Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
MikołajŁosski-Historiafilozofiirosyjskiej
Zasadasoborowościoznacza,żeanipatriarcha,mającynajwyższą
władzę,aniduchowieństwo,aninawetSobórPowszechnyniesąabso-
lutnyminosicielamiprawdy.TakimnosicielemprawdyjesttylkocałyKo-
ściół.Byłyheretyckiesobory,powiadaChomiakow,naprzykładten,który
stałsiępoczątkiemsemiariaństwa.Zewnętrzniesoboryteprawienie
różniąsięodSoborówPowszechnych.Dlaczegowięczostałyodrzuco-
ne?Jedyniedlatego,żeniezostałyuznaneprzezwszystkichwiernych
zagłosKościoła.
Chomiakowodwołujesięwtymwypadkudoencyklikiwschodnich
patriarchów,będącejodpowiedziąnaencyklikępapieżaPiusaIX.Ency-
klikawschodnichpatriarchówgłosi:nPapieżbardzosięmyli,gdyzakła-
da,żemyuważamyhierarchiękościelnązachroniącądogmat.Patrzymy
natenproblemzupełnieinaczej.Nienaruszonaskała,niezmiennaprawda
dogmatuchrześcijańskiegoniezależyodhierarchów,gdyżjestchroniona
przezcałąpełnię,całąwspólnotęludustanowiącegoKościół,któryjest
CiałemChrystusa»(listdoPalmeraz11października1850roku;II,385).
PodsłowemnKościół»ChomiakowzawszerozumiałKościółprawo-
sławny.BędącCiałemChrystusaKościółdążydojedności.Katolicyzm
iprotestantyzmodeszłyodpodstawowychzasadKościołaniezpowodu
skażeniaprawdyprzezposzczególnejednostki,alewsposóbzasadniczy.
DlategoteżChomiakowniestosowałwtychwypadkachokreślenianKo-
ściół»,amówiłoromanizmie,papizmie,łacinnikach,protestantyzmie.Jed-
nakwżadnymwypadkunieoznaczato,żeChomiakowwierzyłwzre-
alizowanieprzezKościółprawosławnycałejpełniprawdynaziemi.
Chomiakowmówiłnaprzykład,żenaszeduchowieństwomaskłonności
donduchowegodespotyzmu».Cieszysię,żeKościółprawosławnychroni
wswojejgłębiprawdziwyideał,alenwrzeczywistości»,zgodniezjego
słowami,nigdyjeszczeniebyłoanijednegonarodu,anijednegopaństwa
lubkrajunaświecie,którebyzrealizowaływpełnymwymiarzezasady
chrześcijaństwa(I,212).
Chomiakowstarasięwykazaćbłędnośćwszelkichoskarżeńwobec
Kościołaprawosławnego.Udowadnia,naprzykład,żegłowąRosyjskie-
goKościołaPrawosławnegoniejestcesarz.nToprawda-mówiChomia-
kow-wyrażeniegłowaKościołalokalnegowystępowałowprawiecesar-
stwa,aleniewtymsensie,jakinadawanomuwinnychkrajach»(II,351).
Cesarzrosyjskiniemawładzykapłańskiej,niepretendujedonieomylno-
ścilubteżposiadaniaautorytetuwsprawachwiary,nierozstrzygapro-
blemówkościelnejpobożności.PodpisujedecyzjeŚwiątobliwegoSynodu,
