Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
raziechodzinamprzedewszystkimopiśmiennictwonaukowepol-
skie;naukabowiemdotychczasnieprzestałarozwijaćsięnagrun-
ciemiejscowym,zniegosiłysweczerpaćiposługiwaćsięjęzykiem
narodu,jakoorganem,wktórymsięwyrażairozpowszechnia,
któryjejrolędoniosłąwżyciuzapewnia.”24
TostanowiskoredaktorówpierwszegorocznikaSpra-
wozdańnajwidoczniejnieprzekonałowieluodbiorców,
gdyżwrocznikudrugimzamieszczonokolejneuzasad-
nieniedokonanegowyboru:
UZdaniemnaszym,prace,ogłaszanewjęzykachcudzoziemskich,
niewpływająnarozwójnaszegopiśmiennictwabezpośrednio,
lecztylkopośrednio,amianowicieotyle,oileogólnyrozwój
wiedzyznajdujeodgłoswliteraturzenaszejnaukowej.Ponieważ
zaśniezapisywaniezasługnaukowychrodakównaszych,lecz
odzwierciedlanierozwojupiśmiennictwanaszego(iwskazywanie
tymsposobembrakówjego)jestzadaniemUSprawozdań”,przeto
prace,ogłaszanewjęzykachobcych,leżąpozazakresemnaszych
roczników.”25
KontynuacjąSprawozdańbyłyzestawieniapolskich
praczfizykiimatematykipublikowanewUPracach
Matematyczno-Fizycznych”,odtomu1(1886)dotomu
XIV(1900).
Od1901r.ukazywałsięKatalogLiteraturyNaukowej
PolskiejwydawanyprzezKomisjęBibliograficznąWy-
działuMatematyczno-PrzyrodniczegoAkademiiUmiejęt-
nościwKrakowie.Wewstępiedotomu1czytamy:
UKatalogLiteraturyNaukowejPolskiej”mazatemregestrować
wszystkieoryginalnepracenaukowepolskie,jakrównieżukazu-
jącesiępopolskutłómaczeniazobcychjęzyków,wwymienionych
niżejgałęziachwiedzy;mianowiciezarównoprace,któreukazują
sięwczasopismachlubwydawnictwachTowarzystw,jakrozprawy
idzieła,ogłaszaneosobno(ł).”26
Chociażmożnazrozumiećtroskęredaktorówozacho-
wanieipromocjęjęzykapolskiegowczasachzaborów,
tojednakograniczeniesiętylkodopracwydawanych
popolsku,awięctrudniejdostępnychdlaczytelników
zinnychstrefjęzykowych,dajetylkowyrywkowyobraz
dokonańpolskichuczonychiichoddźwiękuwświecie.
PoodzyskaniuniepodległościprzezPolskęKatalog
byłkontynuowanyprzezPolskąAkademięUmiejętno-
ści.27Ostatniprzedwojennytom(tom19),obejmujący
lata1931–1934,ukazałsięw1939r.Powojnie,przed
wymuszonymprzezwładzezawieszeniemswejdziałal-
ności,PolskaAkademiaUmiejętnościzdążyłajeszcze
opublikowaćtom20,obejmującywydawnictwazlat
24Sprawozdania...,RocznikI,1882,s.II–III.
25Sprawozdaniał,RocznikII,1883,s.II
26KatalogLiteraturyNaukowejPolskiejwydawanyprzezKomisjęBiblio-
graficznąWydziałuMatematyczno-PrzyrodniczegoAkademiiUmiejętności
wKrakowie,Kraków1901,s.1.
27OdtomuXV(zalata1915–1918),wydanegow1928r.,tytuł
wydawnictwauległzmianienaKatalogLiteraturyMatematyczno-Przyrod-
nicznejPolskiejwydawanyprzezPolskąAkademięUmiejętności.
1945–1949.Brakjestzatempodobniesystematyczne-
goujęciawydawnictwzlat1935–1939.Dodajmy,że
dużeznaczeniedlaposzukiwaniapracpolskichfizyków
matakżeKatalogWydawnictwPolskiejAkademiiUmiejęt-
ności1873–1947,tomII,WydawnictwaWydziałów
Matematyczno-PrzyrodniczegoiLekarskiego,Kraków
1948.
NiedawnoBibliotekaNarodowawWarszawierozpo-
częławydawanieBibliografiiPolskiej1901–1939,28która
jesttraktowanajakokontynuacjaBibliografiiPolskiej
Estreichera.Pracesąuszeregowanealfabetycznie,według
nazwiskautorów,awięcinaczejniżwKataloguPAU,
wktórymistniałpodziałnakilkanaściedziedzinnauki,
aalfabetyczneuszeregowaniewedługnazwiskautorów
byłostosowaneosobnowkażdymrozdziale.
Wtejsytuacjiistotnymuzupełnieniemniepełnego
obrazudokonańpolskichuczonychsąwydawnictwa
zagraniczne.TrzebatuwymienićwielotomoweReper-
torium29JeremiasaDavidaReussa,któreobejmujeksiążki
iartykuływydanewXVIIIwieku,niestetytylkote,które
byływydawaneprzezakademienaukitowarzystwa
naukowe.SątamwięcpraceczłonkówgdańskiegoSo-
cietasPhysicaeExperimentalis,atakżeJanaKurdwanow-
skiego,którybyłczłonkiemKrólewskiejAkademiiNauk
wBerlinie,alebrakpublikacjiinnychpolskichuczonych.
BibliografięwiekuXIXobejmuje19tomówmonu-
mentalnegodziełaCatalogueofScientificPapers.30Istot-
nązaletątegowykazujestuwzględnianieartykułów
(alenieksiążek!)wwielujęzykach,nietylkowangiel-
skim,francuskimczyniemieckim–dominacjatychjęzy-
kówwtamtymokresiebyłajeszczeniewielka.Mamy
więctamwykazaneartykułyzwydawnictwpolskich:
UKosmos”,URocznikTowarzystwaNaukowegoKrakow-
skiego”,wydawnictwaAkademiiUmiejętnościwKra-
kowie,anawetokazjonalnesprawozdaniaróżnychszkół
średnich.Brakjestnatomiastpolskichwydawnictw
zzaborurosyjskiego,naprzykładURocznikówTowarzystwa
WarszawskiegoPrzyjaciółNauk”icenionegotygodnika
UWszechświat”,chociażuwzględnionorosyjskojęzyczne
wydawnictwaCesarskiegoUniwersytetuWarszawskiego.
PodkoniecXIXwieku,podyskusjachikonsultacjach
międzynarodowych,podjętopróbękontynuacjidzieła
RoyalSocietydlawydawnictwXXwieku.Ustalono,że
każdegorokubędziesięukazywałInternationalCatalogue
28Bibliografiapolska1901–1939jestwydawanaod1986r.;dotych-
czasukazałosię18tomów,obejmującychhasłaA–Krasu.
29J.D.Reuss,RepertoriumCommentationumaSocietatibusLitterariis
Editarum,SecundumDisciplinarumOrdinem,Gottingae,1801–1821.
Cyfrowawersjareprintu(NewYork1961)dostępnapodadresemhttp://
www-gdz.sub.uni-goettingen.de/cgi-bin/digbib.cgi?PPN366452967.
30CatalogueofScientificPaperscompiledandpublishedbytheRoyal
SocietyofLondon,t.1(1867)–t.19(1925).
PRZEDMOWA
XI
