulat…,s.151.

Brak wyników

Hipoteka umowna na wierzytelności hipotecznej - subintabulat umowny

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra