Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UNiedalekowiślnejbramy[wKrakowie]jestogromny
kościółŚ.Anny,gdziebłogosławionyJanKanty,sławny
tamecznejakademiinauczyciel,wielucudamisłynie,lubo
jeszczewpoczetświętychniepoliczony.Przytymkościele
jestwielkaisławnaakademia,którejchlubąsąmężowie
uczeniigłośnegoimienia,wktórejdajesięwielewyzwo-
lonychnauk:retoryka,poetyka,filozofiaifizyka.Najlepiej
—POCHWAŁAAKADEMIIKRAKOWSKIEJ—
atolizakwitłatamastronomia;wcałychNiemczechsław-
niejszejnaukiastronomiiniemasz.”
HartmannSchedel,Opusdehistoriisaetatummundi(1493),prze-
kładwedługMichałaWiszniewskiego,HistoryaLiteraturyPolskiej,
t.IV
,Kraków1842,s.362.
Fizyki,tj.filozofiiprzyrody,nauczanonawydziale
artium.Wpierwszychlatach,dlastudentówpoczątku-
jącychiprzygotowującychsiędouzyskaniastopnia
bakałarza,wykładanoprzedmiotypodstawowe:logikę,
gramatykę,retorykęinaukęoukładaniukalendarza.
Ztegonajwięcejczasustudencimusielipoświęcaćna
poznanielogikiArystotelesa–całkowityczasnawykła-
dyzlogikiwynosiłażsiedemnaścieipółmiesiąca(do
tegodochodziłyćwiczenia).
Wprogramieistotnemiejscezajmowałostudiowanie
dziełprzyrodniczychifilozoficznychArystotelesa.17Naj-
dłużej,boażprzezdziewięćmiesięcy,studiowanojego
Fizykę,przyczymtenwykład,jakopodstawowyibardzo
ważny,byłkażdorazowozarezerwowanydladziekana
wydziału,któryprowadziłtakżećwiczenia.Innewykłady
corocznielosowanowśródprofesorów.Niepozwalało
17M.Markowski,FilozofiaprzyrodywpierwszejpołowieXVwieku,
DziejefilozofiiśredniowiecznejwPolsce,t.IV
,Ossolineum,Wrocław-
Warszawa-Kraków-Gdańsk1976;tenże,Filozofiaprzyrodywdrugiejpoło-
wieXVwieku,DziejefilozofiiśredniowiecznejwPolsce,t.X,Ossolineum,
Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź1983.
14
CZĘŚĆ1.FIZYKAWPOLSCEDO1795ROKU
tonaspecjalizacjęwykładowcywjakimśprzedmiocie.
Nadrugimetapiestudiów(dlabakałarzy),którykoń-
czyłsięuzyskaniemstopniamagistra,najwięcejczasu–
ażsześćmiesięcy–przeznaczanonaMetafizykę.Nastu-
diowaniepozostałychdziełArystotelesaprzeznaczano
jużmniejczasu:poczterymiesiącenaOduszy(Deanima),
Meteory(Meteora)iOniebie(Decaelo),10tygodnina
Opowstawaniuiginięciu(Degenerationeetcorruptione),
i14tygodninaKrótkierozprawypsychologiczno-biolo-
giczne(Parvanaturalia).Caływydziałsztukwyzwolonych
nazywanosłusznieszkołąArystotelesa.Trzebapodkreś-
lić,żedonaukiwykorzystywanonieoryginalneteksty
Stagiryty,leczkomentarzeopracowaneprzezśrednio-
wiecznychmistrzów.ItakOduszystudiowanonapod-
stawieQuaestionessuperDeanimaJeanaBuridanaoraz
SummatheologiaeTomaszazAkwinu,Meteory–napod-
stawiekomentarzaNicoleOresme,apotemPierre’a
d’AillyiAlbertaWielkiego,Oniebie–napodstawie
QuaestionessubtilissimaeinlibrosDecaeloetmundoAristo-
telisAlbertazSaksonii,Opowstawaniuiginięciu–według
komentarzyBuridanaiMarsiliusazInghen.Studenci
