Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-FilozofiarosyjskawXVIIIiwpierwszejpołowieXIXwieku
7
Głównekierunkifilozoficzne,podwpływemktórychpozostawalirosyj-
scymasoni,byłyzwiązaneznazwiskamifrancuskiegomistykaSaint-Mar-
tina(1743-1803)iniemieckiegomistykaJakubaBoehme(1517-1624).
KsiążkaLouisaClaude)adeSaint-MartinaObłędachwprawdziezostała
opublikowanawprzekładzienajęzykrosyjskiw1785roku.Zostałtakże
przetłumaczonyutwórTomaszaàKempisOnaśladowaniuChrystusaipraca
teologaluterańskiegoJohannaArndta(1555-1621)Sześćksi¹goprawdzi-
wymchrześcijaństwie.LiczneprzekładydziełJakubaBoehmegopropago-
wanowrękopisach,niektóreznichzostałyopublikowane.
Podpojęciemnprawdziwechrześcijaństwo»masonirozumielirozwój
życiaduchowego,samodoskonaleniesięmoralneiprzejawianieaktywnej
miłościdobliźnich.Szczególnieaktywniewpropagowaniuideinpraw-
dziwegochrześcijaństwa»uczestniczyłMikołajIwanowiczNowikow
(1744-1818),którywydałwieleksiążek,redagowałczasopismamasoń-
skieiorganizowałbiblioteki.WrazzNowikowemnależywspomnieć
NiemcaI.G.Szwarca(1751-1784),profesorafilozofiiwUniwersytecie
Moskiewskimod1779do1782roku.Szwarcwierzyłwnaukiróżokrzy-
żowców.Naprywatnychwykładach,organizowanychwswoimmieszka-
niu,egzegetowałniejasnefragmentydziełSaint-Martina,powołującsięna
pracęJakubaBoehmegoMysteriumMagnum.Szwarcgłosił,żeBógstwo-
rzyłświatniezniczego,alezeswojejwewnętrznejistoty.Głosiłkoniecz-
nośćmoralnegoiduchowegodoskonaleniasięczłowieka,osądzałobłudę
wżyciuświeckimiduchowym,wadyduchowieństwa.Jedynieprzedwcze-
snaśmierćuratowałaSzwarcaprzedprześladowaniamiwładzpaństwo-
wych.Nowikowrównieżosądzałniesprawiedliwośćspołecznąikościel-
ną.W1792roku,napolecenieKatarzynyII,zostałzamkniętywtwierdzy
Szlisselburgidopieropoczterechipółroku,pośmiercicesarzowej,został
uwolnionyprzezPawłaI.Uwięzieniepoderwałofizyczneiumysłowe
zdrowieNowikowa.W1790rokuKatarzynaWielkazesłałanaSyberię
takżeAleksandraRadiszczewa,drugiegoznakomitegokrytykaniesprawie-
dliwościspołecznej.PośmierciwładczyniRadiszczewzostałuwolniony
przezPawłaI
4.Radiszczew(1749-1802)byłczłowiekiemniezwykłej
kultury.CesarzowaKatarzynaposłałago,wrazzinnymimłodymiludźmi,
4Por.W.Turkalewski,FiłosofskijetiendienciiwrusskomobszczestwieXVIIIwieka,nŻur-
nałMinistierstwaNarodnogoProswieszczenija»1911,z.5;S.G.Wiernadski,Russkijema-
sonywcarstwowanijeJekatierinyII,nZapiskiIstoriko-FiłołogiczeskogoFakultietaImpie-
ratorskogoS.-PietiersburgskogoUniwiersitieta»1917;W.Bogoliubow,N.Nowikowijego
wriemja,Moskwa1916.
