Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stanach,tedwastany,coiednomyślnościągłosowustanowiąinmateriisStatus,aper
pluralitatemwmateryachekonomicznychywnaznaczeniuczasuSeymuElekcyiKrola,
iakdługotrwaćma,yktoregodniaKrolobranybyćma,tomoctęmiećpowinno,iakby
przeztrzystanyustanowionebyło.
II.Ilerazywiararzymskakatolicka,wprawach,konstytucyach,ywszelkichaktach
wspomnionabędzie,zawszeieydodawanybyćmamatytuł:panuiąceyywieczyście
będziepanuiącą.
III.PoliczaiącinteriuracardinaliapanuiącąwPolszczewiaręS.katolickąrzymską
przeyścieodKościołarzymskiegodoiakieykolwiekinneyreligiiwtymKrolestwie
Polskim,wWielkimXięstwieLitew.etinannexisProvinciis,zakryminalnywystępek
deklaruiemy;więcktobysięnaniegonaprzyszłyczasodważył,wygnańcemzpaństw
Rzeczypospoliteybyćpowinien.Forumzaśadagendumprzeciwkotakowym
występcom,wTrybunałachKoronnych,yW.X.Lit.exterminotactowyznaczamy,od
tegoiednakprawawszystkieosoby,ktorebysięinhoccasudotądznaydowały,
uwalniamy,yżadnymsposobemdochodzićnanichkarywspomnioney,ywprawach
narodowychopisaney,niebędziemy,anidopuściemy.
IV.StosuiącsiędoprawakardynalnegoRzeczypospolitey,przezktoreod
pierwszegozaszczepieniawiaryŚwięteyrzymskieypanuiącey,tronPolskitylko
katolikamirzymskiemibyłosadzony,reassumuiącorazkonstytucyą1669,yonęza
niewzruszonądeklaruiąc,nawieczneczasywaruiemy:abyniektoinnynaprzyszłe
czasymogłbyćKrolemPolskim,iakszczegulniezurodzenia,albozpowołaniakatolik
rzymski;aktobyzPolakowinneywiarykandydatanatronPolskipromowowaćważył
się,takowegoprohostepatriae,etinvindicabilicapiteirremissibiliterdeklaruiemy.Krolowa
także,adsonantiamteyżekonstytucyi1669natione,velvocationekatoliczkarzymskabyć
zawszepowinna.Aieżelibysiętrafiło,żebykrolowabyłainneyreligii,tedypokądbydo
wiaryświęteyrzymskieynieprzystąpiła,koronowanąbyćniebędziemogła.
V.LuboobieranieKrolowPolskich,wolnemigłosamizgromadzoneyRzeczypos-
politeydotądbywało,yNayiaśnieyszyKrolIMćStanisławAugustszczęśliwiepanuiący,
zszrzodkanarodu,zapowszechnązgodąteyżeRzeczypospolitey,natroniepolskim
byłosadzony,ypactaconventaprzezsiebiepoprzysiężoneściślezachowuie,azatymz
stronyiegoteyżewolneyelekcyinaruszenianaprzyszłeczasyobawiaćsięnietrzeba;
przeciężżetawolnośćnigdynadtotroskliwościosiebiemiećniemoże;iak
nayuroczyścieyostrzegamy,ywaruiemy,żebynietylkowolneunanimitateobieranie
krolowwzupełneymocyswoieynazawszezostawało,aleteżżebypodżadnym
pretextem,ywżadnymczasiesukcessyadotronupolskiegoustanawiana,ydo-
puszczanabyćniemogła.
VI.BespieczeństwowolnościszlacheckieydostateczniestatutemWładysława
Iagiełły,ykonstytucyamiRzeczypospoliteyopatrzone,chcącwtymopatrzeniunie-
naruszenieutrzymać,aniKrolowiIMciszczęśliwiepanuiącemu,aninastępcomkrolom,
aniichurzędom,ynikomu,animocąprzemagaiącą,podługsłowwspomnionego
statutu:żadnegoziemianinaosiadłego,owystępekyprzewinienie,imaćniebędziesię
godziło,chybażewprzodwprzyzwoitymprzeznależytedowodybędzieprzekonany
sądzie.Podtęiednakobronęprawaniemaiąbyćprzyimowaniwszelacyzaboycy,in
20
