Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
FAZAPIERWSZA:1830–1860
jestbardzoodludzkościdaleki,jakastronomia,niestanowiąwtymwyjątku.Takoto
Comtedoteoriinaukimusiałwprowadzićczynniksubiektywny,choćjegopunktwyj-
ściabyłcałkowicieobiektywny.Pisałteż:„Należypojmowaćwszystkierozważaniateo-
retycznejakowytworyumysłuprzeznaczonedozaspokajanianaszychpotrzeb”.Iwsku-
tektegownauce„zawszenależypowracaćdoczłowieka”.
7.P
OLITYKAPOZYTYWNA
.Jestrzeczązwykłąinaturalną,żefilozof,któryograni-
czyłswezadaniateoretyczne,wynagradzatosobiewdziedziniepraktycznej,rozszerza
moralnezadaniafilozofii.TakbyłoteżiuComte,a.Właściwymjegocelemstałosięzna-
lezieniedoskonałegoustrojudlaludzkości,afilozofiapozytywnabyłamutylkośrod-
kiemprzygotowawczymdoosiągnięciategocelu.
„Najdonioślejszymzadaniemludzkości”jpisałj„winnobyćciągłedoskonale-
nienaturyludzkiej,zarównoindywidualnej,jakzbiorowej”.Zastrzegałtylkowmyślpo-
zytywizmu,żedoskonalenietomusisięodbywaćw„granicachzakreślonychprzezpra-
warządzącerealnymświatem”.Hasłemjegofilozofiipraktycznejbyło:vivrepourautrui,
żyćdlainnych.Implikowałozrzeczeniesiępewnychprawosobistychnarzeczobowiąz-
kówwobecogółu;wrozwinięciuprowadziłodopoświęceniasięsilnychdlasłabych,ale
zatodoczcisłabychdlasilnych.Wkonsekwencjachtafilozofiapraktycznamiałapew-
nepodobieństwaznaukąchrześcijańską,choćpodstawymiałazupełnieinne.
Ludzkośćbyładlaniejcelemostatecznym.Hasłotowysuwałanamiejscein-
nego,panującegoprzezwiekiwfilozofiichrześcijańskiej:żeostatecznymcelemjestBóg.
NieComtewprawdziewymyśliłtonowehasło,aleonjesformułowałiumieściłnacze-
leetykiipolityki.Możnabyłooczekiwać,żeprzedstawicielostrożnej,minimalistycznej
filozofiiodmówisobieprawatworzeniahaseł,idej,celów;żeograniczysiędopojęcio-
wejanalizyistniejącychhaseł,idej,celów.AleComtepodtymwzględemniebyłmini-
malistą:nietylkobadałhasła,alejetworzył.Minimalizmjegoobjawiłsięconajwyżej
wtym,żemiałytobyćhasłarealne.
Zanajważniejszyswójwkładdopozytywizmuuważałwłaśnierozszerzeniegona
sprawypraktyczne,napolitykę.Dotądjpisałjwalkaowładzęrozgrywałasięwy-
łączniemiędzyprzedstawicielamifilozofiiteologicznejimetafizycznej,szkołazaśpozy-
tywnaniebraławniejudziału;jednakżeterazjestjużdotegogotowa.Irozwiążewreszcie
trudnościpolityczne,boonajednazdolnajestpogodzićwymaganiaporządkuipostępu.
Ludzkość,porządekipostęp:tobyłygłównehasłafilozofiipraktycznejComte,a.
Rozwiązaniezagadnieńpolitycznychuzależniałodprzekształceniaruchupoli-
tycznegowfilozoficzny.Nieinaczejniżjnapozórtakbardzoodeńróżnijidealiści
imesjaniści.Itaksamojakoniuważał,żenowożytnemuprzesileniukrespołożyćmoże
tylkocałkowitareorganizacjaświatanafilozoficznychpodstawach.Ostatniączęśćżycia
poświęciłjużniesamejfilozofii,leczpolityce,projektomulepszenialudzkości.Ipod
tymwzględemniebyłminimalistą,leczjeszczenieodrodnymsynemmaksymalistycz-
nejepoki,wktórejsiębyłurodził,epokiszukającejnietylkowielkiegosystemuwiedzy,
aletakżerychłegozbawieniadlaludzkości.
