Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Skarbiecubogich
21
4.Także,nareumatyzmspowodowanyzimnemtrzcinaalbomacierzankastarta,
wysuszona,gorąca,nałożonanagłowę;wielutopomaga.Jaksiętostosujeobecnie.
5.Także,czosnekzbobemobrany,tartyistosowanywpostaciplastrauśmierza
bólgłowy.Dioskorides.
6.Także,wdychanieoparówwinagotowanegozrozmarynemuśmierzaból
głowy.Dioskorides.
7.Także,hyzopwysuszony,gorący,położonynagłowębardzopomagawbó-
lachgłowyireumatyzmie.Jaksiętoobecniestosuje.
8.Także,startykałgołębi15,gorczyca,miętadzikorosnąca,wysuszonenasienie
ruty;stosujesiędookładaniagłowy,pomaganareumatyzmileczyzadawnione
bóległowy.
9.Także,woreczekzprosem,soląikoprem16częstostosowanywielepomaga
wuśmierzeniureumatyzmu.Eksperymentator.
10.Także,sproszkowanympieprzemkubeba17ikwiatemmuszkatołowymroz-
robionymzLaudanum,storaksem,olibanem18ijabłkiemtakim,którewydajemiłą
15
Excrementaanimalium.Sterensbubulinum,caninum,StercusColumbinum-kałgołębi;Stercus
Caprinum-kałkoźli;StercusGallinaceum-kałkurzy;StercusHirundinum-kałjaskółczy;Stercus
Lupinum-kałwilczy;StercusMurinum-kałmysi;StercusOvillum-kałowczy;StercusPuerorum-kał
dziecięcy,kałbydlęcyipsialbumgraecumvulgo.Dioskorideswdrugiejksiędzeswegodzielązalecakał
bydlęcy,międzyinnymikonia,osła,kozy,psa,gołębiiin.naokłady,lubjakolekdowewnątrzzwinem
luboctem.Ludwiejskiwszystkichkrajówużywałświeżegokałubydlęcegodotamowania.krwi.Kał
bykaugotowanywwodziezsolą,przyłożonynazgorzelinę,leczyćmiałzgorzel.Kałpsów,karmionych
kośćmi,byłwdużymidługimużyciu.Jeszczedziśwbardzostarychaptekachznaleźćmożnapusz-
kiznapisemAlbumgraecum,zawierającekawałkibiałego,wysuszonego,bezwonnegołajnapsiego.
Byłyonestosowanedowewnątrzdlauśmierzeniakolek,wbieguncekrwawejizewnętrzniewzapa-
leniugardłaiwrzodachzłośliwych.Prawdopodobnyichskładtosolefosforowewapniowewstanie
koloidalnym.Kałuwieluinnychzwierząt,pozawymienionymiwyżej,używanowcelachleczniczych,
oczymdowiadujemysięztaksaptekarskich,starychfarmakopeilubwzmianekwdziełachDioskoridesa
iGalena.OdnajbardziejpierwotnychczasówczłowiekwiedzionyInstynktematakżewieloletnimdo-
świadczeniem,doszedłdostosowaniataknieprzyjemnegoleku,jakimjestmoczzwierzątanawetludzki
stosowanywwielucierpieniachjakośrodekmoczopędny,wcierpieniachwątroby.WGrecjiiRzymie
moczbyłuważanyzalekskutecznywwielucierpieniach.Dioskorideszalecagodopiciapoukąszeniu
żmii,awtymwypadkumoczwłasny.Moczkońskizmieszanyzproszkiemkostnympitowzimnicy.Na
głuchotęmoczzajęczywpuszczanokroplamidouszu.Moczemobmywanorany,leczonootyłość,zapa-
lenieoczu.WIndiachmoczemkrowimmytotwarzdlaudelikatnieniaceryiochronyoczu.
16
nAnet(h)um”=koperogrodowy,por.VI,[33];XIV
,10;XVII,1;XXIII,6,7,8,11;XXV
,7,
9;XLVIII,[83].Anethum.Por.św.IzydorzSewilli,Etymologiarum,PLLXXXII,639.Anethumfe-
niculum,św.HildegardazBingenwSubtilitatumdiv.creat.,PLCXCVII,1156.Anethumgraveolens
(Dille),tamże,1158.
17
nCubebe”=pieprzkubeba,por.VI,11,54;XVI,1,3;XXI,14;XXVIII,3.Cubeba–owoce
kubeby.Kubeba,pokrewnapieprzowi,używanabyłapierwotniejakobardzorozpowszechniona,choć
kosztownaprzyprawa.NazwaCubebapochodziodindostańskiejnCubab”.NaJawieowocetezwąsię
Cumac.Działaniekubeby,jakolekumoczopędnego,znanebyłojużAwicennie,podnazwąKababeh.
Używanojejprzyprzyrządzaniugrupyantydotów,zwanychmithridates.Św.Hildegardaopisujeowoce
kubebyiichużyciepodnazwąCubebo.Por.Pipercubeba(cubebo),św.HildegardazBingenwDesubti-
litate,PLCXCVII,1141.Piperlongumetnigrum,tamże,CXCVII,1137.
18
nOlibanum”=Liban,por.XV
,5;XVII,20;XVIII,[3];XXI,[77];XXIII,5;XLV
,13,14.
Olibanum.Starożytneludyznałykilkagatunkówkadzidła:arabskie,afrykańskie,indyjskieiperskie.
